Federacja Bibliotek Kościelnych FIDES

Stowarzyszenie oficjalnych przedstawicieli bibliotek, należących do Kościoła katolickiego w Polsce lub pozostających w całości lub części pod nadzorem władz kościelnych, erygowane przez Konferencję Episkopatu Polski. Głównym celem Federacji jest komputeryzacja i standaryzacja pracy bibliotek kościelnych.

Federacja rozpoczęła działalność 23 września 1991 z inicjatywy ks. Krzysztofa Goneta – ówczesnego wicedyrektora Biblioteki Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Warszawie. Na naradzie przedstawicieli wiodących bibliotek kościelnych w Warszawie powołano do istnienia grupę inicjującą. Po czterech latach działalności, 18 marca 1995 Federacja FIDES została oficjalnie erygowana przez Konferencję Episkopatu Polski i otrzymała statut oraz osobowość prawną kościelną i państwową. Konferencja Episkopatu Polski na 337. Zebraniu Plenarnym, obradującym w dniach 18-19 października 2006 w Warszawie, powierzyła funkcję Delegata KEP ds. Federacji Bibliotek Kościelnych FIDES bp. prof. dr hab. Andrzejowi Siemieniewskiemu.

Władze Federacji

Zarząd, Komisja Rewizyjna i Walne Zgromadzenie.

Przewodniczący Zarządu

• ks. Jan Bednarczyk (1995-2001)
• ks. Jerzy Witczak (2001 - nadal)

Skład Zarządu

• Bogumiła Warząchowska, ks. Wacław Umiński, o. Grzegorz Filipiuk, ks. Tomasz Garwoliński; kadencja (2010-2013)

Walne Zgromadzenie

Zgromadzenia odbywają się co roku w siedzibach różnych bibliotek członkowskich. M.in. XIII Walne Zgromadzenie FIDES odbyło się w dniach 4-6 września 2007 roku w Katowicach. Od 1995 roku Federacja jest członkiem zwyczajnym stowarzyszenia bibliotek teologicznych BETH (Bibliotheques Européennes de Théologie). Federacja zrzesza obecnie 84 biblioteki, w tym większość bibliotek wydziałów teologicznych i wyższych seminariów duchownych w Polsce, diecezjalnych i zakonnych. Wśród członków-założycieli znajduje się m.in. Biblioteka Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego – obecnie Biblioteka Teologiczna Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Działalność

Od początku działalności zalecono bibliotekom i wdrożono jednolity format danych katalogowych, opracowany dla FIDES w oparciu o format MARC BN Biblioteki Narodowej. Zachęcono również do stosowania programu bibliotecznego MAK z Biblioteki Narodowej. Dzięki staraniom Federacji zainstalowano program MAK w ponad 80 bibliotekach kościelnych i przeprowadzono liczne szkolenia podstawowe i dla administratorów programu. Rozpoczęto przejmowanie danych z Przewodnika Bibliograficznego. Federacja jako pierwsza skumulowała dane z Przewodnika Bibliograficznego oraz zaczęła pobierać bieżące dane przez Internet. W latach 1991-1995 rozpoczęto tworzenie katalogu centralnego bibliotek FIDES, który już od 1993 roku jest widoczny w sieci Internet. Był to drugi w Polsce internetowy katalog biblioteczny po bazach danych Biblioteki Politechniki Wrocławskiej. W 1994 roku Federacja wydała pierwszy CD-ROM z katalogiem centralnym oraz innymi własnymi bazami.

W latach 1999-2009 działało Biuro ds. Rozwoju i Komputeryzacji Federacji FIDES, które m.in. organizowało szkolenia i pomagało w instalacji i usprawnianiu zainstalowanego programu MAK. Biuro opracowywało też katalog centralny i zajmowało się udostępnianiem baz danych FIDES w Internecie. Koordynowało również prace przygotowawcze do konwersji baz danych FIDES do międzynarodowego formatu MARC 21 oraz prace nad opracowaniem „Słownika słów kluczowych z teologii i nauk kościelnych”.

Od lipca 2003 roku Federacja utrzymuje pełną kopię kartoteki wzorcowych haseł formalnych Centrum NUKAT w postaci bazy programu MAK i prowadzi jej dystrybucję dla bibliotek korzystających z programu MAK. W październiku 2004 roku w miejsce katalogów centralnych Federacja stworzyła i uruchomiła multiwyszukiwarkę FIDKAR (katalog rozproszony bibliotek FIDES), opartą na protokole Z39.50. Łączy ona w sobie około stu baz: katalogi książek bibliotek kościelnych, katalogi prac dyplomowych oraz bibliografie zawartości czasopism. We wrześniu 2006 roku Federacja FIDES uruchomiła własną bibliotekę cyfrową (Księgozbiór Wirtualny Federacji FIDES), opartą o oprogramowanie dLibra, wchodząc do sieci bibliotek cyfrowych w Polsce. Od kwietnia 2011 roku rozpoczęto opracowywanie i udostępniono w Internecie Elektroniczną Bibliografię Nauk Teologicznych, powstałą ze scalenia cząstkowych baz bibliograficznych stworzonych przez biblioteki FIDES i danych z Bibliografii Zawartości Czasopism. Baza ta jest tworzona przez Federację Bibliotek Kościelnych FIDES we współpracy z Biblioteką Narodową. Aktualnie liczy ona ponad 75 tysięcy opisów artykułów i indeksuje zawartość 180 tytułów polskich czasopism teologicznych, religioznawczych i z szerzej rozumianych nauk kościelnych oraz zawartość ponad 300 prac zbiorowych (serie wydawnicze, księgi jubileuszowe, materiały konferencyjne itp.). Obejmuje głównie publikacje wydawane przez uczelnie kościelne i wydziały teologiczne.

Czasopismo

Od 1995 roku Federacja wydaje własne czasopismo – półrocznik „FIDES. Biuletyn Bibliotek Kościelnych”. Informuje ono o zbiorach, funkcjonowaniu i działalności bibliotek kościelnych. Redaktorem naczelnym pisma w latach 1995-2011 był ks. Jan Bednarczyk, a od 2012 roku Bogumiła Warząchowska – kierownik Biblioteki Teologicznej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Do roku 2012 opublikowano 22 zeszyty biuletynu, w tym 13 podwójnych.

Bibliografia

Informacje ks. Jerzego Witczaka.