Dwucet Józef

Dwucet Józef (1879-1948), proboszcz parafii św. Mikołaja w Lublińcu

Urodził się 27 marca 1879 w Łanach (powiat kozielski) w rodzinie restauratora Aleksandra i Józefiny z d. Wielkaner. Był młodszym bratem ks. Juliusza Dwuceta. Po ukończeniu szkoły średniej w Głubczycach w 1901 roku wstąpił na Wydział Teologiczny Uniwersytetu Wrocławskiego. Podczas studiów należał do grona członków Kółka Polskiego w konwikcie teologów. 23 czerwca 1906 przyjął święcenia kapłańskie.

Pierwszą placówką, na której pracował jako wikary od 12 lipca 1906, była Godula. Stamtąd został przeniesiony na tzw. piaski brandenburskie „za pracę polską” (od 7 grudnia 1908). Od 9 września 1909 był wikarym w Tarnowskich Górach, a od 15 lipca 1911 w Szobiszowicach. Od 21 listopada 1911 objął w zarząd lokalię w Bobrownikach Śląskich, gdzie ukończył budowę kościoła parafialnego i wybudował plebanię, a 25 września 1917 został proboszczem parafii św. Michała w Rozmierzy. W Rozmierzy oraz w Kadłubie założył Towarzystwo Oświaty im. św. Jacka istniejące od października 1917 roku.

W okresie plebiscytu agitował na wiecach za Polską. Był członkiem Rady Plebiscytowej powiatu strzeleckiego, a w czasie powstania głosił kazania dla powstańców i zaopatrywał rannych. Udostępnił nawet swoje mieszkanie dla sztabu baonu toszeckiego i mikulczyckiego. Był także członkiem delegacji, która prosiła o pomoc dla Śląska w Warszawie. Jego działalność społeczno–polityczna na rzecz przynależności tych ziem do państwa polskiego sprawiła, że niemiecki związek paramilitarny („orgesze”) zmusił go do opuszczenia Rozmierzy. 17 października 1922 został ustanowiony proboszczem w parafii św. Mikołaja w Lublińcu zmieniając ks. Edwarda Sobka, który przeszedł na placówkę rozmierską. Kandydaturę ks. Dwuceta poparł ówczesny wojewoda śląski Józef Rymer.

Pierwszego wikarego w parafii przydzielono mu dopiero w 1925 roku. Do tego czasu pomagali, w miarę swoich możliwości, oo. oblaci lub ks. J. Szymała (I kapelan wojskowy i katecheta w lublinieckim gimnazjum). Kolejną bolączką, której nie udało się rozwiązać było powiększenie kościoła parafialnego. W duszpasterstwie zwyczajnym uwzględniał zarówno potrzeby Polaków jak i Niemców. Dla tych ostatnich odprawiana była w niedziele i święta Msza św. w języku niemieckim. Także w czasie Wielkiego Postu, Adwentu, w maju czy październiku w wyznaczone dni odprawiano przewidziane dla tych okresów nabożeństwa po niemiecku. Wychodzący od 1936 roku „Tygodnik Parafii Lublinieckiej” był dwujęzyczny. Wszelkie ogłoszenia dla bractw i stowarzyszeń niemieckich drukowane były też po niemiecku.

Na terenie parafii funkcjonowało do II wojny światowej kilka szkół o różnym stopniu i profilu, których działalnością i problemami bardzo się interesował. W latach 1929, 1930 – 1934 i 1934 – 1936 był mianowany wizytatorem nauki religii dla szkół powszechnych w określonych miejscowościach dekanatu. Był także odpowiedzialny za duszpasterstwo więźniów w Zakładzie Karnym w Lublińcu w latach 1923–1939. Był protektorem działających na terenie parafii bractw i stowarzyszeń katolickich, z których niektóre miały zarówno oddział polski jak i niemiecki. W 1933 został ustanowiony patronem Związku Stowarzyszeń Młodzieży Polskiej Męskiej na okręg lubliniecki.

22 lipcu 1936 erygował w parafii Akcję Katolicką zostając asystentem kościelnym PAK. Na polu działalności charytatywnej założył Towarzystwo św. Wincentego a'Paulo, kuchnię ludową oraz lubliniecki wydział parafialny „Caritas”. Był honorowym członkiem Związku Powstańców Śląskich oraz członkiem Koła Przyjaciół Młodych Powstańców w Lublińcu. Pełnił też funkcję przewodniczącego Towarzystwa Czytelni Ludowych w powiecie lublinieckim. Wyróżniał się organizacją kursów dokształcających z języka polskiego i ekonomii w ramach uniwersytetu ludowego. Założył w Lublińcu Kółko Rolnicze, którego był przewodniczącym. Za swoją działalność został odznaczony Śląska Wstęgą Waleczności i Zasługi, Gwiazdą Górnośląską i Złotym Krzyżem Zasługi. 12 lutego 1936 został mianowany wicedziekanem, a 20 września 1937 dziekanem dekanatu lublinieckiego zastępując na tym urzędzie ks. Roberta Adamka.

28 sierpnia 1939 bp S. Adamski mianował go okręgowym wikariuszem generalnym, który na wypadek wojny miał zarządzać okręgiem lublinieckim w przypadku ograniczenia lub zerwania łączności z Kuria Biskupią. W listopadzie 1939 roku został aresztowany i po kilkutygodniowym pobycie w więzieniu uwolniony z nakazem opuszczenia diecezji. 12 grudnia 1939 wyjechał do Generalnej Guberni, gdzie przebywał do końca wojny. 2 maja 1945 powrócił do parafii lublinieckiej. Podczas wizytacji kanonicznej w kilka miesięcy po powrocie poprosił bpa J. Bieńka o zwolnienie z funkcji proboszcza i dziekana z powodu złego stanu zdrowie. Otrzymał odpowiedź odmowną z powodu braku kapłanów po wojnie. Bp S. Adamski wyraził zgodę, ale nie mógł nikogo mianować na jego miejsce, stąd ks. Dwucet piastował swoje urzędy do końca życia. Z okazji czterdziestolecia kapłaństwa, 14 października 1947, został mianowany radcą duchownym. Zmarł po ciężkiej chorobie 28 lipca 1948. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Lublińcu.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Józefa Dwuceta oraz AL 1227; Kronika parafii św. Mikołaja w Lublińcu za lata 1904–1980, mps. w kancelarii parafii św. Mikołaja w Lublińcu, s. 7–11; Schematyzm 1927-1947; F. Maroń, Nekrolog, WD 1948, nr 5, s. 132; 1948, nr 3, s. 78; J. Myszor, Dwucet Józef (hasło), Słownik biograficzny, s. 93 –94; Represje wobec duchowieństwa, s. 64, 70; „Tygodnik Parafii Lublinieckiej”, R. 1, 1936; H. Gwóźdź, Udział duchowieństwa, s. 183; Myszor, Historia diecezji, s. 168, 293, 295; Olszar, Duchowieństwo, s. 376-377, 384, 483, 542 – 543, 552, 556; Martyrologium, s. 174; Schematismus 1912, s. 89; Schematismus 1922, s. 45.