Parafia św. Stanisława biskupa i męczennika w Marklowicach

Z e-ncyklopedia
Marklowice stanislaw kosciol.jpg
Marklowice stanislaw wnetrze.jpg

Historia miejscowości

Marklowice są gminą położoną w powiecie wodzisławskim, na płaskowyżu rybnickim. Miejscowość można określić mianem dużej wsi. Liczy ona ponad 5 tys. mieszkańców i składa się z kilku dzielnic (Marklowice Górne, Marklowice Dolne, Chałupki, Praga, Wilczek, Grodzisko). Osada powstała pod koniec XIII wieku, a pierwsze wzmianki na jej temat pochodzą z 1300 roku i znajdują się w Księdze Fundacyjnej Biskupstwa Wrocławskiego. Najbardziej znanym dokumentem dotyczącym Marklowic jest wydany 13 lipca 1324 tzw. Przywilej sołtysa Fuczki, z którego wynika, że niemal od samego początku wieś posiadała „wolnego sołtysa dziedzicznego”. Lokacji miejscowości na prawie niemieckim dokonał Książe Przemysław (1289-1306), rezydujący na zamku w Raciborzu. Proces osadniczy na tym terenie przebiegał bardzo korzystnie. Początkowo osada należała do Księstwa Raciborskiego. Następnie, w skutek uwarunkowań politycznych, przynależność państwowa Marklowic zmieniała się: poprzez Czechy (Księstwo Wodzisławsko-Opawskie), Austrię i Prusy. Ostatecznie znalazły się w granicach Państwa Polskiego (4 lipca 1922). 1 lipca 1975 wieś została włączona w obszar miasta Wodzisławia Śląskiego, natomiast od 31 grudnia 1994 stała się ponownie samodzielną gminą.

Historia parafii

W niedługim czasie po lokacji wybudowano w Marklowicach drewniany kościół. Pierwsza wzmianka na jego temat pochodzi z 1305 roku. Nie ma natomiast jakichkolwiek informacji co do funkcjonowania parafii. W pierwszej połowie XIV wieku kościół stał się filią parafii wodzisławskiej. Kościół ten wymieniany w dokumentach z XVII wieku, nosił wezwanie św. Stanisława Biskupa i Męczennika oraz św. Walentego. Posiadał gotycką bryłę. Przez pewien czas należał do protestantów, a po przywróceniu go katolikom w 1619 roku dokonano renowacji i uzupełnień wyposażenia w paramenty liturgiczne, aby mógł służyć jako kościół katolicki. W 1888 roku w Marklowicach Dolnych erygowano parafię, której pierwszym proboszczem został ks. Franciszek Powollik.

Nowy kościół

Na początku XX wieku, wskutek rozrostu wspólnoty parafialnej, podjęto plany budowy nowego kościoła, gdyż stary okazał się zbyt ciasny. Projekt nowego kościoła w stylu neogotyckim wykonał, pochodzący z Raciborza Jan Affa, absolwent architektury w Magdeburgu. W międzyczasie, 12 grudnia 1910, spłonął drewniany kościół pw. św. Walentego, dlatego też nowy kościół wzniesiono na miejscu starego. Prace rozpoczęły się w 1914 roku. 17 września 1918 kard. Bertram z Wrocławia dokonał poświęcenia kościoła, a konsekracja nastąpiła w 1925 roku. Kościół otrzymał wezwanie św. Stanisława Biskupa i Męczennika. Po II wojnie światowej dokonano generalnego remontu kościoła, a w latach 60. XX wieku zgodnie z nakazami nowej mody usunięto część neogotyckiego wyposażenia z transeptu, ołtarzy bocznych i filara.

Nieopodal kościoła znajduje się Pomnik Powstańców Śląskich, odsłonięty 1 listopada 1924. Na przełomie lat 80. i 90. XX wieku parafia wzbogaciła się o nowe zabudowania: powstał dom katechetyczny oraz nowe probostwo wraz z kancelarią, które zostało poświęcone i oddane do użytku 30 grudnia 1989. W miejscu starego probostwa powstała sala parafialna. 31 lipca 1988 na terenie Marklowic - w Chałupkach - erygowano kolejną parafię Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.

Bractwa i stowarzyszenia

W latach 1905-1906 na terenie parafii funkcjonowało Towarzystwo Polsko-Katolickie pod patronatem św. Stanisława. Na spotkaniach, które odbywały się w niedziele, podejmowano tematykę religijno-patriotyczną. W okresie międzywojennym prężnie działało w Marklowicach Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej.

Obecnie parafia liczy 3658 mieszkańców. Jej kronika jest prowadzona od 1984 roku. Działa tam kilka grup formacyjnych: ministranci, Oaza, Dzieci Maryi oraz chór Spójnia, którego korzenie sięgają 1914 roku. W parafii żywy jest m.in. kult Matki Boskiej Fatimskiej oraz św. Antoniego.

Kapliczki i krzyże przydrożne

Proboszczowie

Bibliografia

Z. Karwot, Marklowice 700 lat, Marklowice 2000; Ach te Marklowice, pr. zb., Marklowice 1993; Katalog Archidiecezji Katowickiej (2005-2009); Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 195; B. Kuczera, Parafia św. Stanisława biskupa i męczennika w Marklowicach pow. Wodzisław, mps w Bibliotece WTL UŚ w Katowicach; A. Burda, W Marklowicach potrafią się śmiać. Parafia pw. św. Stanisława biskupa i męczennika w Marklowicach, GN 2003, nr 19, (dodatek katowicki), s. 28; D. Głazek, Domus Celeberrima. Architektura sakralna (katolicka) w przemysłowej części Górnego Śląska 1870-1914, Katowice 2003, s. 262.