Parafia Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Grzawie

Grzawa – wieś położona w powiecie pszczyńskim, gminie Miedźna. Parafia prawdopodobnie istniała już w XIII w. W latach 1590 – 1628 została przejęta przez protestantów. Po odzyskaniu przez katolików kościół stał się filią parafii Miedźna. Stan ten trwał do roku 1967, kiedy to Grzawa uzyskała samodzielność duszpasterską, a ostatecznie parafię utworzono 12 listopada 2000.

Obecnie parafia liczy 400 wiernych. Prężnie działa tutaj Żywy Różaniec. Oprócz niego część wiernych zaangażowanych jest w Towarzystwo Przyjaciół Seminarium, a chłopcy mogą udzielać się jako ministranci. Kościół parafialny to najstarszy obiekt tego typu na ziemi pszczyńskiej. Wzniesiony prawdopodobnie na początku XVI w. Przebudowany po odzyskaniu go przez katolików w drugiej połowie XVII w. Jest to kościół orientowany, o konstrukcji zrębowej, z podwaliną na drewnianych balach tzw. „peckach” – co jest unikatowym rozwiązaniem w całym regionie. Wieża o konstrukcji słupowej, dobudowana w późniejszym czasie, zwieńczona dachem namiotowym z hełmem barokowym. Ściany wieży, tak jak dach i soboty, są pokryte gontem. Dach dwu kalenicowy, siodłowy. Na nim znajduje się sześcioboczna wieża na sygnaturkę, z barokową latarnią pokrytą blachą. Dookoła kościoła znajdują się soboty wzmocnione słupami. Są one otwarte – z wyjątkiem części pod wieżą. Z lewej strony prezbiterium znajduje się zakrystia.

Wnętrze kościoła składa się z nawy o podstawie zbliżonej do kwadratu i węższego prezbiterium. Chór wsparty został na czterech słupach. Znajdują się na nim barokowe organy z XVII w.. Strop płaski z polichromią z XIX w. Nad nawą przedstawia on Wniebowzięcie Maryi i Wielkich Doktorów Kościoła, a nad prezbiterium Jezusa. Na ścianach znajdują się polichromie przedstawiające wizerunki apostołów i świętych oraz adorację Jezusa (nad łukiem tęczowym). Pod chórem znajduje się malowidło przedstawiające pelikana karmiącego swoją krwią pisklęta, narzędzia męki i Najświętsze Serce Jezusa. Wyposażenie kościoła stanowią ołtarz główny, barokowy z XVII w. z bramkami i obejściem oraz dwa ołtarze boczne. W głównym ołtarzu znajdują się rzeźby apostołów Piotra i Pawła, namalowana na blasze Głowa Jana Chrzciciela, podnoszony obraz św. Jana Chrzciciela z XIX w., pod którym znajduje się obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem. W zwieńczeniu obraz koronacji Matki Bożej również z XIX w. Boczne ołtarze również barokowe, w lewym obrazy Matki Bożej Częstochowskiej (oleodruk) i w szczycie św. Jadwigi. Prawy ołtarz posiada krzyż w miejscu centralnym i w zwieńczeniu obraz św. Floriana. Obok wejścia bocznego znajdują się rzeźby św. Antoniego i Franciszka.

Dookoła kościoła znajduje się ogrodzony cmentarz. Ogrodzenie dzieli się na dwie części – wschodnią, młodszą z deskami rozpiętymi pomiędzy słupkami i starszą – z belkami połączonych na „jaskółczy ogon”. Całość kryta dwuspadowym daszkiem z gontów. W ogrodzeniu znajdują się dwie bramy.

Proboszczowie

• ks. Alfred Prochasek rektor (1967-1975)
• ks. Antoni Czapla rektor (1975-1979)
• ks. Tadeusz Klocek rektor (1979-1991)
• ks. Stefan Kozioł administrator (1991-2000), proboszcz (2000-nadal)

Bibliografia

Straty wojenne. Zabytkowe dzwony utracone w latach 1939-1945 w granicach Polski po 1945, T. 3 Województwo Śląskie, cz. 1 diecezja katowicka wraz z częścią diecezji częstochowskiej, opr. P. Nadolski, Katowice 2008, s. 139; Katalog zabytków sztuki w Polsce, pod red. I. Rejduch-Samkowej i J. Samka, Warszawa 1961; A. Spyra, Związane na jaskółczy ogon : drewniane kościółki na Ziemi Pszczyńskiej PTTK, Pszczyna 1989; tenże, Budownictwo drewniane na ziemi pszczyńskiej, Towarzystwo Miłośników Ziemi Pszczyńskiej, Pszczyna 1982; Szlakiem drewnianych kościołów Archidiecezji Katowickiej, pod red. M. Gontarz, ks. dr L. Makówka, Katowice