Kapliczki i krzyże przydrożne w Piotrowicach

Z e-ncyklopedia
Piotrowice krzyz1.jpg
Piotrowice krzyz2.jpg
Piotrowice kapliczka2.jpg
  • Boża Męka przy ul. Armii Krajowej 79

Krzyż został ustawiony w pobliżu dawnego gospodarstwa Pawła Gwoździa. Wykonano go ze zlepieńca ilastego sprowadzonego ze Skoczowa. W jego dolnej części znajduje się tablica z napisem wotywnym: Gelob sei Jesus Christus! Fundatoren Franz u. Agata Gwóźdz . Na górze zaś została oddzielona ostrołukowa wnęka, w której na sześciobocznym cokole stoi figura Matki Boskiej. Całość została zwieńczona kamiennym daszkiem, na którym został umocowany krzyż zakończony trójliściem z pozłacaną postacią Chrystusa Ukrzyżowanego. Do 1909 roku w tym miejscu znajdowała się studnia, w której utopił się jeden z parobków pracujących w gospodarstwie. W 2001 roku Boża Męka została poddana pracom konserwatorskim.

  • Krzyż przy ul. Szewskiej i gen. Waltera Jankego

Krzyż został postawiony na parceli należącej do gospodarza Kuczki, który się nim opiekował. Według ustnej tradycji pierwszy z krzyży ustawiono tutaj już w XVII wieku na miejscu mogiły żołnierzy szwedzkich, poległych w wojnie trzydziestoletniej. Stojący w otoczeniu lilaków, nosił nazwę Krzyża św. Marka , stąd też co roku 25 kwietnia - w święto patronalne tego świętego - organizowano do niego procesje o urodzaje. Zaprzestano ich w latach 70. XX wieku.

  • Krzyż na skrzyżowaniu ulic Armii Krajowej i Wojska Polskiego

Pochodzi z XIX wieku. Początkowo stał po zachodniej stronie, przy starej szkole. Na obecne miejsce przeniesiono go podczas budowy drogi do Kostuchny i Podlesia. Do momentu wybudowania kościoła w pobliżu krzyża odprawiano nabożeństwa majowe i różańcowe.

  • Krzyż na skrzyżowaniu ulic Armii Krajowej i Szarych Szeregów

Został wzniesiony w XIX wieku. Opiekowała się nim rodzina Żogała. Obok znajdował się postument pomnika powstańców śląskich, zniszczonego podczas II wojny światowej. Krzyż został odnowiony w 1946 roku, jako wotum wdzięczności za szczęśliwy powrót do domu. W 1999 roku zastąpiono go nowym, ustawionym po drugiej stronie ul. Szarych Szeregów.

  • Krzyż na tzw. Kątach

Postawiony ok. 1769 roku, został usytuowany przy starej drodze prowadzącej do Mikołowa.

  • Kaplica przy ul. Grottgera 3

Została postawiona w XVII wieku, dla upamiętnienia wydarzeń wojny trzydziestoletniej. Według tradycji ustawiono ją na mogiłach żołnierzy szwedzkich. W tym czasie, gdy Piotrowice stanowiły część parafii w Mikołowie, zbierano się tutaj podczas nabożeństw. Kaplica została odrestaurowana w 1922 roku na cześć przyłączenia Górnego Śląska do Polski. Poprawiono wówczas kamienną absydę i w miejsce pierwotnej drewnianej nawy, zbudowano murowaną. Wewnątrz została umieszczona tablica z nazwiskami poległych piotrowiczan w II i III powstaniu śląskim. Kaplica posiada dwuspadowy dach kryty blachą. Od strony północnej znajduje się sześcioboczna sygnaturka. W elewacji od strony południowej został umieszczony portal ze stylizowanym przedstawieniem gołębicy. W absydzie znajduje się obraz Chrystusa Miłosiernego. Obramowania okienne oraz narożniki zostały podkreślone ceglanymi lizenami. Podczas procesji Bożego Ciała w pobliżu kaplicy zwykle stawiano trzeci ołtarz. 15 października 1983 odbył się tutaj apel poległych. Mszę św. odprawił wówczas bp Janusz Zimniak. Kaplicę wyremontowano w 2000 roku.

Bibliografia

S. Gierlotka, Piotrowice Śląskie, Katowice 2002, s. 64-67.