Stronnictwo Pracy

Stronnictwo Pracy

partia polityczna, która rozpoczęła swoją działalność organizacyjną Kongresem Zjednoczeniowym. Odbył się on 10 października 1937 w Warszawie, a poprzedziły go zjazdy likwidacyjne Narodowej Partii Robotniczej (NPR) i Polskiego Stronnictwa Chrześcijańskiej Demokracji (PSChD) , z połączenia których powstało właśnie SP. Jego geneza wiąże się z działalnością tzw. Frontu Morges (miejscowość pod Genewą), w ramach którego opracowano program porozumienia politycznego w Polsce, pod przewodnictwem Wincentego Witosa oraz generałów Władysława Sikorskiego i Józefa Hallera. Program nowopowstałej partii zakładał działalność koalicyjną ze Stronnictwem Ludowym i utworzenie w ten sposób silnej demokratycznej opozycji w stosunku do sanacji.

Na Górnym Śląsku sporym poparciem społeczeństwa cieszyły się ugrupowania promujące chrześcijańskie wartości. Przodowały wśród nich NPR oraz chadecja zjednoczona w Bloku Narodowym (związanym z postacią Wojciecha Korfantego). W te właśnie wzorce chciało wpisać się SP. Przyjęcie zasad zawartych w społecznych encyklikach papieży jako wytycznych w działalności publicznej czyniło SP partią programowo katolicką .

W okresie dwudziestolecia międzywojennego duże wpływy na Górnym Śląsku uzyskało SP dzięki wsparciu katolickich księży (m.in. ks. Emila Szramka). Podczas pierwszego zjazdu uchwalono rezolucję, w które zawarto program: „złamanie szkodliwych działań komunistycznych, masońskich i żydowskich, a przekształcenie Polski w państwo na wskroś chrześcijańskie, narodowe i demokratyczne” .

W latach powojennych SP rozwijało się na Śląsku przede wszystkim w Katowicach, Pszczynie i Tarnowskich Górach. Skupiono się wówczas na domaganiu się wychowania młodzieży w duchu katolicyzmu oraz obronie prywatnej własności środków produkcji. Nadal liczną grupę członków i osób popierających SP stanowili księża, a także środowiska inteligenckie – przede wszystkim przedwojenni działacze ugrupowań chrześcijańskich. Od 1946 roku można dostrzec coraz wyraźniejsze głosy mówiące o prawicowych ideałach i krytykujące ZSRR oraz działania Armii Czerwonej. Nie pozostało to bez odzewu drugiej strony. Działacze Partii Robotniczej i sympatycy komunizmu potępiali działania SP oraz umniejszali jego wartość i zasługi dla państwa. Partię aż do jej rozwiązania represjonowano. Tak więc pomimo pewnych zawirowań Stronnictwo Pracy pozostało ugrupowaniem o chrześcijańsko – prawicowym charakterze.

Bibliografia

J. M. Majchrowski, Geneza politycznych ugrupowań katolickich, Paris 1984; Opozycja parlamentarna w Krajowej Radzie Narodowej i Sejmie Ustawodawczym 1945-1947, red. A. Paczkowski, W. Władyka, Warszawa 1997; M. Piotrowski, Służba idei czy serwilizm?, Lublin 1994; T. Potemski, Stronnictwo Pracy na Górnym Śląsku w latach 1937 – 1950, Katowice 1969.