Franciszkanie - Panewniki

Z e-ncyklopedia
Plik:Panewniki6.jpg
Panewniki 2.jpg
Panewniki14.jpg
w środku architekt br. Manswet Fromm

Do Panewnik franciszkanie przybyli z kustodii św. Jadwigi 22 grudnia 1902. Ojcowie Kamil Bolczyk i Wilhelm Rogosz zamieszkali w Starych Panewnikach. Kiedy pod koniec 1904 roku przybył o. Andrzej Bolczyk, rozpoczęła się budowa groty lourdzkiej dla upamiętnienia 50-lecia dogmatu o Niepokalanym Poczęciu NMP. Poświęcenie groty nastąpiło 27 sierpnia 1905. W tym samym roku rozpoczęto budowę kościoła i klasztoru wg projektu br. Mansweta Fromma. Przy pracach zatrudnionych było szereg innych braci zakonnych, którzy wykonywali zadania wymagające specjalistycznych umiejętności. Kościół został konsekrowany 19 lipca 1908 przez kard. Georga Koppa. W następnych latach świątynię kończono i przyozdabiano. 21 września 1913 uroczyście wprowadzono do kościoła relikwie świętych męczenników i biskupów Ptolemeusza i Romana oraz jednego z 38 współmęczenników. Od 1913 roku w okresie Bożego Narodzenia stawia się w kościele dużych rozmiarów żłóbek. Dzwony zawieszone na wieżach w 1913 roku zostały w czasie I wojny światowej zużyte na cele wojenne. Nowe zawieszono w 1920 roku. Kościół i klasztor położony był na terenie parafii mikołowskiej, ale już od 1914 roku franciszkanie objęli całe duszpasterstwo Panewnik, Ligoty i Piotrowic. Parafia przyklasztorna powstała dopiero w 1935 roku.

Po przyłączeniu części Górnego Śląska do Polski i powstaniu Komisariatu Zależnego św. Jadwigi w 1921 roku, klasztor stał się siedzibą komisarza z ramienia tej prowincji, od 1923 roku komisarza prowincji. W latach 1922-1928 w klasztorze znajdowało się niższe seminarium duchowne, tzn. szkoła średnia, w latach 1928-1831 w klasztorze mieszkali uczniowie dojeżdżający do szkół średnich, od 1932 roku do wybuchu wojny mieścił się w nim nowicjat dla braci nie przygotowujących się do kapłaństwa. W klasztorze znajdowała się też drukarnia i wydawnictwo.

Od 1936 roku rozpoczęto budowę Kalwarii, której większość kaplic w stanie surowym była gotowa przed wybuchem wojny. Dokończenie budowy i wyposażenie wnętrz kaplic kalwaryjskich nastąpiło w okresie powojennym. Po wojnie uzupełniono Kalwarię także kaplicami różańcowymi.

W czasie II wojny światowej klasztor został zamieniony na obóz przejściowy dla niemieckich przesiedleńców ze Wschodu. Po wojnie do 1949 roku w klasztorze istniał nowicjat. Od stycznia 1950 roku przeniesiono do klasztoru studium teologiczne, a od 1970 roku także studium filozoficzne, dzięki czemu w Panewnikach istnieje do dziś Wyższe Seminarium Duchowne. Od 2000 roku placówka jest także domem formacji początkowej. Od lat 70. kościół i klasztor ulegał licznym remontom i przebudowom. Od 12 listopada 1974 kościół stał się bazyliką mniejszą pw. św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia NMP.

Patrz

Szopka betlejemska w w Panewnikach

Prowincjałowie prowincji Wniebowzięcia NMP PW Polsce

  1. o. Kolumban Jan Sobota komisarz prowincjalny (1923-1926)
  2. o. Wilhelm Bolesław Rogosz (1926-1929)
  3. o. Ludwik Jan Kasperczyk (1929-1931)
  4. o. Augustyn Franciszek Gabor wikariusz prowincjalny (1931-1932), prowincjał (1932-1935)
  5. o. Michał Porada (1935-1938)
  6. o. Antoni Galikowski (1938-1950)
  7. o. Tytus Maria Stanisław Semkło (1950-1956)
  8. o. Teofil Antoni Zawieja (1956-1968)
  9. o. Bernardyn Izydor Grzyśka (1968-1973)
  10. o. Damian Henryk Szojda (1973-1983)
  11. o. Joachim Mazurek (1983-1989)
  12. o. Hipolit Lipiński (1989-1991)
  13. o. Damian Henryk Szojda (1991-1998)
  14. o. Józef Czura (1998-2004)
  15. o. Ezdrasz Biesok (2004-nadal)

Gwardianie

Proboszczowie parafii w Panewnikach

Kandydat na ołtarze

Bibliografia

Erekcja parafji Panewnik, WD 1934, nr 3, s. 58; Dekret dot. zmiany granic parafii, WD 1935, nr 5, s. 196; K. Prus, 25 lat panewnickiego klasztoru. Krótki zarys historyczny, Panewniki 1933; H. Pyka, Założenia ideowe i architektoniczne kalwarii panewnickiej, [w:] Wkład Kościołów i zakonu Franciszkanów w kulturę Katowic, red. A. Barciak, Katowice 2003, s. 303-322; C. Ryszka, Śląski Asyż. Kościół i klasztor Ojców Franciszkanów w Panewnikach, Katowice 1998; Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 223-224; H. Pyka, Zespół klasztorno-parkowy ojców franciszkanów w Katowicach-Panewnikach jako miejsce pielgrzymowania, [w:] Sanktuaria i miejsca pątnicze w województwie śląskim, red. G. Brożek, Katowice 2005, s. 54-63; J. Kiedos, 75-lecie kościoła panewnickiego, WD 1983, nr 2, s. 54-55; B. R. Kurowski, Początki fundacji panewnickiej, Wkład Kościołów i zakonu Franciszkanów w kulturę Katowic, red. A. Barciak, Katowice 2003, s. 323-337; E. Biesok, Zarys dziejów klasztoru panewnickiego, Wkład Kościołów i zakonu Franciszkanów w kulturę Katowic, red. A. Barciak, Katowice 2003, s. 338-344; S. B. Tomczak, Klasztor franciszkanów w Katowicach-Panewnikach jako siedziba kurii prowincjalnej odrodzonej prowincji zakonnej, Wkład Kościołów i zakonu Franciszkanów w kulturę Katowic, red. A. Barciak, Katowice 2003, s. 345-363; E. B. Ćwiklińska, Relikwiarz skrzynkowy (1914) franciszkańskiej bazyliki w Panewnikach, Wkład Kościołów i zakonu Franciszkanów w kulturę Katowic, red. A. Barciak, Katowice 2003, s. 364-380; J. Sztyk, Panewniccy franciszkanie, Katowice 2008; W. J. Sztyk, Panewniccy franciszkanie, (Wartości Śląska), Katowice 2008; Terytorium św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia NMP, GN 2003, nr 9, (dodatek katowicki), s. 28; D. Głazek, Domus Celebrima, architektura sakralna (katolicka) w przemysłowej części Górnego Śląska 1870-1914, Katowice 2003, s. 164. Foto br. Mansweta Fromma - z wystawy oo. Franciszkanów w Panewnikach.

p • d • e
Organizacja Kościoła na Górnym Śląsku
Źródło: „https://silesia.edu.pl/index.php?title=Franciszkanie_-_Panewniki&oldid=62102”