Włodarski Adrian: Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 05:16, 19 gru 2009

Włodarski Fryderyk Adrian (1807-1875) biskup sufragan wrocławski, działacz narodowy i ruchu trzeźwościowego

Urodził się 2 marca 1807 w Hajdukach Dolnych (Chorzowie Batorym). Syn Wojciecha, młynarza, i Jadwigi z domu Byczek. Ukończył gimnazjum w Gliwicach, studia teologiczne we Wrocławiu. Święcenia kapłańskie przyjął 30 marca 1830. Został wikarym w Lublińcu (1830-1832), w Pyskowicach, (1832-1834), a w 1834 roku - proboszczem w tejże parafii. W 1855 roku otrzymał sakrę biskupią i do 1861 roku był biskupem sufraganem diecezji wrocławskiej.

W czasie powtarzających się epidemii tyfusu głodowego i cholery był, w latach 1832-1837, jedynym kapłanem parafii pyskowickiej, który udzielał sakramentu namaszczenia chorych. W 1884 roku mianowano go kuratorem szkolnym na okręg gliwicko-toszecki. Na stanowisku tym wcielał w życie zasadę powszechnego obowiązku nauczania na szczeblu podstawowym. Dzięki niemu liczba dzieci uczęszczających w podległym mu powiecie do szkół ludowych wzrosła z 300 do 450. Doprowadził do otwarcia w Pyskowicach seminarium nauczycielskiego z pierwszeństwem wstępu kandydatów posługujących się poprawnie językiem polskim i niemieckim, później wyłącznie takich. W seminarium pełnił obowiązki katechety abiturientów, przejściowo także dyrektora.

Włączył się w działalność ruchu trzeźwości. W tej dziedzinie współpracował z ks. Alojzym Fickiem. Od 1848 roku współpracował z „Tygodnikiem Górnośląskim" i „Zwiastunem Górnośląskim", w którym zamieszczał swoje utwory m.in. krótkie, satyryczne wierszyki w języku polskim o tematyce antyalkoholowej. Występował też przeciwko fali antysemityzmu towarzyszącej Wiośnie Ludów. Za porywające kazanie związane z tym tematem, wygłoszone na rynku w Pyskowicach otrzymał od władz pruskich order „Czerwonego Orła". Sumienny wizytator parafii górnośląskich wygłaszał odznaczające się polotem literackim kazania po niemiecku i po polsku. Aby uchronić 57 alumnów przed powołaniem na front wojny prusko-austriackiej, w 1886 roku przyśpieszył święcenia kapłańskie, następnie zaś - ukrywał ich.

Po wejściu w życie w 1875 roku ustaw majowych, w myśl których księża zobowiązani byli złożyć przysięgę na wierność państwu, zagrożony więzieniem, zbiegł do Austrii. Po powrocie na Górny Śląsk został fundatorem stypendium nazwanego jego imieniem, przydzielanego w latach 1871-1923 w Gimnazjum Klasycznym w Bytomiu uczniom posługującym się poprawnie językiem polskim i niemieckim. Duże zasługi oddał zakonowi szarytek. Był ich kuratorem, poświęcił dom zakonny w Nysie, doprowadził do zatwierdzenia reguły przez papieża w 1871 roku. Biskup Włodarski był kontynuatorem działalności ks. Bernarda Bogedaina w zakresie obrony języka polskiego na Górnym Śląsku. Zmarł 30 maja 1875 we Wrocławiu.

Bibliografia

M. Pater, Włodarski Adrian (hasło), w: Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku, red. M. Pater, Katowice 1996, s. 465-466; A. Kiełbasa, Biskup Adrian Włodarski 1807-1875, Trzebnica 1995.

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+== Włodarski Fryderyk Adrian (1807-1875) biskup sufragan wrocławski, działacz narodowy i ruchu trzeźwościowego ==
+Urodził się 2 marca 1807 w Hajdukach Dolnych (Chorzowie Batorym). Syn Wojciecha, młynarza, i Jadwigi z domu Byczek. Ukończył gimnazjum w Gliwicach, [[Wydział Teologiczny Uniwersytetu Wrocławskiego|studia teologiczne we Wrocławiu]]. Święcenia kapłańskie przyjął 30 marca 1830. Został wikarym w Lublińcu (1830-1832), w Pyskowicach, (1832-1834), a w 1834 roku - proboszczem w tejże parafii. W 1855 roku otrzymał sakrę biskupią i do 1861 roku był biskupem sufraganem diecezji wrocławskiej.
+W czasie powtarzających się epidemii tyfusu głodowego i cholery był, w latach 1832-1837, jedynym kapłanem parafii pyskowickiej, który udzielał sakramentu namaszczenia chorych. W 1884 roku mianowano go kuratorem szkolnym na okręg gliwicko-toszecki. Na stanowisku tym wcielał w życie zasadę powszechnego obowiązku nauczania na szczeblu podstawowym. Dzięki niemu liczba dzieci uczęszczających w podległym mu powiecie do szkół ludowych wzrosła z 300 do 450. Doprowadził do otwarcia w Pyskowicach seminarium nauczycielskiego z pierwszeństwem wstępu kandydatów posługujących się poprawnie językiem polskim i niemieckim, później wyłącznie takich. W seminarium pełnił obowiązki katechety abiturientów, przejściowo także dyrektora.
-== Włodarski Fryderyk Adrian (1807-1875) biskup sufragan wrocławski, działacz narodowy i ruchu trzeźwościowego ==
+Włączył się w działalność ruchu trzeźwości. W tej dziedzinie współpracował [[Ficek Alojzy|z ks. Alojzym Fickiem]]. Od 1848 roku współpracował z „Tygodnikiem Górnośląskim" i „Zwiastunem Górnośląskim", w którym zamieszczał swoje utwory m.in. krótkie, satyryczne wierszyki w języku polskim o tematyce antyalkoholowej. Występował też przeciwko fali antysemityzmu towarzyszącej Wiośnie Ludów. Za porywające kazanie związane z tym tematem, wygłoszone na rynku w Pyskowicach otrzymał od władz pruskich order „Czerwonego Orła". Sumienny wizytator parafii górnośląskich wygłaszał odznaczające się polotem literackim kazania po niemiecku i po polsku. Aby uchronić 57 alumnów przed powołaniem na front wojny prusko-austriackiej, w 1886 roku przyśpieszył święcenia kapłańskie, następnie zaś - ukrywał ich.
-Urodził się 2 marca 1807 w Hajdukach Dolnych (Chorzowie Batorym). Syn Wojciecha, młynarza, i Jadwigi z domu Byczek. Ukończył gimnazjum w Gliwicach, studia teologiczne we Wrocławiu. Święcenia kapłańskie przyjął 30 marca 1830. Został wikarym w Lublińcu (1830-1832), w Pyskowicach, (1832-1834), a w 1834 - proboszczem w tejże parafii. W 1855 roku otrzymał sakrę biskupią i do 1861 roku był biskupem sufraganem diecezji wrocławskiej. W czasie powtarzających się epidemii tyfusu głodowego i cholery był, w latach 1832-1837, jedynym kapłanem parafii pyskowickiej, który udzielał sakramentu namaszczenia chorych. W 1884 roku mianowano go kuratorem szkolnym na okręg gliwicko-toszecki. Na stanowisku tym wcielał w życie zasadę powszechnego obowiązku nauczania na szczeblu podstawowym. Dzięki niemu liczba dzieci uczęszczających w podległym mu powiecie do szkół ludowych wzrosła z 300 do 450. Doprowadził do otwarcia w Pyskowicach seminarium nauczycielskiego z pierwszeństwem wstępu kandydatów posługujących się poprawnie językiem polskim i niemieckim, później wyłącznie takich. W seminarium pełnił obowiązki katechety abiturientów, przejściowo także dyrektora. Włączył się w działalność ruchu trzeźwości. W tej dziedzinie współpracował z ks. Alojzym Fickiem. Od 1848 roku współpracował z „Tygodnikiem Górnośląskim" i „Zwiastunem Górnośląskim", w którym zamieszczał swoje utwory m.in. krótkie, satyryczne wierszyki w języku polskim o tematyce antyalkoholowej. Występował też przeciwko fali antysemityzmu towarzyszącej Wiośnie Ludów. Za porywające kazanie związane z tym tematem, wygłoszone na rynku w Pyskowicach otrzymał od władz pruskich order „Czerwonego Orła". Sumienny wizytator parafii górnośląskich wygłaszał odznaczające się polotem literackim kazania po niemiecku i po polsku. Aby uchronić 57 alumnów przed powołaniem na front wojny prusko-austriackiej, w 1886 roku przyśpieszył święcenia kapłańskie, następnie zaś - ukrywał ich. Po wejściu w życie w 1875 roku ustaw majowych, w myśl których księża zobowiązani byli złożyć przysięgę na wierność państwu, zagrożony więzieniem, zbiegł do Austrii. Po powrocie na Górny Śląsk został fundatorem stypendium nazwanego jego imieniem, przydzielanego w latach 1871-1923 w Gimnazjum Klasycznym w Bytomiu uczniom posługującym się poprawnie językiem polskim i niemieckim. Duże zasługi oddał zakonowi szarytek. Był ich kuratorem, poświęcił dom zakonny w Nysie, doprowadził do zatwierdzenia reguły przez papieża w 1871 roku. Biskup Włodarski był kontynuatorem działalności ks. Bernarda Bogedaina w zakresie obrony języka polskiego na Górnym Śląsku. Zmarł 30 maja 1875 we Wrocławiu.
+Po wejściu w życie w 1875 roku ustaw majowych, w myśl których księża zobowiązani byli złożyć przysięgę na wierność państwu, zagrożony więzieniem, zbiegł do Austrii. Po powrocie na Górny Śląsk został fundatorem stypendium nazwanego jego imieniem, przydzielanego w latach 1871-1923 w Gimnazjum Klasycznym w Bytomiu uczniom posługującym się poprawnie językiem polskim i niemieckim. Duże zasługi oddał zakonowi szarytek. Był ich kuratorem, poświęcił dom zakonny w Nysie, doprowadził do zatwierdzenia reguły przez papieża w 1871 roku. Biskup Włodarski był kontynuatorem działalności [[Bogedain Bernard|ks. Bernarda Bogedaina]] w zakresie obrony języka polskiego na Górnym Śląsku. Zmarł 30 maja 1875 we Wrocławiu.
 == Bibliografia ==