Parafia Matki Bożej Szkaplerznej w Brzeźcach: Różnice pomiędzy wersjami
(przed korekta i linkowaniem) |
(dr) |
||
(Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
Brzeźce to sołectwo wchodzące w | ==Historia== | ||
Brzeźce to sołectwo wchodzące w skład Gminy - Pszczyna. Powierzchnia Brzeźc obejmuje 7,5 km kw. Liczba mieszkańców wynosi ok. 1020. Wioska powstała nad rzeką Pszczynką w końcu XIII wieku w ramach kolonizacji ziemi pszczyńskiej prowadzonej przez książąt raciborskich. Ważnym wydarzeniem w historii miejscowości było powstrzymanie 1 września 1939 natarcia niemieckiej 5 Dywizji Pancernej przez polskich żołnierzy 6 Dywizji Piechoty. | |||
==Parafia== | |||
Parafia w Brzeźcach występuje w spisie [[Świętopietrze|świętopietrza]] z 1326 roku wraz z komentarzem, że tamtejszy proboszcz Konrad nie płaci należnej daniny i jest ekskomunikowany. Oznaczać to może, że była to parafia od dłuższego czasu zorganizowana w obrębie dekanatu oświęcimskiego i erygowana jeszcze w drugiej połowie XIII wieku. Parafia należała do dekanatu pszczyńskiego, a swoim zakresem terytorialnym od początku obejmowała dwie osady: Brzeźce oraz Wisłę Polską (dziś Wisła Wielka). Pod koniec XVI wieku do parafii przyłączona został wieś Kobielice. Te trzy wsie wchodziły w skład parafii aż do 1925 roku, kiedy to w [[Parafia Trójcy Przenajświętszej w Wiśle Wielkiej|Wiśle Wielkiej]] zdecydowano o utworzeniu samodzielnej parafii. | |||
W 1928 roku w obręb parafii w Brzeźcach wszedł Mizerów, który przez wiele lat stanowił sporne terytorium pomiędzy parafiami w Suszcu i w Brzeźcach. W 1989 roku ustanowiono [[Parafia Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Kobielicach|Kobielice]] samodzielną parafią, tym samym parafia w Brzeźcach przybrała kształt terytorialny obowiązujący do dziś, obejmując Brzeźce oraz Mizerów. W dziejach parafii istniały trzy kościoły, wznoszone na ty samym miejscu. Pierwotnie kościół miał tytuł św. Jakuba i Filipa, a od I połowy XVIII wieku Matki Bożej Szkaplerznej. Pierwszy drewniany kościół wybudowano ok. 1300 roku, po jego rozbiórce w XVI wieku wzniesiono kolejny - drewniany. Z tego okresu pochodzi najprawdopodobniej znajdujący się tutaj do dziś tryptyk. Jego powstanie datowane jest na około 1480 rok. Ostatni drewniany kościół rozebrano w 1902 roku. Zbudowano tymczasową kaplicę i przystąpiono do prac przygotowawczych pod budowę nowego, murowanego kościoła. Właściwe prace budowlane rozpoczęto w 1907 roku, a poświęcenia kościoła dokonano 18 lipca 1909. Ten neogotycki trójnawowy kościół z transeptem, wielobocznym zamkniętym [[prezbiterium]] i wieżą na wschodzie jest jednym z najokazalszych na ziemi pszczyńskiej. Centralnym zabytkiem w kościele jest wspomniany tryptyk z XV wieku, ponadto zachowane są liczne fragmenty barokowego ołtarza. | |||
==Grupy parafialne== | |||
W 1928 | *[[Trzeci Zakon Franciszkański|Wspólnota Franciszkańskiego Zakonu Świeckich]], powstała na początku XIX wieku i nadal funkcjonuje | ||
*Ministranci i lektorzy | |||
*[[Dzieci Maryi]] | |||
*Rada parafialna | |||
*Zespół charytatywny | |||
*[[Żywy Różaniec|Róże różańcowe]] | |||
*[[Trzeci Zakon Karmelitański|Czciciele Szkaplerza świętego]] | |||
*Szafarze Komunii św. | |||
*[[Apostolstwo Dobrej Śmierci]] | |||
*[[Ruch Szensztacki]] | |||
==Czasopismo parafialne== | |||
*[[Szkaplerz - pismo parafii Matki Bożej Szkaplerznej w Brzeźcach|Szkaplerz]]. | |||
Pismo nawiązuje do żywych tradycji Szkaplerza Świętego, który noszony jest przez część parafian. | |||
==Kapliczki i krzyże przydrożne== | |||
*[[Kapliczki i krzyże przydrożne w Brzeźcach]] | |||
== Proboszczowie == | == Proboszczowie == | ||
*[[Ruhnau Franciszek|ks. Franciszek Ruhnau]] (1924-1940) | *[[Ruhnau Franciszek|ks. Franciszek Ruhnau]] (1910-1923) | ||
*[[Migdalski Wojciech|ks. Wojciech Migdalski]] administrator (1923-1924) | |||
*[[Ruhnau Franciszek|ks. Franciszek Ruhnau]] (1924-1940) | |||
*[[Godziek Augustyn|ks. Augustyn Godziek CM]] administrator (1941-1945) | *[[Godziek Augustyn|ks. Augustyn Godziek CM]] administrator (1941-1945) | ||
*[[Sorek Jan|ks. Jan Sorek]] administrator (1945-1950) | *[[Sorek Jan|ks. Jan Sorek]] administrator (1945-1950) | ||
Linia 16: | Linia 31: | ||
*[[Jaskółka Tadeusz|ks. Tadeusz Jaskółka]] (1974-1984) | *[[Jaskółka Tadeusz|ks. Tadeusz Jaskółka]] (1974-1984) | ||
*[[Anczok Ryszard|ks. Ryszard Anczok]] (1984-1991) | *[[Anczok Ryszard|ks. Ryszard Anczok]] (1984-1991) | ||
*[[Sprot Stefan| | *[[Sprot Stefan|ks. Stefan Sprot]] (1991-2012) | ||
*[[Matera Karol|ks. Karol Matera]] (2012-2017) | |||
*[[Ahnert Andrzej|ks. Andrzej Ahnert]] (2017-nadal) | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
Dekret dot. zmiany granic parafii, WD 1928, nr 5, s. 33; G. Sztoler, Brzeźce. Monografia historyczna parafii i wsi, Pszczyna 1999; F. Maroń, Rozwój sieci parafialnej diecezji katowickiej do końca XV w., SSHT 2 (1969), s. 101-168; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 92-93; A. Burda-Szostek, Nikt tu nie jest sam. Brzeźce - Parafia Matki Boskiej Szkaplerznej, GN 2004, nr 50 (dodatek katowicki), s. 8. | Dekret dot. zmiany granic parafii, WD 1928, nr 5, s. 33; G. Sztoler, Brzeźce. Monografia historyczna parafii i wsi, Pszczyna 1999; F. Maroń, Rozwój sieci parafialnej diecezji katowickiej do końca XV w., SSHT 2 (1969), s. 101-168; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 92-93; A. Burda-Szostek, Nikt tu nie jest sam. Brzeźce - Parafia Matki Boskiej Szkaplerznej, GN 2004, nr 50, (dodatek katowicki), s. 8. | ||
{{Dekanaty}} | {{Dekanaty}} | ||
[[Kategoria:Parafie - B|Brzeźce]] | [[Kategoria:Parafie - B|Brzeźce]] | ||
[[Kategoria:Dekanat | [[Kategoria:Dekanat Suszec|Brzeźce]] |
Wersja z 14:23, 1 lip 2020
Historia
Brzeźce to sołectwo wchodzące w skład Gminy - Pszczyna. Powierzchnia Brzeźc obejmuje 7,5 km kw. Liczba mieszkańców wynosi ok. 1020. Wioska powstała nad rzeką Pszczynką w końcu XIII wieku w ramach kolonizacji ziemi pszczyńskiej prowadzonej przez książąt raciborskich. Ważnym wydarzeniem w historii miejscowości było powstrzymanie 1 września 1939 natarcia niemieckiej 5 Dywizji Pancernej przez polskich żołnierzy 6 Dywizji Piechoty.
Parafia
Parafia w Brzeźcach występuje w spisie świętopietrza z 1326 roku wraz z komentarzem, że tamtejszy proboszcz Konrad nie płaci należnej daniny i jest ekskomunikowany. Oznaczać to może, że była to parafia od dłuższego czasu zorganizowana w obrębie dekanatu oświęcimskiego i erygowana jeszcze w drugiej połowie XIII wieku. Parafia należała do dekanatu pszczyńskiego, a swoim zakresem terytorialnym od początku obejmowała dwie osady: Brzeźce oraz Wisłę Polską (dziś Wisła Wielka). Pod koniec XVI wieku do parafii przyłączona został wieś Kobielice. Te trzy wsie wchodziły w skład parafii aż do 1925 roku, kiedy to w Wiśle Wielkiej zdecydowano o utworzeniu samodzielnej parafii.
W 1928 roku w obręb parafii w Brzeźcach wszedł Mizerów, który przez wiele lat stanowił sporne terytorium pomiędzy parafiami w Suszcu i w Brzeźcach. W 1989 roku ustanowiono Kobielice samodzielną parafią, tym samym parafia w Brzeźcach przybrała kształt terytorialny obowiązujący do dziś, obejmując Brzeźce oraz Mizerów. W dziejach parafii istniały trzy kościoły, wznoszone na ty samym miejscu. Pierwotnie kościół miał tytuł św. Jakuba i Filipa, a od I połowy XVIII wieku Matki Bożej Szkaplerznej. Pierwszy drewniany kościół wybudowano ok. 1300 roku, po jego rozbiórce w XVI wieku wzniesiono kolejny - drewniany. Z tego okresu pochodzi najprawdopodobniej znajdujący się tutaj do dziś tryptyk. Jego powstanie datowane jest na około 1480 rok. Ostatni drewniany kościół rozebrano w 1902 roku. Zbudowano tymczasową kaplicę i przystąpiono do prac przygotowawczych pod budowę nowego, murowanego kościoła. Właściwe prace budowlane rozpoczęto w 1907 roku, a poświęcenia kościoła dokonano 18 lipca 1909. Ten neogotycki trójnawowy kościół z transeptem, wielobocznym zamkniętym prezbiterium i wieżą na wschodzie jest jednym z najokazalszych na ziemi pszczyńskiej. Centralnym zabytkiem w kościele jest wspomniany tryptyk z XV wieku, ponadto zachowane są liczne fragmenty barokowego ołtarza.
Grupy parafialne
- Wspólnota Franciszkańskiego Zakonu Świeckich, powstała na początku XIX wieku i nadal funkcjonuje
- Ministranci i lektorzy
- Dzieci Maryi
- Rada parafialna
- Zespół charytatywny
- Róże różańcowe
- Czciciele Szkaplerza świętego
- Szafarze Komunii św.
- Apostolstwo Dobrej Śmierci
- Ruch Szensztacki
Czasopismo parafialne
Pismo nawiązuje do żywych tradycji Szkaplerza Świętego, który noszony jest przez część parafian.
Kapliczki i krzyże przydrożne
Proboszczowie
- ks. Franciszek Ruhnau (1910-1923)
- ks. Wojciech Migdalski administrator (1923-1924)
- ks. Franciszek Ruhnau (1924-1940)
- ks. Augustyn Godziek CM administrator (1941-1945)
- ks. Jan Sorek administrator (1945-1950)
- ks. Ernest Bijok administrator (1950-1957), proboszcz (1957-1974)
- ks. Tadeusz Jaskółka (1974-1984)
- ks. Ryszard Anczok (1984-1991)
- ks. Stefan Sprot (1991-2012)
- ks. Karol Matera (2012-2017)
- ks. Andrzej Ahnert (2017-nadal)
Bibliografia
Dekret dot. zmiany granic parafii, WD 1928, nr 5, s. 33; G. Sztoler, Brzeźce. Monografia historyczna parafii i wsi, Pszczyna 1999; F. Maroń, Rozwój sieci parafialnej diecezji katowickiej do końca XV w., SSHT 2 (1969), s. 101-168; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 92-93; A. Burda-Szostek, Nikt tu nie jest sam. Brzeźce - Parafia Matki Boskiej Szkaplerznej, GN 2004, nr 50, (dodatek katowicki), s. 8.
|