Miśka Franciszek

Miśka Franciszek SDB (1898–1942)

Urodził się 5 grudnia 1898 w Świerczyńcu k. Pszczyny, jako piąte dziecko Jana i Zofii, z d. Pilorz. Został ochrzczony 8 grudnia 1898 w kościele parafialnym pw. św. Bartłomieja Apostoła w Bieruniu Starym. Ojciec utrzymywał 11-osobową rodzinę z pracy w 15-hektarowym gospodarstwie. Miśkowie kultywowali także tradycje niepodległościowe kolportując polskie książki i czasopisma, śpiewając pieśni patriotyczne, prowadząc koło Towarzystwa Czytelni Ludowych. Podczas II wojny światowej rodzina ukrywała w swoim domu osoby ścigane przez gestapo oraz więźniów zbiegłych z Auschwitz. Ukończywszy gimnazjum salezjańskie w Oświęcimiu, Franciszek wstąpił do nowicjatu w Pleszewie i złożył śluby 24 lipca 1917. Filozofię studiował w Krakowie, po czym odbył praktykę pedagogiczną w zakładach w Oświęcimiu i Przemyślu. Na teologię został wysłany do Turynu, tam też 10 lipca 1927 przyjął święcenia kapłańskie.

Po święceniach pracował w Przemyślu jako radca szkolny i katecheta w Domu Dziecka, prowadzonym przez zgromadzenie. Po dwóch latach pracy przeniesiono go do Wilna w charakterze katechety w szkole salezjanów. W 1931 roku został dyrektorem zakładu w Jaciążku, kierując nim przez pięć lat. W 1936 roku objął stanowisko przełożonego małego seminarium i proboszcza w Lądzie nad Wartą.

Po wybuchu wojny w 1939 roku pełnił przez kilka tygodni obowiązki kapelana wojskowego, lecz wkrótce powrócił do Lądu, by nadal pełnić funkcję proboszcza. 6 stycznia 1940 władze niemieckie zamieniły zakład salezjański w Lądzie na więzienie dla kapłanów z diecezji włocławskiej, gnieźnieńskiej i poznańskiej oraz z innych diecezji i dla grupy salezjanów znajdujących się w tym zakładzie. Wśród tymczasowych więźniów znalazł się bp Michał Kozal oraz grupa kleryków z diecezji włocławskiej, wszyscy wywiezieni później etapami do obozu koncentracyjnego w Dachau. Gestapo mianowało wtedy ks. Miśkę przełożonym wszystkich internowanych, czyniąc go odpowiedzialnym za karność i zachowanie więźniów. W tym też czasie był dwa razy wywieziony do Inowrocławia i pobity do krwi. Wywieziony z Lądu do obozu przejściowego w Konstantynowie k. Łodzi 6 października 1941, znalazł się w Dachau 30 października 1941. Zmarł z choroby i wycieńczenia 30 maja 1942. Przed śmiercią modlił się i pocieszał innych, dodając otuchy swoim współwięźniom. Jego ciało spalono w krematorium.

Jest jednym ze 122 kandydatów na ołtarze. Jest to druga grupa polskich męczenników II wojny światowej. Ich proces beatyfikacyjny rozpoczął się 17 września 2003.

Bibliografia

S. Kosiński, Miśka Franciszek SDB, w: Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku, red. J. Pater, Katowice 1996, s. 281; Troszczył się o współwięźniów, GN 2006, nr 11, (dodatek katowicki), s. 4; A. Lysko, Męczennik ze Świerczyńca, "Śląsk" 2004, nr 7 (105), s. 48-50