Dobrowolski Tadeusz

Tadeusz Dobrowolski (1899-1984), historyk sztuki, krytyk

Tadeusz Dobrowolski przyszedł na świat 17 sierpnia 1899 roku w Nowym Sączu, będąc synem Piotra Dobrowolskiego i Heleny z domu Świerzb. Tutaj ukończył szkołę powszechną, a w 1917 roku gimnazjum klasyczne. Później przeniósł się do Krakowa, gdzie podjął studia z zakresu historii sztuki na UJ w latach (1917-1922) i malarskie w ASP w latach (1918-1922). W 1921 roku po zdaniu odpowiednich egzaminów, otrzymał dyplom nauczyciela szkół średnich z takich przedmiotów jak: rysunek, matematyka i geometria wykreślna. W 1922 roku zdobył stopień doktora z filozofii u Jerzego Mycielskiego, za pracę o rzeźbie neoklasycznej w Polsce. Po zakończeniu studiów podjął pracę w Urzędzie Konserwacji Zabytków Sztuki w Krakowie, którego dyrektorem w tym czasie był Tadeusz Szydłowski. Następnie w 1925 roku poślubił Agnieszkę, dostał też propozycję zostania dyrektorem niewielkiego Muzeum Miejskiego w Bydgoszczy, gdzie zapoznał się ze środowiskiem plastycznym Wielkopolski. Dzięki temu 1 listopada 1925 roku wraz z takimi artystami jak: Leon Dołżycki, Marcin Samlicki, czy Marcin Rożek tworzy ugrupowanie „Plastyka”. Na okres ten datuję się początek przyjaźni Dobrowolskiego z Leonem Dołżyckim.

Następnym ważnym wydarzeniem z życia artysty, jest fakt objęcia w 1927 roku stanowiska konserwatora zabytków w Urzędzie Wojewódzkim Śląskim w Katowicach, a od sierpnia tegoż roku kierownictwa Oddziału Sztuki w tym urzędzie. Dodatkowo Dobrowolski uczestniczył w pracach wielu zarządów takich jak: Towarzystwo Przyjaciół Nauk na Śląsku, Instytutu Śląskiego i wielu innych. Jako organizator muzeum po kilku tygodniach otrzymał pokój przy ul. Szafranka, gdzie mieścił się Wydział Oświecenia Publicznego. Tam zaczął gromadzić dzieła, a dzięki dotacji od województwa śląskiego na lata 1927/1928 zakupił takie obrazy jak: Ostafi Daszkiewicz Jana Matejki i Ośnieżony dworek w nocy Józefa Chełmońskiego, co dało początek kolekcji malarstwa polskiego XIX i XX wieku. W 1928 roku zlecił badania nad prehistorią Śląska, co zaowocowało powiększeniem zbiorów o różnego rodzaju ceramiki, czy wyroby z brązu oraz nakreślił program muzeum, który miał być podzielony na 8 działów (prehistorii, etnografii, sztuki kościelnej, przemysłu artystycznego, sztukę XIX wieku i współczesną, przyrodniczy, przemysłowy i 8 związany z pamiątkami z okresu powstań górnośląskich i plebiscytu). W 1929 roku nastąpiło otwarcie muzeum, w którym znajdowało się w tamtym czasie już 150 obrazów. W tym samym roku Dobrowolski powziął plan budowy nowego gmachu dla muzeum, co ze względów finansowych zostało przesunięte w czasie. Opracował statut muzeum przyjęty przez radę 24 listopada. W 2 połowie lat trzydziestych Dobrowolski jako pierwszy w Polsce przystąpił do budowy skansenu ,w tym czasie działa też prężnie wydawnictwo Muzeum Śląskiego, gdzie również umieszczał swoje prace. Gdy przyszedł rok 1936 zaczęto budowę nowego gmachu muzeum, który został ukończony i oddany do użytku w 1939 roku, w którym zagospodarowaniem sal i lokacją dzieł zajął się sam Dobrowolski. Gdy wybuchła wojna Tadeusz został aresztowany w Krakowie i więziony w latach 1939-1940, następnie pracował w fabryce farb i lakierów „Farba” i pisał swoje dzieło o nazwie „Nowoczesne malarstwo polskie”- które zostanie wydane w latach 1957-1964. Po wojnie zaczął prace redakcyjne, uzupełniając podręcznik zarysem historii muzealnictwa, który pod tytułem „Muzealnictwo” ukazuje się w 1947 roku. W 1948 roku wydał nową edycję książki „Sztuka na Śląsku”. Warto wspomnieć, że od 1946 roku Dobrowolski pracował w Krakowie na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie w 1949 roku został profesorem nadzwyczajnym . W 1950 roku został mianowany dyrektorem Muzeum Narodowego w Krakowie, gdzie pracował do 1956 roku. W 1954 roku został profesorem zwyczajnym. Przyczynił się do przebudowy Domu Jana Matejki, Muzeum Czartoryskich oraz Galerii w Sukiennicach. W 1969 roku przeszedł na emeryturę, a do tego czasu cały czas był wykładowcą akademickim. Ponad 300 publikacji świadczy a pracowitości tego historyka, skupiając się głównie na malarstwie, lecz jego zainteresowania budziła również rzeźba grecka, rzymska, jak również sztuka gotycka na Śląsku. 29 października 1979 roku zmarła jego żona Agnieszka.

Osamotniony i schorowany swoje ostatnie lata życia spędzał w domu redagując kolejne tomy rocznika „Folia Historiae Artium”. Zmarł 7 marca 1984 w Krakowie, a został pochowany w rodzinnym grobie na cmentarzu Rakowickim.