Parafia św. Jakuba Starszego Apostoła w Lubszy: Różnice pomiędzy wersjami

Aktualna wersja na dzień 19:06, 22 wrz 2021

Genezy miejscowości i placówki duszpasterskiej należy upatrywać w powiązaniu z pobliskimi Psarami. Osada w 1335 roku została wspomniana w spisie świętopietrza pod nazwą Psalo i prawdopodobnie była wsią służebną. Jednak po dokonaniu lokacji Lubszy tutaj przeniesiono siedzibę parafii i wybudowano nowy kościół. W źródłach historycznych wspólnota została wymieniona w 1373 roku. W latach 1570-1630 kościół znajdował się w rękach protestanckich. W tym czasie lubszańscy katolicy uczęszczali do kościoła w pobliskich Koziegłowach, leżących na terenie księstwa siewierskiego.

Parafia w Lubszy początkowo należała do dekanatu bytomskiego, a od 1857 roku do dekanatu lublinieckiego. W 1955 roku znalazła się w granicach dekanatu jędryko-kaletańskiego, który 5 stycznia 1963 zmienił nazwę na woźnicki. W skład parafii w Lubszy wchodziły także: Babienica, Kamienica, Ligota Woźnicka, Kamieńskie Młyny, Piasek, Psary i Kolonia Strzebińska. Trzy z nich zostały odłączone w kolejnych latach. W 1957 roku Kolonia Strzebińska weszła w skład parafii Świętego Krzyża w Strzebiniu. W 1980 roku erygowano samodzielną placówkę w Babienicy, a 2 lutego 1992 bp katowicki Damian Zimoń powołał tymczasową parafię Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa w Kamieńskich Młynach. Obecnie do parafii należą: Czarny Las, Kamienica Śląska, Ligota Woźnicka, Piasek i inne mniejsze miejscowości. Metryki chrztów są prowadzone od 1765 roku, a ślubów i zgonów od 1707 roku.

Kościół i inne obiekty parafialne

Data budowy pierwszego, drewnianego kościoła nie jest znana. Kościół, który istnieje do dziś został wybudowany na początku XV wieku prawdopodobnie przez Piotra z Lubszy, pisarza książąt opolskich i właściciela Woźnik. Okres użytkowania budynku przez ewangelików sprawił, że kościół został zrujnowany i pozbawiony średniowiecznego wyposażenia. 11 czerwca 1629 król czeski nakazał zwrócić kościół katolikom, a Lubszę opuścili dwaj pastorzy protestanccy. Zabudowania kościelne przejęła komisja, na czele której stał dziekan bytomski ks. Mikołaj Wielicki.

Na początku XVIII wieku kościół otoczono murem oraz wyremontowano plebanię. W latach dwudziestych XIX wieku dobudowano do nawy kościoła kaplicę św. Antoniego. Gdy parafia znajdowała się już w strukturach diecezji katowickiej poczyniono nowe inwestycje, dzięki którym przebudowano i powiększono kościół. On sam został poświęcony w 1930 roku. Na początku lat osiemdziesiątych XX wieku przebudowano prezbiterium oraz ustawiono nowy ołtarz. Kościół został konsekrowany 29 września 1982. W XIX wieku zbudowano drewnianą dzwonnicę na dwa dzwony, w 1823 roku nakrywając ją hełmem krytym gontem. Dzwony zostały skonfiskowane podczas I wojny światowej. Do dzisiaj zachował się tylko jeden z 1536 roku. Obok kościoła znajduje się cmentarz parafialny z kaplicą pw. Zmartwychwstania Pańskiego, którą wybudowano w latach 1995-1999, a poświęcono 16 maja 1999.

Proboszczowie

ks. Edward Broll (1858-1901)
ks. Karol Feicke (1901-1932)
ks. Jan Osiewacz administrator (1932-1935)
ks. Michał Brzoza (1935-1968)
ks. Franciszek Kasperczyk administrator (1968-1971)
ks. Stefan Kornas administrator (1971-1972)
ks. Bolesław Jakubczyk (1972-1979)
ks. Joachim Dziadzko (1979-1989)
ks. Lucjan Kolorz proboszcz (1989-2020)
ks. Rudolf Badura proboszcz (2020-nadal)

Bibliografia

Schematyzm Diecezji Śląskiej 1927, Katowice 1927, s. 53-54; F. Maroń, Rozwój sieci parafialnej w diecezji katowickiej aż do końca XV w., SSHT 1969, t. 2, s. 143-144; tenże, Proces kształtowania wschodniej granicy biskupstwa wrocławskiego na tle wydarzeń politycznych przełomu XVIII i XIX wieku. Przyczynek do genezy ustaleń bulli "De salute animarum", SSHT 1971, t. 4, s. 239, 244; www.kuria.gliwice.pl.

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-Datowanie początków Lubszy oraz jej parafii jest trudne i opiera się jedynie na źródłach późniejszych, z których pewne informacje wskazują na wcześniejszą lokację. Prawdopodobnie genezy miejscowości i placówki duszpasterskiej należy upatrywać w powiązaniu z pobliskimi Psarami. Miejscowość ta jest wspomniana w spisie świętopietrza z 1335 roku (pod nazwą Psalo) i była zapewne wsią służebną, której mieszkańcy, w ramach systemu feudalnego, dostarczali psów na polowania władcy. Pewne hipotezy wskazują, że w tym przypadku należy mówić o parafii Psary-Lubsza, której pierwsza świątynia mogła znajdować się w Psarach. Jednak po dokończeniu kolonizacji Lubszy i jej lepszemu uposażeniu tam przeniesiono siedzibę parafii i wybudowano nowy kościół. Wprost parafia jest wspomniana dopiero w 1373 roku. Jak wiele górnośląskich parafii, również tutaj w latach 1570-1630 przewagę mieli ewangelicy popierani przez właścicieli tych ziem. Jednym z przejawów dominacji protestantów było przejęcie kościoła parafialnego na kilkadziesiąt lat. Jeden z protokołów wizytacyjnych diecezji krakowskiej z 1619 roku zawiera zapis, iż lubszańscy katolicy uczęszczali do kościoła w pobliskich Koziegłowach leżących na terenie Księstwa Siewierskiego. Parafia w Lubszy należała pierwotnie do dekanatu bytomskiego, który na mocy bulli Piusa VII De salute animarum z 16 lipca 1821 przeszedł pod jurysdykcję biskupów wrocławskich. W 1857 roku należała już do dekanatu lublinieckiego. Taki stan rzeczy zachowano także w ramach nowo powstałej diecezji katowickiej.W wyniku reorganizacji terytorialnej diecezji katowickiej przeprowadzonej przez ks. Jana Piskorza, na podstawie dekretu z 13 maja 1955, parafia weszła w skład dekanatu jędryko-kaletańskiego, który 5 stycznia 1963 został przemianowany przez bpa [[Adamski Stanisław|S. Adamskiego]]  na dekanat woźnicki. Do najważniejszych miejscowości należących do parafii w Lubszy były: Babienica, Kamienica, Ligota Woźnicka, Kamieńskie Młyny, Piasek, Psary i Kolonia Strzebińska. Trzy z nich zostały odłączone w kolejnych latach. W 1957 roku Kolonia Strzebińska weszła w skład parafii Świętego Krzyża w Strzebiniu, w 1980 roku erygowano samodzielną placówkę w Babienicy, a 2 lutego 1992 bp katowicki [[Zimoń Damian|Damian Zimoń]]  powołał tymczasową parafię Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa w Kamieńskich Młynach. Obecnie do parafii należą: Czarny Las, Kamienica Śląska, Ligota Woźnicka, Piasek i inne mniejsze miejscowości.
+Genezy miejscowości i placówki duszpasterskiej należy upatrywać w powiązaniu z pobliskimi Psarami. Osada w 1335 roku została wspomniana w spisie [[Świętopietrze|świętopietrza]] pod nazwą Psalo i prawdopodobnie była wsią służebną.  Jednak po dokonaniu lokacji Lubszy tutaj przeniesiono  siedzibę parafii i wybudowano nowy kościół. W źródłach historycznych wspólnota została wymieniona w 1373 roku. W latach 1570-1630 kościół znajdował się w rękach protestanckich. W tym czasie  lubszańscy katolicy uczęszczali do kościoła w pobliskich Koziegłowach, leżących na terenie księstwa siewierskiego.
-Metryki chrztów są prowadzone od 1765 roku, a ślubów i zgonów od 1707.
+Parafia w Lubszy początkowo należała do dekanatu bytomskiego, a od 1857 roku do dekanatu lublinieckiego. W 1955 roku znalazła się w granicach dekanatu jędryko-kaletańskiego, który 5 stycznia 1963 zmienił nazwę na woźnicki. W skład parafii w Lubszy wchodziły także: Babienica, Kamienica, Ligota Woźnicka, Kamieńskie Młyny, Piasek, Psary i Kolonia Strzebińska. Trzy z nich zostały odłączone w kolejnych latach. W 1957 roku Kolonia Strzebińska weszła w skład parafii Świętego Krzyża w Strzebiniu. W 1980 roku erygowano samodzielną placówkę w Babienicy, a 2 lutego 1992 bp katowicki [[Zimoń Damian|Damian Zimoń]] powołał tymczasową parafię Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa w Kamieńskich Młynach. Obecnie do parafii należą: Czarny Las, Kamienica Śląska, Ligota Woźnicka, Piasek i inne mniejsze miejscowości.
+[[Księgi metrykalne|Metryki]] chrztów są prowadzone od 1765 roku, a ślubów i zgonów od 1707 roku.
 ==Kościół i inne obiekty parafialne==
-Data budowy pierwszej, drewnianej świątyni nie jest znana. Kościół, który istnieje do dziś został wybudowany na początku XV wieku prawdopodobnie przez Piotra z Lubszy pisarza książąt opolskich i właściciela Woźnik. Okres użytkowania budynku przez ewangelików sprawił, że świątynia została zrujnowana i pozbawiona średniowiecznego wyposażenia. Dnia 11 czerwca 1629 król czeski nakazał zwrócić kościół katolikom, a Lubszę opuścili dwaj pastorzy protestanccy. Zabudowania kościelne przejęła komisja, an czele której stał dziekan bytomski ks. Mikołaj Wielicki.
+Data budowy pierwszego, drewnianego kościoła nie jest znana. Kościół, który istnieje do dziś został wybudowany na początku XV wieku prawdopodobnie przez Piotra z Lubszy, pisarza książąt opolskich i właściciela Woźnik. Okres użytkowania budynku przez ewangelików sprawił, że kościół został zrujnowany i pozbawiony średniowiecznego wyposażenia. 11 czerwca 1629 król czeski nakazał zwrócić kościół katolikom, a Lubszę opuścili dwaj pastorzy protestanccy. Zabudowania kościelne przejęła komisja, na czele której stał dziekan bytomski ks. Mikołaj Wielicki.
-Początkiem XVIII wieku kościół otoczono murem oraz wyremontowano plebanię. W latach dwudziestych XIX wieku dobudowano do nawy kościoła kaplice św. Antoniego. Będąc już w strukturach diecezji katowickiej poczyniono nowe inwestycje, dzięki którym przebudowano i powiększono kościół. Po tych pracach, w 1930 roku, poświęcono kościół. Na początku lat  osiemdziesiątych przebudowano prezbiterium ustawiają m.in. nowy ołtarz, a 29 września 1982 konsekrowano kościół.
+Na początku XVIII wieku kościół otoczono murem oraz wyremontowano plebanię. W latach dwudziestych XIX wieku dobudowano do nawy kościoła kaplicę św. Antoniego. Gdy parafia znajdowała się już w strukturach [[Archidiecezja Katowicka|diecezji katowickiej]] poczyniono nowe inwestycje, dzięki którym przebudowano i powiększono kościół. On sam został poświęcony w 1930 roku. Na początku lat osiemdziesiątych XX wieku przebudowano [[prezbiterium]] oraz ustawiono nowy ołtarz. Kościół został konsekrowany 29 września 1982.
-W XIX wieku zbudowano drewnianą dzwonnie dla dwóch dzwonów, a w 1823 roku została ona podwyższona i nakryta hełmem krytym gontem. Jak wiele parafii, także placówkę w Lubszy spotkała konfiskata dzwonów w czasie I wojny światowej. Do dzisiaj zachował się jeden z zabytkowych dzwonów z 1536 roku.
+W XIX wieku zbudowano drewnianą dzwonnicę na dwa dzwony, w 1823 roku nakrywając ją hełmem krytym gontem. Dzwony zostały skonfiskowane podczas I wojny światowej. Do dzisiaj zachował się tylko jeden z 1536 roku.
-Obok kościoła znajduje się cmentarz parafialny z kaplicą  pw. Zmartwyhwstania Pańskiego wybudowaną w latach  1995-1999, a poświeconą 16 maja 1999.
+Obok kościoła znajduje się [[cmentarz]] parafialny z kaplicą  pw. Zmartwychwstania Pańskiego, którą wybudowano w latach 1995-1999, a poświęcono 16 maja 1999.
 ==Proboszczowie==
 *[[Broll Edward|ks. Edward Broll]] (1858-1901)
-*[[Feicke Karol|ks. Karol Feicke]] (1901-1931)
+*[[Feicke Karol|ks. Karol Feicke]] (1901-1932)
 *[[Osiewacz Jan|ks. Jan Osiewacz]]  administrator (1932-1935)
 *[[Brzoza Michał|ks. Michał Brzoza]] (1935-1968)
@@ Linia 18: / Linia 20: @@
 *[[Jakubczyk Bolesław|ks. Bolesław Jakubczyk]] (1972-1979)
 *[[Dziadzko Joachim|ks. Joachim Dziadzko]] (1979-1989)
-*[[Kolarz Lucjan|ks. Lucjan Kolarz]]  proboszcz (29 X 1989 – nadal)
+*[[Kolorz Lucjan|ks. Lucjan Kolorz]]  proboszcz (1989-2020)
+*[[Badura Rudolf|ks. Rudolf Badura]] proboszcz (2020-nadal)
 ==Bibliografia==
-Schematyzm Diecezji Śląskiej 1927, Katowice 1927, s. 53-54; F. Maroń, Rozwój sieci parafialnej w diecezji katowickiej aż do końca XV w., ŚSHT 1969, t. 2, s. 143-144; tenże, Proces kształtowania wschodniej granicy biskupstwa wrocławskiego na tle wydarzeń politycznych przełomu XVIII i XIX wieku. Przyczynek do genezy ustaleń bulli "De salute animarum', ŚSHT 1971, t. 4, s. 239, 244; www.kuria.gliwice.pl.
+Schematyzm Diecezji Śląskiej 1927, Katowice 1927, s. 53-54; F. Maroń, Rozwój sieci parafialnej w diecezji katowickiej aż do końca XV w., SSHT 1969, t. 2, s. 143-144; tenże, Proces kształtowania wschodniej granicy biskupstwa wrocławskiego na tle wydarzeń politycznych przełomu XVIII i XIX wieku. Przyczynek do genezy ustaleń bulli "De salute animarum", SSHT 1971, t. 4, s. 239, 244; www.kuria.gliwice.pl.
+{{Kościoły i parafie diecezji gliwickiej}}
+[[Kategoria:Dekanat Woźniki]]
+[[Kategoria:Kościoły i parafie diecezji gliwickiej - L|Lubsza]]