Krucjata Wstrzemięźliwości

W listopadzie 1956 roku ks. Franciszek Blachnicki został sekretarzem Referatu Duszpasterskiego Kurii Diecezjalnej w Katowicach. Zorganizował Ośrodek Katechetyczny i zainicjował w 1957 roku Apostolat Trzeźwości, który z czasem został przekształcony w Krajową Centralę Krucjaty Wstrzemięźliwości. Pierwotna nazwa społecznej akcji przeciwalkoholowej brzmiała: Krucjata Trzeźwości, a od 1958 roku nazywano ją Krucjatą Wstrzemięźliwości. Akcja miała na celu odnowę religijno-moralną polskiego społeczeństwa. Ks. F. Blachnicki dostrzegał bardzo wyraźnie zagrożenia, jakie niosła ze sobą plaga pijaństwa. Wzorując się na wielkich śląskich propagatorach idei życia w trzeźwości i abstynencji stanął wobec wyzwania chwili. Od samego początku ruch został zawierzony opiece Maryi. Świadczy o tym hasło Krucjaty: Z Niepokalaną przeciw prądowi oraz to, że ks. Blachnicki bezpośrednie inspiracje do założenia tego działa czerpał z przedwojennej Milicji Niepokalanej o. Maksymiliana Kolbego. Formalnie Krucjata zaczęła istnieć 8 września 1957. Została uroczyście proklamowana przez swego założyciela, ks. Franciszka Blachnickiego, w sanktuarium maryjnym w Piekarach Śląskich.

Dzieło posługiwało się głównymi środkami wskazanymi przez Niepokalaną podczas objawień fatimskich z 1917 roku, a mianowicie modlitwą różańcową oraz ofiarą składaną Bogu w duchu zadośćuczynienia za grzechy. Centrala Krucjaty mieściła się w Katowicach. Jej skład stanowił zespół ludzi świeckich, którymi kierował ks. Blachnicki. Wydawano różne materiały formacyjne. 13 października 1957, w 40. rocznicę objawienia Matki Bożej w Fatimie, ukazał się pierwszy numer dwutygodnika Niepokalana Zwycięża. Był on rozprowadzany jako dodatek do Gościa Niedzielnego, a poświęcony był uświadamianiu zagrożeń płynących z pijaństwa i zalet życia w wolności od nałogów. Dwutygodnik stał się organem Krucjaty Trzeźwości. Wychodził w nakładzie 120 tys. Dzięki niemu idea ruchu została rozpropagowana w całym kraju. Od samego początku też zyskiwała wielu zwolenników.

W listopadzie 1957 roku zrodziła się kolejna odnoga ruchu - Dziecięca Krucjata Niepokalanej. Przyłączające się do niej dzieci miały składać poczwórne postanowienie wyrażające się w hasłach: Modlitwa – Trzeźwość – Ofiara – Czystość. 8 kwietnia 1958 odbył się Katowicach zjazd duszpasterski Krucjaty Trzeźwości. Zgromadził on 250 kapłanów i 30 alumnów z całej Polski.

W lipcu 1958 roku kierujący Krucjatą Apostolat Trzeźwości przy Kurii Diecezjalnej w Katowicach przekształcił się w Centralę Krucjaty Wstrzemięźliwości. Siedziba Centrali Krucjaty mieściła się w baraku przy ul. Jordana 18 w Katowicach. Zajmowała się ona opracowywaniem, powielaniem, drukowaniem i rozsyłaniem w różne miejsca Polski niezbędnych pomocy duszpasterskich do walki z pijaństwem (teczki duszpasterskie, kazania, podręczniki). Udzielała informacji i wskazówek, organizowała dni skupienia, rekolekcje, kursy i pielgrzymki.

Symbolem Krucjaty była ryba płynąca pod prąd na tle litery M. Ryba jest oznaką duszy odważnej i zdrowej, która nie waha się iść przeciw prądowi opinii i zwyczajów. Natomiast stylizowana litera „M” symbolizuje Maryję, która jest wsparciem dla zmagających się z nałogiem. W tarczy nad literą „M” umieszczony został maleńki krzyżyk, który jest tu symbolem krucjaty, czyli wyprawy krzyżowej.

W 1960 roku należało do Krucjaty Wstrzemięźliwości 100 tys. osób, a jej ośrodki istniały w około 1000 parafii. Równocześnie z rozwojem liczebnym Krucjaty jej organizatorzy kładli silny nacisk na formację jej członków. W okresie wakacji letnich przeprowadzono w diecezji katowickiej Oazy Dzieci Bożych, a dla dorosłych piętnastodniowe oazy o charakterze wczasowo-rekolekcyjnym. Nazywano je „wczasami maryjnymi”. Kontrolą ruchu intensywnie zajmowała się Służba Bezpieczeństwa. 29 sierpnia 1960 Służba Bezpieczeństwa zlikwidowała Centralę Krucjaty Wstrzemięźliwości i aresztowała ks. Franciszka Blachnickiego.

Bibliografia

Opracowanie własne, JM