Parafia Krzyża Świętego w Siemianowicach Śląskich: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
(uzupełnienie) |
||
| (Nie pokazano 17 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[ | [[Plik:Siemianowice krzyz2.jpg|right|thumb]] | ||
[[ | [[Plik:Siemianowice krzyz4.jpg|right|thumb]] | ||
[[Plik:Siemianowice krzyz3.jpg|right|thumb]] | |||
Wieś Siemianowice powstała najprawdopodobniej w wieku dwunastym, bądź trzynastym. Pierwsze wzmianki źródłowe pochodzą z 1515 roku. Po wcieleniu dekanatu bytomskiego do diecezji wrocławskiej, Siemianowice dostały się do [[Parafia św. Michała Archanioła w Michałkowicach|parafii w Michałkowicach]]. Właściciel miasta hrabia z rodu | [[Plik:Siemianowice krzyz5.jpg|right|thumb]] | ||
[[Plik:Siemianowice krzyz6.jpg|right|thumb]] | |||
[[Plik:Siemianowice krzyz7.jpg|right|thumb|ołtarz św. Barbary]] | |||
==Historia miejscowości== | |||
Wieś Siemianowice powstała najprawdopodobniej w wieku dwunastym, bądź trzynastym. Pierwsze wzmianki źródłowe pochodzą z 1515 roku. Po wcieleniu dekanatu bytomskiego do [[Diecezja wrocławska|diecezji wrocławskiej]], Siemianowice dostały się do [[Parafia św. Michała Archanioła w Michałkowicach|parafii w Michałkowicach]]. Właściciel miasta hrabia z rodu Henckel von Donnersmarck ufundował kaplicę w swoim zamku w 1830 roku. | |||
==Budowa kościołów== | ==Budowa kościołów== | ||
Wzrost ludności w Siemianowicach spowodował decyzję o budowie kościoła. Zezwolenie uzyskano od biskupa wrocławskiego w 1866 roku. Zawiązano komitet, który miał zająć się budową kościoła. Na jego czele stanęła hrabina Wanda Henckel de Donnersmarck, która ze swoich środków finansowych zakupiła mórg ziemi i oddała ją do dyspozycji wspomnianemu komitetowi. W 1867 roku wbudowano kamień węgielny pod tymczasowy kościół. 28 listopada tymczasowy kościół poświęcił dziekan ks. Pressfreund. Tego samego dnia została poświęcona także figura Matki Boskiej znajdująca się przy wejściu do parku zamkowego, która stoi tam po dziś dzień. | Wzrost ludności w Siemianowicach spowodował decyzję o budowie kościoła. Zezwolenie uzyskano od biskupa wrocławskiego w 1866 roku. Zawiązano komitet, który miał zająć się budową kościoła. Na jego czele stanęła hrabina Wanda Henckel de Donnersmarck, która ze swoich środków finansowych zakupiła mórg ziemi i oddała ją do dyspozycji wspomnianemu komitetowi. W 1867 roku wbudowano kamień węgielny pod tymczasowy kościół. 28 listopada tymczasowy kościół poświęcił dziekan ks. Pressfreund. Tego samego dnia została poświęcona także figura Matki Boskiej znajdująca się przy wejściu do parku zamkowego, która stoi tam po dziś dzień. | ||
1 stycznia 1868 nowa lokalia otrzymała pierwszego duszpasterza, którym został | 1 stycznia 1868 nowa [[lokalia]] otrzymała pierwszego duszpasterza, którym został [[Stabik Hugon|ks. Hugon Stabik]], bratanek proboszcza z Michałkowic [[Stabik Antoni|ks. Antoniego Stabika]]. Należało do niej 9000 parafian. Lokalia nie posiadała własnego cmentarza. Do listopada 1868 roku zmarłych wiernych chowano na [[Cmentarz - Michałkowice|cmentarzu w Michałkowicach]]. 1 kwietnia 1873 Siemianowice uzyskały status [[Parafia|parafii]]. Pierwszym proboszczem został ks. Hugon Stabik. | ||
Ponieważ ludność parafii stale wzrastała zaczęto planować budowę większego kościoła. 29 czerwca 1881 położono kamień węgielny pod budowę nowego kościoła. Prace trwały 3 lata. Kierował nimi mistrz budowniczy [[Jackisch Paweł|Paweł Jackisch]] z Bytomia. Projekt kościoła pierwotnie był przeznaczony dla gminy Mysłowice, jednak tam go odrzucono, gdyż sądzono iż jest za drogi. Koszty budowy wyniosły 300 000 ówczesnych marek niemieckich, a pokryła je Spółka Akcyjna „Zjednoczonych Hut Królewskiej i Laury”. Kościół zbudowany został w stylu neogotyckim. Na początku posiadał trzy ołtarze: [[Św. Józef|św. Józefa]] i [[Św. Barbara|św. Barbary]], później dobudowano ołtarz Świętego Krzyża, Matki Boskiej i [[Św. Teresa od Dzieciątka Jezus|św. Teresy od Dzieciątka Jezus]]. Ołtarz główny projektował architekt Schmidt z Wiednia i artysta rzeźbiarz Lust z Wrocławia. Ich dziełem była także bardzo kunsztowna ambona, wzorowana na kazalnicy z [[Parafia Świętej Trójcy w Bytomiu|kościoła św. Trójcy w Bytomiu]], którą postawili wcześniej. [[Droga Krzyżowa| Drogę Krzyżową]] i obrazy do głównego ołtarza namalował artysta z Wrocławia Fahnroth. Sklepienie kościoła, fragmenty ścian oraz filary pokrył freskami Stolper z Nysy. Organy skonstruowała firma Schlag&Söhne ze Świdnicy. Dzwony wykonała, znana wówczas, firma ludwisarska A. Geittner Söhne z Wrocławia. Zostały one jednak zarekwirowane w 1917 roku przez wojsko, dlatego w 1922 roku proboszcz [[Kunze Franciszek|Kunze]] zamówił w tej samej firmie nowe dzwony. 23 września 1884 kościół został konsekrowany przez [[Gleich Hermann|bpa Hermanna Gleicha]] z Wrocławia. | |||
W latach 30. [[Kowalewski Otto|Otto Kowalewski]] odnowił polichromię kościoła. Po wojnie, w czasie źle rozumianej odnowy soborowej, zaczęto usuwać wyposażenie neogotyckie kościoła: polichromię, rzeźby świętych z filarów nawy głównej, bogate obramowania Drogi Krzyżowej. Na miejsce dawnego ołtarza głównego umieszczono jeden z bocznych. Usunięto też ambonę i chrzcielnicę. | |||
Obecnie parafia liczy 12250 mieszkańców. Na jej terenie znajdują się kaplice, w tym także szpitalne, oraz zgromadzenie sióstr [[Boromeuszki|boromeuszek]], które przybyły do miasta w 1883 roku. Jak dotąd parafia ta wydała 71 kapłanów. | |||
==Pismo parafialne== | |||
*[[Krzyżyk – pismo parafii św. Krzyża w Siemianowicach Śląskich|Krzyżyk]] | |||
==Cmentarze== | ==Cmentarze== | ||
*[[Stary Cmentarz - Siemianowice Śląskie]] | *[[Stary Cmentarz - Siemianowice Śląskie]] | ||
*[[Nowy Cmentarz - Siemianowice Śląskie]] | *[[Nowy Cmentarz - Siemianowice Śląskie]] | ||
==Proboszczowie== | ==Proboszczowie== | ||
*[[Stabik Hugon|ks. Hugon Stabik]] lokalista (1868-1873), proboszcz ( | *[[Stabik Hugon|ks. Hugon Stabik]] lokalista (1868-1873), proboszcz (1873-1886) | ||
*[[Świder Andrzej|ks. Andrzej Świder]] ( | *[[Świder Andrzej|ks. Andrzej Świder]] (1886-1908) | ||
*[[Kunze Franciszek|ks. Franciszek Kunze]] ( | *[[Kunze Franciszek|ks. Franciszek Kunze]] (1909-1924) | ||
*[[Koźlik Augustyn|ks. Augustyn Koźlik]] ( | *[[Koźlik Augustyn|ks. Augustyn Koźlik]] (1924-1938) | ||
*[[Broy Jan|ks. Jan Broy]] ( | *[[Broy Jan|ks. Jan Broy]] (1938-1962) | ||
*[[Kitta Paweł|ks. Paweł Kitta]] substytut 1940-1945) | *[[Kitta Paweł|ks. Paweł Kitta]] substytut (1940-1945) | ||
*[[Czapik Stanisław|ks. Stanisław Czapik]] adiutor (1962-1965), administrator (1965-1968) | *[[Czapik Stanisław|ks. Stanisław Czapik]] adiutor (1962-1965), administrator (1965-1968) | ||
*[[Jerominek Franciszek|ks. Franciszek Jerominek]] administrator ( | *[[Jerominek Franciszek|ks. Franciszek Jerominek]] administrator (1968-1982) | ||
*[[Studnik Joachim|ks. Joachim Studnik]] ( | *[[Studnik Joachim|ks. Joachim Studnik]] (1982-1996) | ||
*[[Nocoń Stanisław|ks. Stanisław Nocoń]] ( | *[[Nocoń Stanisław|ks. Stanisław Nocoń]] (1996-2022) | ||
*[[Zakrzewski Adam|ks. Adam Zakrzewski]] (2022-nadal) | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
M. Jończyk, Monografia parafii Świętego Krzyża w Siemianowicach Śląskich, Katowice 1988, mps | M. Jończyk, Monografia parafii Świętego Krzyża w Siemianowicach Śląskich, Katowice 1988, praca mgr mps w Bibliotece WTL UŚ w Katowicach; A. Halor, Kościół Krzyża Świętego w Siemianowicach. Monografia rocznicowa, Siemianowice 2006; A. Koźlik, Kościół Św. Krzyża w Siemianowicach Śl. (1884–1934), brw; Katalog Archidiecezji Katowickiej 2005, t. 2, Katowice 2005; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 262; E. Mroczek, Parafia św. Krzyża Siemianowice Śl., mps w Bibliotece WTL UŚ w Katowicach. | ||
{{Dekanaty}} | {{Dekanaty}} | ||
[[Kategoria:Parafie - S|Siemianowice]] | [[Kategoria:Parafie - S|Siemianowice]] | ||
[[Kategoria:Dekanat Siemianowice Śląskie|Siemianowice Krzyż]] | [[Kategoria:Dekanat Siemianowice Śląskie|Siemianowice Krzyż]] | ||
[[Kategoria:Siemianowice Śląskie]] | |||
Aktualna wersja na dzień 21:27, 8 cze 2022
Historia miejscowości
Wieś Siemianowice powstała najprawdopodobniej w wieku dwunastym, bądź trzynastym. Pierwsze wzmianki źródłowe pochodzą z 1515 roku. Po wcieleniu dekanatu bytomskiego do diecezji wrocławskiej, Siemianowice dostały się do parafii w Michałkowicach. Właściciel miasta hrabia z rodu Henckel von Donnersmarck ufundował kaplicę w swoim zamku w 1830 roku.
Budowa kościołów
Wzrost ludności w Siemianowicach spowodował decyzję o budowie kościoła. Zezwolenie uzyskano od biskupa wrocławskiego w 1866 roku. Zawiązano komitet, który miał zająć się budową kościoła. Na jego czele stanęła hrabina Wanda Henckel de Donnersmarck, która ze swoich środków finansowych zakupiła mórg ziemi i oddała ją do dyspozycji wspomnianemu komitetowi. W 1867 roku wbudowano kamień węgielny pod tymczasowy kościół. 28 listopada tymczasowy kościół poświęcił dziekan ks. Pressfreund. Tego samego dnia została poświęcona także figura Matki Boskiej znajdująca się przy wejściu do parku zamkowego, która stoi tam po dziś dzień.
1 stycznia 1868 nowa lokalia otrzymała pierwszego duszpasterza, którym został ks. Hugon Stabik, bratanek proboszcza z Michałkowic ks. Antoniego Stabika. Należało do niej 9000 parafian. Lokalia nie posiadała własnego cmentarza. Do listopada 1868 roku zmarłych wiernych chowano na cmentarzu w Michałkowicach. 1 kwietnia 1873 Siemianowice uzyskały status parafii. Pierwszym proboszczem został ks. Hugon Stabik.
Ponieważ ludność parafii stale wzrastała zaczęto planować budowę większego kościoła. 29 czerwca 1881 położono kamień węgielny pod budowę nowego kościoła. Prace trwały 3 lata. Kierował nimi mistrz budowniczy Paweł Jackisch z Bytomia. Projekt kościoła pierwotnie był przeznaczony dla gminy Mysłowice, jednak tam go odrzucono, gdyż sądzono iż jest za drogi. Koszty budowy wyniosły 300 000 ówczesnych marek niemieckich, a pokryła je Spółka Akcyjna „Zjednoczonych Hut Królewskiej i Laury”. Kościół zbudowany został w stylu neogotyckim. Na początku posiadał trzy ołtarze: św. Józefa i św. Barbary, później dobudowano ołtarz Świętego Krzyża, Matki Boskiej i św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Ołtarz główny projektował architekt Schmidt z Wiednia i artysta rzeźbiarz Lust z Wrocławia. Ich dziełem była także bardzo kunsztowna ambona, wzorowana na kazalnicy z kościoła św. Trójcy w Bytomiu, którą postawili wcześniej. Drogę Krzyżową i obrazy do głównego ołtarza namalował artysta z Wrocławia Fahnroth. Sklepienie kościoła, fragmenty ścian oraz filary pokrył freskami Stolper z Nysy. Organy skonstruowała firma Schlag&Söhne ze Świdnicy. Dzwony wykonała, znana wówczas, firma ludwisarska A. Geittner Söhne z Wrocławia. Zostały one jednak zarekwirowane w 1917 roku przez wojsko, dlatego w 1922 roku proboszcz Kunze zamówił w tej samej firmie nowe dzwony. 23 września 1884 kościół został konsekrowany przez bpa Hermanna Gleicha z Wrocławia.
W latach 30. Otto Kowalewski odnowił polichromię kościoła. Po wojnie, w czasie źle rozumianej odnowy soborowej, zaczęto usuwać wyposażenie neogotyckie kościoła: polichromię, rzeźby świętych z filarów nawy głównej, bogate obramowania Drogi Krzyżowej. Na miejsce dawnego ołtarza głównego umieszczono jeden z bocznych. Usunięto też ambonę i chrzcielnicę.
Obecnie parafia liczy 12250 mieszkańców. Na jej terenie znajdują się kaplice, w tym także szpitalne, oraz zgromadzenie sióstr boromeuszek, które przybyły do miasta w 1883 roku. Jak dotąd parafia ta wydała 71 kapłanów.
Pismo parafialne
Cmentarze
Proboszczowie
- ks. Hugon Stabik lokalista (1868-1873), proboszcz (1873-1886)
- ks. Andrzej Świder (1886-1908)
- ks. Franciszek Kunze (1909-1924)
- ks. Augustyn Koźlik (1924-1938)
- ks. Jan Broy (1938-1962)
- ks. Paweł Kitta substytut (1940-1945)
- ks. Stanisław Czapik adiutor (1962-1965), administrator (1965-1968)
- ks. Franciszek Jerominek administrator (1968-1982)
- ks. Joachim Studnik (1982-1996)
- ks. Stanisław Nocoń (1996-2022)
- ks. Adam Zakrzewski (2022-nadal)
Bibliografia
M. Jończyk, Monografia parafii Świętego Krzyża w Siemianowicach Śląskich, Katowice 1988, praca mgr mps w Bibliotece WTL UŚ w Katowicach; A. Halor, Kościół Krzyża Świętego w Siemianowicach. Monografia rocznicowa, Siemianowice 2006; A. Koźlik, Kościół Św. Krzyża w Siemianowicach Śl. (1884–1934), brw; Katalog Archidiecezji Katowickiej 2005, t. 2, Katowice 2005; Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, t. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 262; E. Mroczek, Parafia św. Krzyża Siemianowice Śl., mps w Bibliotece WTL UŚ w Katowicach.
| ||||||||||