Stary Cmentarz - Mysłowice: Różnice pomiędzy wersjami
(dr) |
(dr) |
||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
==Pierwszy cmentarz parafialny== | ==Pierwszy cmentarz parafialny== | ||
Najstarszy cmentarz w Mysłowicach znajdował się wokół [[Parafia Krzyża Świętego w Mysłowicach|kościółka Świętego | Najstarszy cmentarz w Mysłowicach znajdował się wokół [[Parafia Krzyża Świętego w Mysłowicach|kościółka pw. Krzyża Świętego]], bo i on jest najstarszy w mieście. W przeciągu wieków - jak pisze [[Kudera Jan|ks. Jan Kudera]] w swoje książce pt. '' Historia parafii mysłowickiej '' często "wracano" do tego cmentarza. W 1742 roku gdy rozpoczęto rozbudowę kościoła mariackiego - to cmentarz przy nim został zamknięty, a zmarłych grzebano właśnie przy kościółku. | ||
==Drugi cmentarz parafialny== | ==Drugi cmentarz parafialny== | ||
| Linia 10: | Linia 10: | ||
==Krypty== | ==Krypty== | ||
Miejscem grzebalnym były również podziemia kościoła Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Pierwsza wzmianka o pochówku pochodzi z 1601 roku. W następnych latach urządzono w podziemiach trzy krypty. Najstarsza, pod ołtarzem [[Św. Antoni Padewski|św. Antoniego]] przeznaczona była dla zmarłych z rodzin zamożnych. W drugiej krypcie, pod ołtarzem [[Św. Katarzyna Aleksandryjska|św. Katarzyny]] pochowano zmarłych z rodzin mieszczańskich. Trzecia krypta, w prezbiterium pod ołtarzem przeznaczona była dla miejscowych księży i właścicieli ordynacji mysłowickiej. | Miejscem grzebalnym były również podziemia kościoła pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Pierwsza wzmianka o pochówku pochodzi z 1601 roku. W następnych latach urządzono w podziemiach trzy krypty. Najstarsza, pod ołtarzem [[Św. Antoni Padewski|św. Antoniego]] przeznaczona była dla zmarłych z rodzin zamożnych. W drugiej krypcie, pod ołtarzem [[Św. Katarzyna Aleksandryjska|św. Katarzyny]] pochowano zmarłych z rodzin mieszczańskich. Trzecia krypta, w [[prezbiterium]] pod ołtarzem przeznaczona była dla miejscowych księży i właścicieli ordynacji mysłowickiej. | ||
W krypcie św. Antoniego pochowani zostali: dziecko Franciszka Graynera, dziecko Jana Rychty, córka Franciszka Bibrzyckiego oraz zmarli z rodzin Paczińskich, Lipowskich z Brzezinki, Syrów, Frezerów, Szleńskich, Trepków, Schwellengraeberów, i Gutowskich. Ostatni pochówek w tej krypcie odbył się w 1813 roku. Pochowano w niej wówczas Józefę z Pełków Korulską. | W krypcie św. Antoniego pochowani zostali: dziecko Franciszka Graynera, dziecko Jana Rychty, córka Franciszka Bibrzyckiego oraz zmarli z rodzin Paczińskich, Lipowskich z Brzezinki, Syrów, Frezerów, Szleńskich, Trepków, Schwellengraeberów, i Gutowskich. Ostatni pochówek w tej krypcie odbył się w 1813 roku. Pochowano w niej wówczas Józefę z Pełków Korulską. | ||
| Linia 35: | Linia 35: | ||
Kolejne miejsce grzebalne to cmentarz na skrzyżowaniu obecnych ulic Mikołowskiej i Oświęcimskiej. Uchwałę o jego założeniu podjęto w 1811 roku. 17 maja 1811 proboszcz Nyga poświęcił krzyż na tym cmentarzu. W pierwszych latach istnienia tego cmentarza notowano w Mysłowicach więcej zgonów niż narodzin: w 1831 roku wybuchła epidemia cholery, w roku 1847 - tyfus głodowy, a w 1855 roku - ponownie cholera. Cmentarz w związku z tym był kilkakrotnie powiększany, ale ciągle za mały. | Kolejne miejsce grzebalne to cmentarz na skrzyżowaniu obecnych ulic Mikołowskiej i Oświęcimskiej. Uchwałę o jego założeniu podjęto w 1811 roku. 17 maja 1811 proboszcz Nyga poświęcił krzyż na tym cmentarzu. W pierwszych latach istnienia tego cmentarza notowano w Mysłowicach więcej zgonów niż narodzin: w 1831 roku wybuchła epidemia cholery, w roku 1847 - tyfus głodowy, a w 1855 roku - ponownie cholera. Cmentarz w związku z tym był kilkakrotnie powiększany, ale ciągle za mały. | ||
Pierwsza kaplica powstała w 1858 roku. Została zbudowana przez [[Markiefka Ludwik|ks. Ludwika Markiefkę]]. Pochowano w niej m.in. ks. Ludwika Markiefkę i [[Schmidt Leonard|prebendarza Schmidta]]. Na tym cmentarzu znajduje się również okazały rodzinny grobowiec - kaplica Klausów wybudowana w 1870 roku. Za odstąpienie terenu pod jej budowę kasa kościelna otrzymała | Pierwsza kaplica powstała w 1858 roku. Została zbudowana przez [[Markiefka Ludwik|ks. Ludwika Markiefkę]]. Pochowano w niej m.in. ks. Ludwika Markiefkę i [[Schmidt Leonard|prebendarza Schmidta]]. Na tym cmentarzu znajduje się również okazały rodzinny grobowiec - kaplica Klausów wybudowana w 1870 roku. Za odstąpienie terenu pod jej budowę kasa kościelna otrzymała 1000 talarów, które ówczesny proboszcz przeznaczył na naprawę obmurowania cmentarza. W tym grobowcu chowano później księży mysłowickich. Pochowani zostali tam: [[Bresler Ernest|ks. Ernest Bresler]], [[Lelonek Karol|ks. Karol Lelonek]], [[Spychalski Marian|ks. Marian Spychalski]], [[Fross Alfons|ks. Alfons Fross]] i [[Całusiński Zygmunt|ks. Zygmunt Całusiński]]. Obok kaplicy pochowany jest [[Nyga Mateusz|ks. proboszcz Mateusz Nyga]]. Jest to najstarszy grób na tym cmentarzu, pochodzący z 1839 roku. | ||
Zaraz obok grobu ks. Mateusza Nygi stoi | Zaraz obok grobu ks. Mateusza Nygi stoi grobowiec znanej w mieście rodziny Kuderów, z której pochodził m.in. historyk ks. Jan Kudera. W tym grobowcu została pochowana w 1988 roku Maria Kudera, lekarka z zawodu, pisarka z zamiłowania, malarka i turystka. Mając dobry zawód, studiowała jeszcze sztuki piękne w Brukseli, od wczesnej młodości tworzyła sztuki teatralne, pisała poezje i prozę. Jej utwory były często wystawiane w prywatnej willi pisarki przez młodzież licealną. Wydała, tuż przed śmiercią, tomik poezji pt. '' Przywilej i wiersze z podróży''. W tej rodzinnej mogile spoczęli: [[Kudera Brunon|Bruno Kudera]], zmarł w 1942 roku, adwokat, notariusz, w latach międzywojennych burmistrz Mysłowic, Kawaler Orderu Pro Ecclesia et Pontifice, bracia Stefan i Marian Kuderowie, którzy zginęli w 1944 roku oraz Joanna Kudera, zmarła w 1972 roku. | ||
W roku 1974 na tym cmentarzu spoczął też Władysław Pochmara i jego żona Czesława. Był nauczycielem w Gimnazjum Męskim w Mysłowicach, działał czynnie w Związku Nauczycielstwa Polskiego i w Towarzystwie Miłośników Mysłowic, był prezesem miejscowego Towarzystwa Czytelni Ludowych. Przez parę lat był dyrektorem prywatnego liceum księży salwatorianów, ale powrócił do Mysłowic i pracował jako historyk w Liceum Wychowawczyń Przedszkoli. Po przejściu na emeryturę działał czynnie dla miasta. W 1962 roku wydał monografię Mysłowic. | W roku 1974 na tym cmentarzu spoczął też Władysław Pochmara i jego żona Czesława. Był nauczycielem w Gimnazjum Męskim w Mysłowicach, działał czynnie w Związku Nauczycielstwa Polskiego i w Towarzystwie Miłośników Mysłowic, był prezesem miejscowego Towarzystwa Czytelni Ludowych. Przez parę lat był dyrektorem prywatnego liceum księży salwatorianów, ale powrócił do Mysłowic i pracował jako historyk w Liceum Wychowawczyń Przedszkoli. Po przejściu na emeryturę działał czynnie dla miasta. W 1962 roku wydał monografię Mysłowic. | ||
Wersja z 00:51, 5 lis 2019
Pierwszy cmentarz parafialny
Najstarszy cmentarz w Mysłowicach znajdował się wokół kościółka pw. Krzyża Świętego, bo i on jest najstarszy w mieście. W przeciągu wieków - jak pisze ks. Jan Kudera w swoje książce pt. Historia parafii mysłowickiej często "wracano" do tego cmentarza. W 1742 roku gdy rozpoczęto rozbudowę kościoła mariackiego - to cmentarz przy nim został zamknięty, a zmarłych grzebano właśnie przy kościółku.
Drugi cmentarz parafialny
Drugim miejscem grzebalnym był cmentarz przy kościele mariackim. Cmentarz ten miał kilkusetletnią, nieraz bardzo ciekawą historię. W 1727 roku Grzegorz Figas, obywatel miasta Mysłowice umarł w klątwie kościelnej za to, że się opierał w ogrodzeniu cmentarza wykonać furtkę. W 1753 roku czasowo nie można było korzystać z tego cmentarza, gdyż stracił on poświęcenie. Powodem był rozlew krwi na terenie cmentarza w pojedynku szlachciców Stanisława Tęgoborskiego z Korulskim z Pogonii. Niestety również ten cmentarz z czasem stał się niewystarczającym dla parafii mysłowickiej.
Krypty
Miejscem grzebalnym były również podziemia kościoła pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Pierwsza wzmianka o pochówku pochodzi z 1601 roku. W następnych latach urządzono w podziemiach trzy krypty. Najstarsza, pod ołtarzem św. Antoniego przeznaczona była dla zmarłych z rodzin zamożnych. W drugiej krypcie, pod ołtarzem św. Katarzyny pochowano zmarłych z rodzin mieszczańskich. Trzecia krypta, w prezbiterium pod ołtarzem przeznaczona była dla miejscowych księży i właścicieli ordynacji mysłowickiej.
W krypcie św. Antoniego pochowani zostali: dziecko Franciszka Graynera, dziecko Jana Rychty, córka Franciszka Bibrzyckiego oraz zmarli z rodzin Paczińskich, Lipowskich z Brzezinki, Syrów, Frezerów, Szleńskich, Trepków, Schwellengraeberów, i Gutowskich. Ostatni pochówek w tej krypcie odbył się w 1813 roku. Pochowano w niej wówczas Józefę z Pełków Korulską.
W krypcie św. Katarzyny pochowani zostali: Anna Katarzyna Salomonowa, Marzena Purkopka, Agnieszka Ratuźna, Barbara Janwiska, Józef Cyganek, Jan Janwis, Tomasz Ratużny oraz zmarli z rodzin Wieczkowskich, Smaczeńskich, Kołodziejskich. Ostatni pochówek odbył się w 1818 roku. Pochowano w niej wówczas Justynę Wysocką, żonę dzierżawcy prebendy mysłowickiej.
W krypcie pod prezbiterium, pochowani są m.in.
- ks. Stanisław Szczudłowicz
- ks. Jan Schwartz
- Franciszek Gosławski
- Jan Krzysztof Mieroszewski
- Febronia Gosławska
- Felicjan Mieroszewski
- ks. Bartłomiej Juchowicz
- ks. Jan Krupski
- ks. Antoni Krupski
- ks. Wojciech Goldecki
- ks. Jan Jurzyczek
- ks. Jan Zając
- ks. Kasper Mizera
- ks. Marcin Glatzel
Ostatni pochówek w tej krypcie odbył się w 1815 roku.
Cmentarz przy ul. Mikołowskiej
Kolejne miejsce grzebalne to cmentarz na skrzyżowaniu obecnych ulic Mikołowskiej i Oświęcimskiej. Uchwałę o jego założeniu podjęto w 1811 roku. 17 maja 1811 proboszcz Nyga poświęcił krzyż na tym cmentarzu. W pierwszych latach istnienia tego cmentarza notowano w Mysłowicach więcej zgonów niż narodzin: w 1831 roku wybuchła epidemia cholery, w roku 1847 - tyfus głodowy, a w 1855 roku - ponownie cholera. Cmentarz w związku z tym był kilkakrotnie powiększany, ale ciągle za mały.
Pierwsza kaplica powstała w 1858 roku. Została zbudowana przez ks. Ludwika Markiefkę. Pochowano w niej m.in. ks. Ludwika Markiefkę i prebendarza Schmidta. Na tym cmentarzu znajduje się również okazały rodzinny grobowiec - kaplica Klausów wybudowana w 1870 roku. Za odstąpienie terenu pod jej budowę kasa kościelna otrzymała 1000 talarów, które ówczesny proboszcz przeznaczył na naprawę obmurowania cmentarza. W tym grobowcu chowano później księży mysłowickich. Pochowani zostali tam: ks. Ernest Bresler, ks. Karol Lelonek, ks. Marian Spychalski, ks. Alfons Fross i ks. Zygmunt Całusiński. Obok kaplicy pochowany jest ks. proboszcz Mateusz Nyga. Jest to najstarszy grób na tym cmentarzu, pochodzący z 1839 roku.
Zaraz obok grobu ks. Mateusza Nygi stoi grobowiec znanej w mieście rodziny Kuderów, z której pochodził m.in. historyk ks. Jan Kudera. W tym grobowcu została pochowana w 1988 roku Maria Kudera, lekarka z zawodu, pisarka z zamiłowania, malarka i turystka. Mając dobry zawód, studiowała jeszcze sztuki piękne w Brukseli, od wczesnej młodości tworzyła sztuki teatralne, pisała poezje i prozę. Jej utwory były często wystawiane w prywatnej willi pisarki przez młodzież licealną. Wydała, tuż przed śmiercią, tomik poezji pt. Przywilej i wiersze z podróży. W tej rodzinnej mogile spoczęli: Bruno Kudera, zmarł w 1942 roku, adwokat, notariusz, w latach międzywojennych burmistrz Mysłowic, Kawaler Orderu Pro Ecclesia et Pontifice, bracia Stefan i Marian Kuderowie, którzy zginęli w 1944 roku oraz Joanna Kudera, zmarła w 1972 roku.
W roku 1974 na tym cmentarzu spoczął też Władysław Pochmara i jego żona Czesława. Był nauczycielem w Gimnazjum Męskim w Mysłowicach, działał czynnie w Związku Nauczycielstwa Polskiego i w Towarzystwie Miłośników Mysłowic, był prezesem miejscowego Towarzystwa Czytelni Ludowych. Przez parę lat był dyrektorem prywatnego liceum księży salwatorianów, ale powrócił do Mysłowic i pracował jako historyk w Liceum Wychowawczyń Przedszkoli. Po przejściu na emeryturę działał czynnie dla miasta. W 1962 roku wydał monografię Mysłowic.
Bibliografia
A. Sulik, Historia Mysłowic…, s. 157-158; J. Kudera, Historia parafii mysłowickiej, s. 222-230; H. Witecka, Moje miasto Mysłowice, s. 115.
| |||||