Rzymełka Jan 1877-1960: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
(dr) |
||
| (Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
==Rzymełka Jan CM (1877-1960), działacz plebiscytowy == | ==Rzymełka Jan CM (1877-1960), działacz plebiscytowy == | ||
Urodził się 18 września 1877 w Józefowcu, w rodzinie wówczas noszącym nazwisko Żymełka. Rodzicami jego byli Jan i | Urodził się 18 września 1877 w Józefowcu, w rodzinie wówczas noszącym nazwisko Żymełka. Rodzicami jego byli Jan i Michalina z d. Wolf. Szkołę powszechną ukończył w Chorzowie. Jako 14-latek zgłosił się do [[Zgromadzenie Księży Misjonarzy - historia|Zgromadzenia Księży Misjonarzy]] Prowincji Krakowskiej. Uczył się najpierw w Małym Seminarium Księży Misjonarzy na Kleparzu, a potem w Wielkim Seminarium. W 1901 roku zdał eksternistycznie maturę w Gimnazjum św. Anny w Krakowie. 6 lipca 1902 z rąk [[Puzyna Jan|kard. Jana Puzyny]] przyjął święcenia kapłańskie. | ||
Po święceniach kapłańskich przez rok był kapelanem w Domu Ubogich. Potem, studiując w latach 1902-1906 historię kościoła, geografię i historię prawa na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, równocześnie uczył w Małym Seminarium Księży Misjonarzy na Kleparzu i kierował misyjnym stowarzyszeniem charytatywnym. Był także redaktorem różnych pism, w tym organu swego | Po święceniach kapłańskich przez rok był kapelanem w Domu Ubogich. Potem, studiując w latach 1902-1906 historię kościoła, geografię i historię prawa na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, równocześnie uczył w Małym Seminarium Księży Misjonarzy na Kleparzu i kierował misyjnym stowarzyszeniem charytatywnym. Był także redaktorem różnych pism, w tym organu swego Zgromadzenia kwartalnika '' Miłosierdzie Chrześcijańskie''. Opublikował liczne artykuły podpisując je imieniem i nazwiskiem lub kryptonimem: J.R., Ks. J.R., a później „Kapłan Górnośląski". W latach 1905-1919 wykładał w Seminarium Duchownym Zgromadzenia na Stradomiu i był katechetą w kilku krakowskich szkołach licealnych i zawodowych. | ||
W 1906 roku wszedł w skład Komitetu Tymczasowego Opieki nad Podrzutkami. Objął kierownictwo Zakładu im. ks. Siemaszki na Białym Prądniku. Z polecenia | W 1906 roku wszedł w skład Komitetu Tymczasowego Opieki nad Podrzutkami. Objął kierownictwo Zakładu im. ks. Siemaszki na Białym Prądniku. Z polecenia [[Sapieha Adam Stefan|abpa Adama Sapiehy]] kierował sekcją sierocą Książęco-Biskupiego Komitetu Pomocy dla dotkniętych klęską I wojny światowej. W styczniu 1919 roku został delegatem przy Rządowym Towarzystwie Opieki nad Młodzieżą. Od 1908 roku był członkiem Towarzystwa Wielkopolan w Krakowie. W 1918 roku włączył się czynnie w działalność Towarzystwa Obrony Kresów Zachodnich Polski, a w lipcu tegoż roku został pierwszym jego prezesem. | ||
Zaangażował się aktywnie w czasie plebiscytu na Śląsku. Uczestniczył w licznych wiecach agitacyjnych połączonych ze zbiórką pieniędzy na potrzeby powstańców i na akcję plebiscytową. W 1920 roku wydał broszurkę pt. Kto wyrządził ludowi polskiemu na Górnym Śląsku największą krzywdę?, a w 1921 roku opublikował zbiorek ''Pieśni powstańców górnośląskich'' podpisany „Kapłan-Górnoślązak”. Wszedł w skład Centralnego Komitetu Plebiscytowego, powołanego do życia 29 czerwca 1920. 20 marca 1921 przybył na Śląsk, by wziąć udział w [[Plebiscyt i jego skutki|plebiscycie]]. | Zaangażował się aktywnie w czasie plebiscytu na Śląsku. Uczestniczył w licznych wiecach agitacyjnych połączonych ze zbiórką pieniędzy na potrzeby powstańców i na akcję plebiscytową. W 1920 roku wydał broszurkę pt. '' Kto wyrządził ludowi polskiemu na Górnym Śląsku największą krzywdę?'', a w 1921 roku opublikował zbiorek '' Pieśni powstańców górnośląskich '' podpisany „Kapłan-Górnoślązak”. Wszedł w skład Centralnego Komitetu Plebiscytowego, powołanego do życia 29 czerwca 1920. 20 marca 1921 przybył na Śląsk, by wziąć udział w [[Plebiscyt i jego skutki|plebiscycie]]. | ||
W połowie 1921 roku został wybrany wiceprowincjonałem Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Brazylii, stan Parana. Przed wyjazdem ks. Jan Rzymełka otrzymał z rąk [[Korfanty Wojciech|Wojciecha Korfantego]] najwyższe odznaczenie powstańcze: Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności. | W połowie 1921 roku został wybrany wiceprowincjonałem Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Brazylii, stan Parana. Przed wyjazdem ks. Jan Rzymełka otrzymał z rąk [[Korfanty Wojciech|Wojciecha Korfantego]] najwyższe odznaczenie powstańcze: Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności. | ||
| Linia 13: | Linia 13: | ||
Do Brazylii przybył 18 października 1921. Prowadził aktywną działalność wśród Polonii w Brazylii. Powrócił do Polski w 1929 roku jako reprezentant brazylijskiej Polonii na I Zjazd Polaków z Zagranicy w Warszawie. Został skierowany do Wilna na stanowisko superiora Zgromadzenia Księży Misjonarzy. Wykładał na Uniwersytecie Wileńskim, był wychowawcą w Małym Seminarium Księży Misjonarzy i równocześnie kierował Stowarzyszeniem Pań Miłosierdzia i Związkiem Akademickich Kół Misyjnych w Polsce. W lipcu 1936 został proboszczem parafii św. Krzyża w Warszawie oraz superiorem domu Księży Misjonarzy przy tym kościele. Po wybuchu wojny w październiku 1939 roku uwięziony na Pawiaku, lecz wskutek interwencji władz kościelnych, po dwóch tygodniach został zwolniony. | Do Brazylii przybył 18 października 1921. Prowadził aktywną działalność wśród Polonii w Brazylii. Powrócił do Polski w 1929 roku jako reprezentant brazylijskiej Polonii na I Zjazd Polaków z Zagranicy w Warszawie. Został skierowany do Wilna na stanowisko superiora Zgromadzenia Księży Misjonarzy. Wykładał na Uniwersytecie Wileńskim, był wychowawcą w Małym Seminarium Księży Misjonarzy i równocześnie kierował Stowarzyszeniem Pań Miłosierdzia i Związkiem Akademickich Kół Misyjnych w Polsce. W lipcu 1936 został proboszczem parafii św. Krzyża w Warszawie oraz superiorem domu Księży Misjonarzy przy tym kościele. Po wybuchu wojny w październiku 1939 roku uwięziony na Pawiaku, lecz wskutek interwencji władz kościelnych, po dwóch tygodniach został zwolniony. | ||
Po zamachu na gen. Kutscherę został wraz wieloma innymi duchownymi w Warszawie, aresztowany 7 lutego 1944. Przebywał na Pawiaku, a następnie umieszczono go w obozie koncentracyjnym Gross-Rosen. Po ewakuacji obozu, trafił do obozu Dora-Nordhausen, a następnie do Bergen-Belsen. Został uwolniony przez Anglików 15 kwietnia 1945. Wrócił do kraju w 1946 roku. Został spowiednikiem zgromadzeń zakonnych | Po zamachu na gen. Kutscherę został wraz wieloma innymi duchownymi w Warszawie, aresztowany 7 lutego 1944. Przebywał na Pawiaku, a następnie umieszczono go w obozie koncentracyjnym Gross-Rosen. Po ewakuacji obozu, trafił do obozu Dora-Nordhausen, a następnie do Bergen-Belsen. Został uwolniony przez Anglików 15 kwietnia 1945. Wrócił do kraju w 1946 roku. Został spowiednikiem zgromadzeń zakonnych sióstr loretanek, [[Wizytki|wizytek]] i dyrektorem Stowarzyszenia [[Dzieci Maryi]]. Zmarł 2 maja 1960. Jego imieniem nazwano ulicę w Katowicach-Wełnowcu. W 1976 roku w Kurytybie nazwano jego imieniem jeden z placów w tym mieście. | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
J. Cofałka, Opowieść o Janie Rzymełce | J. Cofałka, Opowieść o Janie Rzymełce - księdzu misjonarzu, wielkim patriocie i społeczniku, "Śląsk" R. 2003, nr 11, s. 48; J. Dukała, Rzymełka (Rzymełko) Jan (biogram), [w:] Misjonarze św. Wincentego a Paulo w Polsce II-1 Biografie, red. J. Dukała, Kraków 2001, s. 400-408; Z. Janeczek, Siemianowicki słownik biograficzny, Katowice 1996, s. 183; W. Jacewicz, J. Woś, Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską w latach 1939–1945, z. 5, Warszawa 1981, s. 373; S. Janaczek, Rzymełka (Rzymełko) Jan, [w:] SPTK, t. 7, Warszawa 1982, s. 68-72. | ||
{{Noty biograficzne}} | {{Noty biograficzne}} | ||
| Linia 22: | Linia 22: | ||
[[Kategoria:Zakonnicy]] | [[Kategoria:Zakonnicy]] | ||
[[Kategoria:Zgromadzenie Księży Misjonarzy]] | [[Kategoria:Zgromadzenie Księży Misjonarzy]] | ||
[[Kategoria:Caritas]] | |||
[[Kategoria:Represjonowani]] | |||
Aktualna wersja na dzień 23:37, 7 lip 2022
Rzymełka Jan CM (1877-1960), działacz plebiscytowy
Urodził się 18 września 1877 w Józefowcu, w rodzinie wówczas noszącym nazwisko Żymełka. Rodzicami jego byli Jan i Michalina z d. Wolf. Szkołę powszechną ukończył w Chorzowie. Jako 14-latek zgłosił się do Zgromadzenia Księży Misjonarzy Prowincji Krakowskiej. Uczył się najpierw w Małym Seminarium Księży Misjonarzy na Kleparzu, a potem w Wielkim Seminarium. W 1901 roku zdał eksternistycznie maturę w Gimnazjum św. Anny w Krakowie. 6 lipca 1902 z rąk kard. Jana Puzyny przyjął święcenia kapłańskie.
Po święceniach kapłańskich przez rok był kapelanem w Domu Ubogich. Potem, studiując w latach 1902-1906 historię kościoła, geografię i historię prawa na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, równocześnie uczył w Małym Seminarium Księży Misjonarzy na Kleparzu i kierował misyjnym stowarzyszeniem charytatywnym. Był także redaktorem różnych pism, w tym organu swego Zgromadzenia kwartalnika Miłosierdzie Chrześcijańskie. Opublikował liczne artykuły podpisując je imieniem i nazwiskiem lub kryptonimem: J.R., Ks. J.R., a później „Kapłan Górnośląski". W latach 1905-1919 wykładał w Seminarium Duchownym Zgromadzenia na Stradomiu i był katechetą w kilku krakowskich szkołach licealnych i zawodowych.
W 1906 roku wszedł w skład Komitetu Tymczasowego Opieki nad Podrzutkami. Objął kierownictwo Zakładu im. ks. Siemaszki na Białym Prądniku. Z polecenia abpa Adama Sapiehy kierował sekcją sierocą Książęco-Biskupiego Komitetu Pomocy dla dotkniętych klęską I wojny światowej. W styczniu 1919 roku został delegatem przy Rządowym Towarzystwie Opieki nad Młodzieżą. Od 1908 roku był członkiem Towarzystwa Wielkopolan w Krakowie. W 1918 roku włączył się czynnie w działalność Towarzystwa Obrony Kresów Zachodnich Polski, a w lipcu tegoż roku został pierwszym jego prezesem.
Zaangażował się aktywnie w czasie plebiscytu na Śląsku. Uczestniczył w licznych wiecach agitacyjnych połączonych ze zbiórką pieniędzy na potrzeby powstańców i na akcję plebiscytową. W 1920 roku wydał broszurkę pt. Kto wyrządził ludowi polskiemu na Górnym Śląsku największą krzywdę?, a w 1921 roku opublikował zbiorek Pieśni powstańców górnośląskich podpisany „Kapłan-Górnoślązak”. Wszedł w skład Centralnego Komitetu Plebiscytowego, powołanego do życia 29 czerwca 1920. 20 marca 1921 przybył na Śląsk, by wziąć udział w plebiscycie.
W połowie 1921 roku został wybrany wiceprowincjonałem Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Brazylii, stan Parana. Przed wyjazdem ks. Jan Rzymełka otrzymał z rąk Wojciecha Korfantego najwyższe odznaczenie powstańcze: Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności.
Do Brazylii przybył 18 października 1921. Prowadził aktywną działalność wśród Polonii w Brazylii. Powrócił do Polski w 1929 roku jako reprezentant brazylijskiej Polonii na I Zjazd Polaków z Zagranicy w Warszawie. Został skierowany do Wilna na stanowisko superiora Zgromadzenia Księży Misjonarzy. Wykładał na Uniwersytecie Wileńskim, był wychowawcą w Małym Seminarium Księży Misjonarzy i równocześnie kierował Stowarzyszeniem Pań Miłosierdzia i Związkiem Akademickich Kół Misyjnych w Polsce. W lipcu 1936 został proboszczem parafii św. Krzyża w Warszawie oraz superiorem domu Księży Misjonarzy przy tym kościele. Po wybuchu wojny w październiku 1939 roku uwięziony na Pawiaku, lecz wskutek interwencji władz kościelnych, po dwóch tygodniach został zwolniony.
Po zamachu na gen. Kutscherę został wraz wieloma innymi duchownymi w Warszawie, aresztowany 7 lutego 1944. Przebywał na Pawiaku, a następnie umieszczono go w obozie koncentracyjnym Gross-Rosen. Po ewakuacji obozu, trafił do obozu Dora-Nordhausen, a następnie do Bergen-Belsen. Został uwolniony przez Anglików 15 kwietnia 1945. Wrócił do kraju w 1946 roku. Został spowiednikiem zgromadzeń zakonnych sióstr loretanek, wizytek i dyrektorem Stowarzyszenia Dzieci Maryi. Zmarł 2 maja 1960. Jego imieniem nazwano ulicę w Katowicach-Wełnowcu. W 1976 roku w Kurytybie nazwano jego imieniem jeden z placów w tym mieście.
Bibliografia
J. Cofałka, Opowieść o Janie Rzymełce - księdzu misjonarzu, wielkim patriocie i społeczniku, "Śląsk" R. 2003, nr 11, s. 48; J. Dukała, Rzymełka (Rzymełko) Jan (biogram), [w:] Misjonarze św. Wincentego a Paulo w Polsce II-1 Biografie, red. J. Dukała, Kraków 2001, s. 400-408; Z. Janeczek, Siemianowicki słownik biograficzny, Katowice 1996, s. 183; W. Jacewicz, J. Woś, Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską w latach 1939–1945, z. 5, Warszawa 1981, s. 373; S. Janaczek, Rzymełka (Rzymełko) Jan, [w:] SPTK, t. 7, Warszawa 1982, s. 68-72.
| |||||