Parafia św. Marcina w Ćwiklicach

Z e-ncyklopedia
Cwiklice kosciol1.jpg

Parafia pod wezwaniem św. Marcina w Ćwiklicach powstała przed 1326 rokiem i wchodziła w skład dekanatu oświęcimskiego, później pszczyńskiego. Historycznie jest ściśle związana z Pszczyną. Kościół parafialny wybudowano w XVI wieku, a następnie przebudowano w XVIII wieku. Parafia zajmuje obszar w południowo-wschodniej części Górnego Śląska i obejmuje dwie wsie: Ćwiklice i Rudołtowice. Początki Pszczyny sięgają X lub XI wieku. Powstała na trasie szlaku handlowego prowadzącego z Ukrainy nad Dunaj. Pszczyna uzyskała prawa miejskie uzyskała w XIII wieku. Początki Ćwiklic sięgają XIII wieku. Miejscowość założono na prawie niemieckim. Osada wzięła swoją nazwę prawdopodobnie od nazwiska właściciela „Ćwikła”. Ziemie Ćwiklic wielokrotnie zmieniały właścicieli, a w 1876 właścicielem został książę Pszczyński Jan Henryk XI. W 1861 roku wieś zamieszkiwało 740 mieszkańców, z czego 732 mieszkańców to katolicy.

Pierwsze wzmianki o sołtysie wsi Rudołtowice sięgają połowy XV wieku. Rudołtowice leżą obok Ćwiklic, a ich nazwa pochodzi prawdopodobnie od imienia „Rudolf”. Właścicieli Rudołtowic również było wielu, a pod koniec XIX wieku należały do Księcia Pszczyńskiego. W 1861 roku wieś zamieszkiwało 703 katolików i 25 protestantów. Pierwsze wzmianki o istnieniu parafii pod wezwaniem św. Marcina w Ćwiklicach to połowa XIII wieku. W latach 1574-75 kościół parafialny objęli protestanci. W 1592 roku ks. Jan z Kołonic przystąpił do protestanckiego konwentu, podpisując się jako pastor. Mszę świętą odprawiał według mszału krakowskiego. W 1598 roku archidiakon krakowski Krzysztof Kazimierski z polecenia Jerzego kardynała Radziwiłła, biskupa krakowskiego dokonał wizytacji parafii w Ćwiklicach. Krótko po wizytacji proboszczem parafii został Andrzej Szumski z Krakowa, który był protestantem. Podczas wizytacji w 1619 roku administratorem parafii był Albert Wantorski, a w czasie kolejnej wizytacji w 1655 roku ks. Jerzy Stachurski, który objął ją w 1654 roku po ks. Janie Albercie Gallaszkowiczu. Następcą ks. Stachurskiego został ks. Jan Kazimierz Paszczytkowski, który zmarł w 1720 roku. Od 20 maja 1720 roku proboszczem w Ćwiklicach był ks. Jan Antonii Laczyński. Z tego okresu zachowała się notka historyczna: „Kościół parafialny był drewniany, pod wezwaniem św. Marcina, konsekrowany. Dwa boczne ołtarze poświęcone Najświętszej Maryi Pannie i świętemu Krzyżowi”

Następnymi proboszczami byli w latach 1742-1785 ks. Franciszek Józef Latosiński; 1785-1803 ks. Jerzy Jan Surówka, który był też dziekanem dekanatu pszczyńskiego. W 1803 roku parafię objął ks. Walenty Hanuszek aż do 1821 roku. Po nim ks. Andrzej Bernard Gilge, w latach 1829-1831 proboszczem był ks. Alojzy Schindler i po nim znowu ks. Gilge do 1833 roku. Następcą ks. Gilge został pochodzące z tej parafii ks. Paweł Stanowski. Funkcję proboszcza sprawował do 1856 roku. Od 1856 roku proboszczem był ks. Berthold Schiller. Za czasów jego posługi w parafii wybudowano nowe probostwo i zabudowania gospodarcze. Zmarł w 1888 roku i został pochowany na cmentarzu obok kościoła w Ćwiklicach. Ks. Henryk Tomczak, proboszcz w Ćwiklicach (1976-2001) przeprowadził gruntowny remont kościoła oraz odnowił XV-sto wieczny tryptyk. Wybudował dom katechetyczny, w którym w czasie wakacji letnich i zimowych odbywają się rekolekcje. W 2001 roku proboszczem został ks. Sylwester Suchoń. W roku 2005 parafia liczyła 3177 parafian.

Proboszczowie

w czasie okupacji administratorami byli: ks. Józef Bańka (1940-1942), ks. Emanuel Piwoń (1942-1944), ks. Józef Gawor (1944-1945)

Bibliografia

Dekret dot. zmiany granic parafii, WD 1928, nr 7, s. 48; Dekret dot. zmiany granic parafii, WD 1935, nr 7-8, s. 252-253; A. Wyrobek, Duszpasterstwo parafii wiejskiej w latach 1922-1945 na przykładzie parafii pod wezwaniem św. Marcina w Ćwiklicach Katowice 1998, praca mgr mps w Bibliotece WTL UŚ w Katowicach, A. Burda, Porzucaj nudelkulę w Ćwiklicach, GN 2003, nr 45, (dodatek katowicki), s. 28.