Boromeuszki w Świerklańcu
Boromeuszki w Świerklańcu
Siostry boromeuszki przybyły do Świerklańca (niem. Neudeck) w 1890 r. na zaproszenie hrabiostwa Guido i Katarzyny Henckel von Donnersmarcków. Hrabina, wzorując się na wielkich domach arystokratycznych, postanowiła w swoich dobrach powołać zakład dobroczynny. Siostry miały zająć się osobami potrzebującymi opieki oraz dziećmi wyznania katolickiego w ochronce. Wkrótce siostry poszerzyły swoją działalność: podjęły się opieki nad sierotami; prowadziły szkołę gospodarstwa domowego, w której uczyły dziewczęta robótek ręcznych i gotowania; pielęgnowały chorych w nowo zbudowanym przez hrabinę szpitalu; odwiedzały chorych w domach prywatnych w Starym Chechle i okolicy. W tym czasie Świerklaniec należał do parafii w Żyglinie. W 1894 r., dzięki hr. Donnersmarckowi, powstała przy zakładzie dobroczynności kaplica. Samodzielną parafię w Świerklańcu ustanowiono w 1931 r. Charakter pracy sióstr w dwudziestoleciu międzywojennym zasadniczo nie uległ zmianie. Podczas II wojny światowej działał szpital (czasowo zajęty przez wojsko niemieckie), przedszkole (jedynie interwencja księcia Donnersmarcka zapobiegła jego likwidacji), dom opieki nad starszymi osobami. Natomiast szkoła gospodarcza zawiesiła swą działalność. Po II wojnie światowej szpital nie kontynuował swej działalności. Górne pomieszczenia byłego budynku szpitalnego zamieniono na szkołę podstawową, a dolne pomieszczenia na ośrodek zdrowia. Pracowały w nim siostry, które jednak stopniowo usuwano z lecznictwa otwartego. Najdłużej pracowała siostra w punkcie aptecznym. Zakład opiekuńczy także został zlikwidowany przez władze państwowe (na kanwie ówczesnej tendencji komasowania małych zakładów). Odsunięto również siostry od pracy w przedszkolu (ostatecznie w 1961 r.). Wychodząc naprzeciw rodzącym się nowym potrzebom, siostry podjęły pracę katechetyczną. Katechizowały w Świerklańcu, Tarnowskich Górach, Kozłowej Górze, Nakle Śląskim, Bobrownikach Śląskich. Ponadto, siostry podjęły się opieki nad małymi dziećmi matek pracujących. Działalność sióstr na tej placówce przetrwała ponad 130 lat. W listopadzie 2022 r. boromeuszki opuściły Świerklaniec. Kaplica została oddana do użytku świeckiego. Jej wyposażenie zostało przekazane na rzecz kościołów w Ukrainie.
Bibliografia
Archiwum Sióstr Boromeuszek w Mikołowie: Kronika domu zakonnego w Świerklańcu (retrospektywna za okres do 1961 r.); Joseph Schweter, Geschichte der Kongregation der Barmherzigen Schwestern von hl. C. Borromäus Mutterhaus Trebnitz, mps, Trebnitz [1945], s. 122; Schematismus der Kongregation der barmherzigen Schwestern vom hl. Karl Borromäus 1908, Trebnitz 1908, poz. 96, s. 34; Anhang zum Schematismus der Kongregation der barmherzigen Schwestern vom hl. Karl Borromäus 1926, Trebnitz 1926, poz. 35, s. 360; Schematismus des Bisthums Breslau […] für das Jahr 1897, s. 192; Przegląd Administracji Apostolskiej Śląska Polskiego na rok 1924, s. 38 (w liście domów zakonnych boromeuszek zamiast nazwy Świerklaniec podano nazwę Żyglin – jako parafię, do której należał wówczas Świerklaniec); Rocznik Diecezji Śląskiej (Katowickiej) 1936, s. 219, 252; Katalog Diecezji Katowickiej 1986, s. 389-390; Rocznik Diecezji Gliwickiej 1998, s. 415, 472; Józef Tyczka, Materiały do dziejów klasztoru Sióstr Boromeuszek w Świerklańcu, „Nurt SVD” nr 45 (II/1989).