Bednorz Filip

Z e-ncyklopedia

Bednorz Filip (1891-1954), wikariusz kapitulny

Bednorz Filip 1.jpg

Urodził się 1 maja 1891 we wsi Dorotheendorf (po polsku nazywana Dorotą), która wchodziła w skład miasta Zabrze. Wieś ta przynależała do parafii św. Andrzeja Apostoła w Zabrzu, gdzie 7 maja 1891 Filip Bednorz przyjął sakrament chrztu. Jego rodzicami byli Józef i Józefina z d. Wawrzynek. Miał czterech braci i dwie siostry. Jego najmłodsza siostra Agnieszka została siostrą zakonną. Po ukończeniu szkoły elementarnej w Zabrzu wyjechał w 1906 roku do Krakowa, gdzie w 1907 roku przyjął sakrament bierzmowania. W Krakowie uczęszczał do Gimnazjum im. Jana Sobieskiego. Wstąpił w 1908 roku w Krakowie do Zgromadzenia Księży Misjonarzy i nadal kontynuował naukę w gimnazjum, gdzie 15 czerwca 1912 zdał maturę. W 1914 roku został zwolniony ze ślubów, wystąpił ze Zgromadzenia i rozpoczął studia filozoficzno - teologiczne w Seminarium Duchownym w Widnawie. W 1915 roku musiał przerwać naukę w Seminarium widnawskim, gdyż 14 listopada 1914 został powołany do wojska. Od 1 marca 1915 do 18 stycznia 1919 służył w armii pruskiej. W czasie I wojny światowej walczył na froncie zachodnim. Po zakończeniu wojny w 1919 roku dokończył studia w Widnawie, a później seminaryjne w Seminarium we Wrocławiu. Studia ostatecznie ukończył w 1920 roku. Święcenia kapłańskie przyjął we Wrocławiu 20 czerwca 1920 z rąk kard. A. Bertrama.

W latach 1920-1923 pełnił obowiązki wikarego w Pszczynie oraz katechety w tamtejszym gimnazjum niemieckim. Jednocześnie udzielał nauki religii w matematyczno-przyrodniczym gimnazjum w Królewskiej Hucie. W 1928 roku został przeniesiony na stanowisko wikariusza do parafii św. Barbary w Królewskiej Hucie, nauczał jednocześnie religii w gimnazjum w Piekarach-Szarleju.

W latach 1928-1932 pełnił obowiązki katechety w Państwowym Gimnazjum w Tarnowskich Górach, będąc tam zarazem prefektem konwiktu biskupiego. W 1933 roku otrzymał nominację na stanowisko patrona Związku Młodzieży Polskiej Męskiej oraz misję kanoniczną do nauczania religii w gimnazjum żeńskim w Katowicach. W tym samym roku otrzymał dekret na urząd administratora parafii w Syryni. 28 kwietnia 1944 został mianowany przez ówczesnego wikariusza generalnego, ks. Franciszka Woźnicę, referentem Kurii Diecezjalnej w Katowicach.

Po zakończeniu okupacji został szybko zwerbowany przez UB. Ks. Filip Bednorz był jednym z pierwszych i najczynniejszych Księży Patriotów. W akcji propagandowej na rzecz Księży Patriotów jeździł do parafii opolskich. Otrzymał formalny zakaz opuszczania diecezji, ale nie podporządkował się bpowi Stanisławowi Adamskiemu.

Miał problemy z alkoholem, co odegrało ważną rolę w werbunku do ruchu Księży Patriotów. W pierwszym dniu po wyjeździe bpa Adamskiego - 25 listopada 1952, w czasie zebrania Okręgowej Komisji Księży Patriotów w Katowicach, na czele której stał ks. F. Bednorz, został „wybrany” następcą bpa Adamskiego. Zbieżność nazwiska z bpem Herbertem Bednorzem odegrała pewną rolę propagandową. W czasie tego spotkania, właściwego wyboru pilnował wicewojewoda Jerzy Ziętek. Wybór był nieważny, gdyż dokonany został pod presją przedstawicieli Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach, którzy nie wyrazili zgody na żadne inne kandydatury.

Prymas S. Wyszyński zwlekał z zatwierdzeniem wyboru, ale ostatecznie by uniknąć schizmy w Kościele katowickim, na mocy specjalnych pełnomocnictw Stolicy Apostolskiej zatwierdził wybór F. Bednorza (13 grudnia 1952). Po objęciu rządów wprowadził w kurii i diecezji własne porządki, obsadzając wszystkie stanowiska sympatykami ruchu. 10 stycznia 1954 w drodze powrotnej z rekolekcji dla kapłanów w Kokoszycach uległ wypadkowi samochodowemu i zmarł 13 stycznia 1954. Pogrzeb odbył się 17 stycznia 1954. Został pochowany w podziemiach katedry Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach. Odznaczony przez władze PRL Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Filipa Bednorza; Schematyzm (1923-1953); Klepsydra, WD 1954, nr 1-2, s. 1; E. Werner, Nekrolog, WD 1954, nr 1-2, s. 15-19; Nekrolog, GN 1952, nr 42, s. 258; Grajewski, Wygnanie, s. 78 i nn; H. Kowalczyk, Bednorz Filip (hasło), [w:] Słownik biograficzny, s. 21-22; Myszor, Historia diecezji, s. 198 i nn; Myszor, Stosunki Kościół - państwo okupacyjne w diecezji katowickiej 1939-1945, s. 155; Nigdy przeciw Bogu, s. 100-102, 129, 227; Olszar, Duchowieństwo, s. 175; Represje wobec duchowieństwa, s. 9 i nn.; Skworc, Budownictwo kościołów, s. 9, 11, 74; Województwo śląskie, s. 466; Żaryn, Kościół w Polsce, s. 12 i nn.; A. Grajewski, Twój Gość, s. 75 i nn.; Monografia parafii św. Antoniego w Syryni, red. P. Kachel, Syrynia 2005, s. 40-41; A. Wróbel, Z przeszłości czterech wsi. Syrynia, Lubomia, Grabówka, Nieboczowy, Katowice 1991, s. 246-248; J. Żurek, Ruch "księży patriotów" w województwie katowickim w latach 1949-1956, Warszawa-Katowice 2009, s. 49 i nn.; A. Dziurok, Aparat bezpieczeństwa wobec biskupów i kurii katowickiej w latach 1945-1956, [w:] Aparat bezpieczeństwa wobec kurii biskupich w Polsce, Warszawa 2009, s. 61 i nn.; Ł. Marek, Aparat bezpieczeństwa wobec kurii katowickiej w latach 1956-1970, [w:] Aparat bezpieczeństwa wobec kurii biskupich w Polsce, Warszawa 2009, s. 97; Ł. Marek, „Kler to nasz wróg”. Polityka władz państwowych wobec Kościoła katolickiego na terenie województwa katowickiego w latach 1956-1970, Katowice 2009, s. 82; Bednorz Filip (hasło), [w:] Piekarzanie. Leksykon mieszkańców Piekar Śląskich, red. H. Gawlik, J. Grajewska-Wróbel, L. Wostal, Z. Bogacki, Piekary Śląskie 2010, s. 39, K. Mrozek, Ksiądz Filip Bednorz(1891-1954). Życie i działalność, Katowice 2012, Biblioteka WTLUŚ.