Tchórz Józef

Tchórz Józef (1919-1992), proboszcz parafii św. Bartłomieja Apostoła w Bieruniu Starym

Urodził się 4 września 1919 w Katowicach-Załężu w rodzinie Józefa, dozorcy murarskiego, i Katarzyny z d. Globisz. W wieku 6 lat rozpoczął naukę w szkole powszechnej. Po trzech latach przeszedł do Polskiej Szkoły Wydziałowej. W 1929 roku rozpoczął naukę w Miejskim Gimnazjum Męskim w Katowicach. Egzamin dojrzałości zdał w 1938 roku. W tym również roku wstąpił do Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie. Przerwane wybuchem wojny studia teologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim kontynuował od 6 lutego 1940 w Seminarium Duchownym w Widnawie. Ukończył je 3 lipca 1943. Święceń kapłańskich 19 grudnia 1943 we Wrocławiu udzielił mu kard. A. Bertram.

Po krótkich zastępstwach w Kończycach (9-11 stycznia 1943) i w Załężu (3-22 kwietnia 1943), od 10 lipca 1943 był wikariuszem w Nowym Bytomiu. Dekretem z 17 marca 1945 zostało mu powierzone stanowisko katechety w Państwowym Gimnazjum Męskim w Mysłowicach. 23 sierpnia t.r. zlecono mu dodatkowo obowiązki katechety w Państwowym Seminarium dla Wychowawczyń Przedszkoli w Mysłowicach. Był też kapelanem hufca harcerek w Mysłowicach. 2 października 1947 został mianowany katechetą w Państwowym Gimnazjum i Liceum Męskim w Rybniku. 1 października 1948 został zwolniony z pracy w szkolnictwie średnim ogólnokształcącym na terenie tego okręgu.

6 października 1948 został mianowany wikariuszem w parafii Wszystkich Świętych w Pszczynie, gdzie od 4 czerwca 1949 pełnił też urząd substytuta. Od czerwca do września 1950 roku prowadził budowę kościoła w należących do tejże parafii Jankowicach. 4 grudnia 1950 został przeniesiony do parafii św. Jadwigi w Chorzowie.

W uznaniu jego dotychczasowej pracy duszpasterskiej bp S. Adamski 28 sierpnia 1952 nadał mu prawo do noszenia pelerynki proboszczowskiej. Jego ostatnią placówką wikariuszowską były Bogucice, dokąd został przeniesiony 9 kwietnia 1955. Był tam od 1 stycznia 1957 również katechetą w Liceum Ogólnokształcącym i w Szkole Górniczej. 13 września 1958 został mianowany rektorem kaplicy Sióstr Służebniczek w Katowicach-Panewnikach. Zlecono mu też prowadzenie rekolekcji zamkniętych. Został również skierowany do nauczania religii w Zasadniczej Szkole Zawodowej (Metalowej) w Katowicach-Ligocie. 21 marca 1961 kuria diecezjalna w Katowicach zawiadomiła Wydział ds. Wyznań w Katowicach o zamiarze mianowania ks. Józefa Tchórza proboszczem w Biertułtowach. Instytucja zgłosiła sprzeciw wobec zamierzonej nominacji, a jej warszawski odpowiednik podtrzymał decyzję wydziału z Katowic. Dekretem z 12 marca 1962 ks. Tchórz został ustanowiony administratorem parafii św. Stanisława biskupa i męczennika w Marklowicach.

26 lutego 1963 kuria poinformowała Wydział ds. Wyznań, że zamierza powierzyć ks. Tchórzowi parafię Ducha Świętego w Chorzowie. Sprawa miała podobny przebieg, do poprzedniej. W uzasadnieniu zastrzeżeń Wydziału ds. Wyznań w Katowicach podano, że ks. Józef Tchórz nie respektuje obowiązujących zarządzeń państwowych, a w szczególności Zarządzenia Ministra Oświaty z dnia 19 sierpnia 1961 w sprawie prowadzenia punktów katechetycznych. 12 lipca 1965 duchowny został mianowany administratorem parafii Wniebowzięcia NMP w Wodzisławiu Śląskim, a 13 lipca 1966 proboszczem tej wspólnoty. Od 24 lutego 1966 pełnił urząd dziekana dekanatu wodzisławskiego. 1 sierpnia 1972 został ustanowiony wikariuszem - ekonomem w Bieruniu Starym, a we wrześniu t.r. proboszczem tamże. 23 czerwca 1973 został mu powierzony urząd dziekana dekanatu bieruńskiego. Sprawował go do 1985 roku. Uznając zasługi ks. Józefa Tchórza w długoletniej i ofiarnej pracy duszpasterskiej, bp H. Bednorz 30 października 1982 mianował go kanonikiem honorowym Kapituły Katedralnej Katowickiej.

W siedemdziesiątym roku życia ks. Tchórz poprosił biskupa o przeniesienie w stan spoczynku. Parafię w Bieruniu Starym swemu następcy przekazał 26 sierpnia 1989. Jako emeryt zamieszkał w Zazdrości, na terenie parafii Woszczyce. W budynku, w którym mieszkał znajduje się kaplica. W niej celebrował Msze św., co było bardzo dogodne dla okolicznych mieszkańców. Ostatnie lata życia ks. Józefa Tchórza naznaczone były chorobą. Wiele miesięcy przebywał w szpitalu. Zmarł 11 marca 1992 w Szpitalu Wojewódzkim w Tychach. Eksportacja zwłok odbyła się 13 marca 1992 w kaplicy w Zazdrości, a pogrzeb 14 marca 1992 w Woszczycach.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Józefa Tchórza; Schematyzm (1955-1986); J. Pawliczek, Nekrolog, WA 1992, nr 4, s. 183-184; Bieruń, Monografia, s. 252; Represje wobec duchowieństwa, s. 240; J. Żurek, Ruch "księży patriotów" w województwie katowickim w latach 1949-1956, Warszawa-Katowice 2009, s. 255.