Parafia św. Jakuba Starszego Apostoła w Lubszy

Z e-ncyklopedia

Datowanie początków Lubszy oraz jej parafii jest trudne i opiera się jedynie na źródłach późniejszych, z których pewne informacje wskazują na wcześniejszą lokację. Prawdopodobnie genezy miejscowości i placówki duszpasterskiej należy upatrywać w powiązaniu z pobliskimi Psarami. Miejscowość ta jest wspomniana w spisie świętopietrza z 1335 roku (pod nazwą Psalo) i była zapewne wsią służebną, której mieszkańcy, w ramach systemu feudalnego, dostarczali psów na polowania władcy. Pewne hipotezy wskazują, że w tym przypadku należy mówić o parafii Psary-Lubsza, której pierwsza świątynia mogła znajdować się w Psarach. Jednak po dokończeniu kolonizacji Lubszy i jej lepszemu uposażeniu tam przeniesiono siedzibę parafii i wybudowano nowy kościół. Wprost parafia jest wspomniana dopiero w 1373 roku. Jak wiele górnośląskich parafii, również tutaj w latach 1570-1630 przewagę mieli ewangelicy popierani przez właścicieli tych ziem. Jednym z przejawów dominacji protestantów było przejęcie kościoła parafialnego na kilkadziesiąt lat. Jeden z protokołów wizytacyjnych diecezji krakowskiej z 1619 roku zawiera zapis, iż lubszańscy katolicy uczęszczali do kościoła w pobliskich Koziegłowach leżących na terenie Księstwa Siewierskiego. Parafia w Lubszy należała pierwotnie do dekanatu bytomskiego, który na mocy bulli Piusa VII De salute animarum z 16 lipca 1821 przeszedł pod jurysdykcję biskupów wrocławskich. W 1857 roku należała już do dekanatu lublinieckiego. Taki stan rzeczy zachowano także w ramach nowo powstałej diecezji katowickiej.W wyniku reorganizacji terytorialnej diecezji katowickiej przeprowadzonej przez ks. Jana Piskorza, na podstawie dekretu z 13 maja 1955, parafia weszła w skład dekanatu jędryko-kaletańskiego, który 5 stycznia 1963 został przemianowany przez bpa S. Adamskiego na dekanat woźnicki. Do najważniejszych miejscowości należących do parafii w Lubszy były: Babienica, Kamienica, Ligota Woźnicka, Kamieńskie Młyny, Piasek, Psary i Kolonia Strzebińska. Trzy z nich zostały odłączone w kolejnych latach. W 1957 roku Kolonia Strzebińska weszła w skład parafii Świętego Krzyża w Strzebiniu, w 1980 roku erygowano samodzielną placówkę w Babienicy, a 2 lutego 1992 bp katowicki Damian Zimoń powołał tymczasową parafię Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa w Kamieńskich Młynach. Obecnie do parafii należą: Czarny Las, Kamienica Śląska, Ligota Woźnicka, Piasek i inne mniejsze miejscowości. Metryki chrztów są prowadzone od 1765 roku, a ślubów i zgonów od 1707.

Kościół i inne obiekty parafialne

Data budowy pierwszej, drewnianej świątyni nie jest znana. Kościół, który istnieje do dziś został wybudowany na początku XV wieku prawdopodobnie przez Piotra z Lubszy pisarza książąt opolskich i właściciela Woźnik. Okres użytkowania budynku przez ewangelików sprawił, że świątynia została zrujnowana i pozbawiona średniowiecznego wyposażenia. Dnia 11 czerwca 1629 król czeski nakazał zwrócić kościół katolikom, a Lubszę opuścili dwaj pastorzy protestanccy. Zabudowania kościelne przejęła komisja, an czele której stał dziekan bytomski ks. Mikołaj Wielicki.

Początkiem XVIII wieku kościół otoczono murem oraz wyremontowano plebanię. W latach dwudziestych XIX wieku dobudowano do nawy kościoła kaplice św. Antoniego. Będąc już w strukturach diecezji katowickiej poczyniono nowe inwestycje, dzięki którym przebudowano i powiększono kościół. Po tych pracach, w 1930 roku, poświęcono kościół. Na początku lat osiemdziesiątych przebudowano prezbiterium ustawiają m.in. nowy ołtarz, a 29 września 1982 konsekrowano kościół. W XIX wieku zbudowano drewnianą dzwonnie dla dwóch dzwonów, a w 1823 roku została ona podwyższona i nakryta hełmem krytym gontem. Jak wiele parafii, także placówkę w Lubszy spotkała konfiskata dzwonów w czasie I wojny światowej. Do dzisiaj zachował się jeden z zabytkowych dzwonów z 1536 roku. Obok kościoła znajduje się cmentarz parafialny z kaplia pw. Zmartwyhwstania Pańskiego wybudowana w latah 1995-1999, a poświeconą 16 maja 1999.

Proboszczowie

Bibliografia

Schematyzm Diecezji Śląskiej 1927, Katowice 1927, s. 53-54; F. Maroń, Rozwój sieci parafialnej w diecezji katowickiej aż do końca XV w., ŚSHT 1969, t. 2, s. 143-144; tenże, Proces kształtowania wschodniej granicy biskupstwa wrocławskiego na tle wydarzeń politycznych przełomu XVIII i XIX wieku. Przyczynek do genezy ustaleń bulli "De salute animarum', ŚSHT 1971, t. 4, s. 239, 244; www.kuria.gliwice.pl.

Źródło: „https://silesia.edu.pl/index.php?title=Parafia_św._Jakuba_Starszego_Apostoła_w_Lubszy&oldid=33663”