Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biertułtowach
Historia miejscowości
Niektórzy wywodzą nazwę "Biertułtowy" od imienia Bierołt, Birołt lub Birtult. Pierwszy raz została ona wymieniona w 1243 roku, w zapiskach klasztornych, a później w 1305 roku, jako Bertholdi villa.
Od początku swojego istnienia Biertułtowy były wsią książęcą, osadzoną na prawie polskim. Pod koniec XIII wieku wraz z Rybnikiem i Wodzisławiem weszły w skład księstwa raciborskiego, którego władcą był Przemysław, syn Władysława Opolskiego. Wraz z oddaniem przez księcia Leszka hołdu Janowi Luksemburskiemu, na Śląsku zapanowali władcy czescy. Doszło do zmiany lokacji wsi położonych w okolicach Rybnika i Wodzisławia z prawa polskiego na niemieckie. Po śmierci Ludwika Jagiellończyka, Śląsk dostał się pod zwierzchnictwo cesarza Austrii Ferdynanda I Habsburga, który dał podstawy do ukształtowania się rybnickiego i wodzisławskiego państwa stanowego. W skład państwa rybnickiego weszło 27 wiosek, w tym również Biertułtowy. W tym czasie stanowiły one małą wieś z jednym folwarkiem, którego właścicielem w XVII wieku był Wilhelm Sobek z Konic. Od 1742 roku ziemia rybnicko-wodzisławska, jak i cały Śląsk, znalazła się pod rządami pruskimi. W 1788 roku właścicielem rybnickiego państwa stanowego, łącznie z folwarkiem w Biertułtowach, został król pruski Fryderyk Wilhelm II.
Pod koniec XVIII i w XIX wieku w miejscowości rozpoczęto wydobywać węgiel kamienny, dzięki czemu z końcem XIX wieku Biertułtowy stały się silnym ośrodkiem przemysłu wydobywczego. Pierwszą założoną na tym terenie kopalnią była "Hoym" z 1792 roku.
W lipcu 1922 roku Biertułtowy wraz z okolicznymi wioskami zostały przyłączone do Polski, gdzie przez 10 lat zachowywały charakter samodzielnej gminy. 1 września 1932 Biertułtowy przyłączono do gminy Radlin, a z 11 sierpnia 1954 weszły one w skład miasta Radlin, tworząc jego główną i centralną część.
Historia parafii
Gdy w 1909 roku podjęto starania o utworzenie stacji duszpasterskiej, gmina należała kościelnie do Rydułtów. Lokalię założono dopiero 3 września 1924, w rok później – 1 sierpnia 1925 – erygowano parafię.
Do czasu wybudowania kościoła, niedzielne nabożeństwa odprawiane były w cechowni kopalni "Ema". Kiedy tę oddano do remontu, msze św. odbywały się pod gołym niebem. Projektantem świątyni został Jan Affa z Raciborza. Pierwsze prace przy fundamentach rozpoczęto 4 maja 1926, 15 sierpnia poświęcono kamień węgielny. W dwa lata później - 7 października 1928 - kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny poświęcił ks. kanclerz Jan Skrzypczyk. Bp Herbert Bednorz konsekrował go 3 października 1971.
Jeszcze w 1928 roku w prezbiterium ustawiono ołtarz główny z figurą przedstawiającą moment Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Jego wykonawcą był rzeźbiarz Franciszek Tolek z Pawłowic. Wstawiono również okna, witraże i sosnowe ławki. W 1929 roku zawieszono na wieży trzy dzwony, w rok później stanęła w kościele ambona, a w 1931 roku – chrzcielnica. W latach 1931–1949 poświęcono 6 bocznych ołtarzy.
1 grudnia 1983 we wnętrzu kościoła wskutek podpalenia wybuchł pożar. Całkowitemu zniszczeniu uległ ołtarz główny z tabernakulum i mensą. Ucierpiały też organy, obrazy w sklepieniach i posadzka. Szkody usuwano przez kolejne 5 lat. Do dzisiaj na pamiątkę pożaru, w miejscu spalonego ołtarza, wierni stawiają bożonarodzeniową stajenkę, która ma symbolizować nadzieję i odrodzenie. 3 października 1986 bp Damian Zimoń konsekrował nowy ołtarz tego samego patrona i poświęcił wystrój prezbiterium, które wykonane zostało według projektu artysty plastyka Zygmunta Brachmańskiego.
Przy parafii działa szereg grup i stowarzyszeń, spośród których można wymienić m.in.: Dzieci Maryi, Ruch Światło-Życie, Oazę Rodzin, Żywy Różaniec, Franciszkański Zakon Świeckich, Apostolstwo Dobrej Śmierci i Czcicieli Bożego Miłosierdzia.
Od 1910 roku pracują i mieszkają na terenie parafii siostry ze Zgromadzenia Sióstr Służebniczek NMP.
Proboszczowie
- ks. Franciszek Palarczyk lokalista (1924-1925), proboszcz (1925-1961)
- ks. Jan Tomala substytut (1939-1945)
- ks. Emanuel Francus administrator (1961-1978)
- ks. Alfred Wloka (1978-2007)
- ks. Zenon Działach (2007-nadal)
Bibliografia
E. Holona, Ocalić od zapomnienia. Kartki historii parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biertułtowach, Biertułtowy 2000, s. 7 i nn; Katalog Archidiecezji Katowickiej 2005, cz. 2, s. 454 – 456.
| ||||||||||