Bańka Józef: Różnice pomiędzy wersjami
(dr) |
(dr) |
||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[Grafika:Banka Zawodzie.jpg|95px|left|thumb]] | [[Grafika:Banka Zawodzie.jpg|95px|left|thumb]] | ||
Urodził się 21 marca 1910 w Gliwicach w rodzinie Pawła i Franciszki z d. Skrzypczyk. W Gliwicach rozpoczął naukę w szkole ludowej, następnie po zdaniu egzaminu wstępnego uczył się w gimnazjum w tymże mieście. W 1922 roku rodzina Bańków przeprowadziła się do Katowic, gdzie w gimnazjum im. A. Mickiewicza kontynuował studia średnie. Po zdaniu egzaminu dojrzałości w 1929 roku wstąpił na [[Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego]] będąc alumnem [[Śląskie Seminarium Duchowne|Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie]]. Od trzeciego roku teologii uczestniczył również w wykładach historycznych na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, jednak wybuch II wojny światowej przeszkodził mu w ukończeniu drugiego fakultetu. W 1934 roku ukończył studia teologiczne przyjmując 24 czerwca 1934 święcenia kapłańskie z rąk [[Bromboszcz Teofil|bpa T. Bromboszcza]] w | Urodził się 21 marca 1910 w Gliwicach w rodzinie Pawła i Franciszki z d. Skrzypczyk. W Gliwicach rozpoczął naukę w szkole ludowej, następnie po zdaniu egzaminu wstępnego uczył się w gimnazjum w tymże mieście. W 1922 roku rodzina Bańków przeprowadziła się do Katowic, gdzie w gimnazjum im. A. Mickiewicza kontynuował studia średnie. Po zdaniu egzaminu dojrzałości w 1929 roku wstąpił na [[Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego]] będąc alumnem [[Śląskie Seminarium Duchowne|Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie]]. Od trzeciego roku teologii uczestniczył również w wykładach historycznych na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, jednak wybuch II wojny światowej przeszkodził mu w ukończeniu drugiego fakultetu. W 1934 roku ukończył studia teologiczne przyjmując 24 czerwca 1934 święcenia kapłańskie z rąk [[Bromboszcz Teofil|bpa T. Bromboszcza]] w [[Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach|katedrze Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach]]. | ||
W sierpniu 1934 roku otrzymał dekret na wikarego w Świętochłowicach, jednak już 23 marca 1935 został przez władze diecezjalne przeniesiony do Chorzowa także w charakterze wikarego [[Parafia św. Barbary w Chorzowie|parafii św. Barbary]], gdzie przebywał w latach 1935-1938. Obok pracy duszpasterskiej kontynuował działalność naukową uczestnicząc w seminarium historii Kościoła ks. Tadeusza Glemmy i przygotowując pracę doktorską. W 1937 roku na podstawie pracy ''Dekanat pszczyński w czasie reformacji protestanckiej i odrodzenia katolickiego na tle stosunków kościelnych Śląska'' otrzymał stopień doktora teologii. Rezultatem dalszych zainteresowań naukowych, była wydana w 1938 roku praca ''Księga protokołów konwentów pastorskich Ziemi Pszczyńskiej (1588-1628)''. Ks. J. Bańka był także współredaktorem czasopisma "Hejnał" oraz "Wiadomości Parafialnych Kościoła św. Barbary w Królewskiej Hucie", uczestniczył w zebraniach i pracach Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku. | W sierpniu 1934 roku otrzymał dekret na wikarego w Świętochłowicach, jednak już 23 marca 1935 został przez władze diecezjalne przeniesiony do Chorzowa także w charakterze wikarego [[Parafia św. Barbary w Chorzowie|parafii św. Barbary]], gdzie przebywał w latach 1935-1938. Obok pracy duszpasterskiej kontynuował działalność naukową uczestnicząc w seminarium historii Kościoła ks. Tadeusza Glemmy i przygotowując pracę doktorską. W 1937 roku na podstawie pracy: '' Dekanat pszczyński w czasie reformacji protestanckiej i odrodzenia katolickiego na tle stosunków kościelnych Śląska '' otrzymał stopień doktora teologii. Rezultatem dalszych zainteresowań naukowych, była wydana w 1938 roku praca pt. '' Księga protokołów konwentów pastorskich Ziemi Pszczyńskiej (1588-1628)''. Ks. J. Bańka był także współredaktorem czasopisma "Hejnał" oraz "Wiadomości Parafialnych Kościoła św. Barbary w Królewskiej Hucie", uczestniczył w zebraniach i pracach [[Towarzystwo Przyjaciół Nauk na Śląsku|Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku]]. | ||
W 1938 roku został przeniesiony w charakterze wikarego do parafii Opatrzności Bożej w Katowicach, w której przebywał kilka miesięcy, bowiem już w marcu 1939 roku otrzymał dekret na wikarego do Brzezinki. Jednak ze względu na zły stan zdrowia był tam zaledwie kilka dni, po czym za zgodą Kurii powrócił ponownie | W 1938 roku został przeniesiony w charakterze wikarego do parafii Opatrzności Bożej w Katowicach, w której przebywał kilka miesięcy, bowiem już w marcu 1939 roku otrzymał dekret na wikarego do Brzezinki. Jednak ze względu na zły stan zdrowia był tam zaledwie kilka dni, po czym za zgodą Kurii powrócił ponownie do Katowic. W sierpniu 1939 roku miał objąć stanowisko nauczyciela religii w Państwowym Gimnazjum w Katowicach, jednak nie zdołał rozpocząć pracy z powodu wybuchu II wojny światowej. Przed wybuchem wojny pracował także krótko w [[Parafia św. Józefa Robotnika w Józefowcu|parafii św. Józefa w Józefowcu]]. W maju 1940 roku został mianowany administratorem [[Parafia św. Marcina w Ćwiklicach|parafii Ćwiklice]], przebywał tam do października 1942 roku porządkując m.in. archiwa parafialne w dekanacie pszczyńskim, prowadząc tajne nauczanie i organizując pomoc dla więźniów w [[Obóz koncentracyjny - Auschwitz|Auschwitz]]. Podczas pobytu w Ćwiklicach rozpoczął studia na fakultecie filozoficznym Uniwersytetu Wrocławskiego, jednak po drugim pobycie we Wrocławiu władze niemieckie odmówiły mu dalszych studiów. 19 sierpnia 1942 zmarł w Katowicach [[Lindner Antoni|ks. Antoni Lindner]] i ks. J. Bańka został od września 1942 roku administratorem [[Parafia Opatrzności Bożej w Zawodziu |parafii Opatrzności Bożej w Zawodziu]], a od 1948 roku jej proboszczem pozostając na tej placówce do 1979 roku. | ||
Po zakończeniu wojny, obok pracy duszpasterskiej rozwijał dalej swoje zainteresowania naukowe przygotowując pracę habilitacyjną obronioną w 1947 roku w Krakowie, której tematem były ''Zagadnienia historiografii kościelnej diecezji katowickiej''. Prowadził także działalność dydaktyczną ucząc w liceum żeńskim przy pl. Wolności w Katowicach oraz liceum hutniczym obok huty "Ferrum" także w Katowicach. Był profesorem Śląskiego Seminarium Duchownego, najpierw na kursie wstępnym w Tarnowskich Górach (1953-1958), potem w Krakowie (1959-1967). W latach 1947-1957 pełnił obowiązki kapelana akademickiego, na plebanii urządzał spotkania naukowe, których tematem była m.in. historia Kościoła na Śląsku. | Po zakończeniu wojny, obok pracy duszpasterskiej rozwijał dalej swoje zainteresowania naukowe przygotowując pracę habilitacyjną obronioną w 1947 roku w Krakowie, której tematem były '' Zagadnienia historiografii kościelnej diecezji katowickiej''. Prowadził także działalność dydaktyczną ucząc w liceum żeńskim przy pl. Wolności w Katowicach oraz liceum hutniczym obok huty "Ferrum" także w Katowicach. Był profesorem Śląskiego Seminarium Duchownego, najpierw na kursie wstępnym w Tarnowskich Górach (1953-1958), potem w Krakowie (1959-1967). W latach 1947-1957 pełnił obowiązki kapelana akademickiego, na plebanii urządzał spotkania naukowe, których tematem była m.in. historia Kościoła na Śląsku. | ||
W 1961 roku rozpoczął ks. J. Bańka ścisłą współpracę z "Naszą Przeszłością", wydając w latach 1962-1972 aż 59 różnego rodzaju publikacji zazwyczaj na łamach tego pisma. Bibliografia prac ks. J. Bańki obejmuje ok. 150 artykułów i rozpraw naukowych oraz liczne przyczynki, natomiast w związku z jubileuszem 35-lecia pracy naukowej i 30-lecia pracy duszpasterskiej przygotowano z inicjatywy ks. A. Schletza ''Księgę pamiątkową'' stanowiącą tom 38 "Naszej Przeszłości". Ks. J. Bańka był konsultantem "[[Gość Niedzielny - tygodnik|Gościa Niedzielnego]]" w zakresie historii, a w 1975 roku został członkiem Komisji Redakcyjnej [[I Synod Diecezji Katowickiej|I Synodu Diecezji Katowickiej]]. Z dniem 21 sierpnia 1979 ks. J. Bańka opuścił parafię Opatrzności Bożej w Katowicach-Zawodziu i udał się do Pawłowic Śląskich na emeryturę. Zmarł 28 lipca 1983 w szpitalu w Jastrzębiu Zdroju. Pochowany został na cmentarzu w Pawłowicach Śląskich. | W 1961 roku rozpoczął ks. J. Bańka ścisłą współpracę z "Naszą Przeszłością", wydając w latach 1962-1972 aż 59 różnego rodzaju publikacji zazwyczaj na łamach tego pisma. Bibliografia prac ks. J. Bańki obejmuje ok. 150 artykułów i rozpraw naukowych oraz liczne przyczynki, natomiast w związku z jubileuszem 35-lecia pracy naukowej i 30-lecia pracy duszpasterskiej przygotowano z inicjatywy ks. A. Schletza '' Księgę pamiątkową '' stanowiącą tom 38 "Naszej Przeszłości". Ks. J. Bańka był konsultantem "[[Gość Niedzielny - tygodnik|Gościa Niedzielnego]]" w zakresie historii, a w 1975 roku został członkiem Komisji Redakcyjnej [[I Synod Diecezji Katowickiej|I Synodu Diecezji Katowickiej]]. Z dniem 21 sierpnia 1979 ks. J. Bańka opuścił parafię Opatrzności Bożej w Katowicach-Zawodziu i udał się do Pawłowic Śląskich na emeryturę. Zmarł 28 lipca 1983 w szpitalu w Jastrzębiu Zdroju. Pochowany został na cmentarzu w Pawłowicach Śląskich. | ||
[[Bańka Józef - bibliografia]] | *[[Bańka Józef - bibliografia]] | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
Wersja z 23:38, 17 gru 2018
Bańka Józef (1910-1983)
Urodził się 21 marca 1910 w Gliwicach w rodzinie Pawła i Franciszki z d. Skrzypczyk. W Gliwicach rozpoczął naukę w szkole ludowej, następnie po zdaniu egzaminu wstępnego uczył się w gimnazjum w tymże mieście. W 1922 roku rodzina Bańków przeprowadziła się do Katowic, gdzie w gimnazjum im. A. Mickiewicza kontynuował studia średnie. Po zdaniu egzaminu dojrzałości w 1929 roku wstąpił na Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego będąc alumnem Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie. Od trzeciego roku teologii uczestniczył również w wykładach historycznych na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, jednak wybuch II wojny światowej przeszkodził mu w ukończeniu drugiego fakultetu. W 1934 roku ukończył studia teologiczne przyjmując 24 czerwca 1934 święcenia kapłańskie z rąk bpa T. Bromboszcza w katedrze Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach.
W sierpniu 1934 roku otrzymał dekret na wikarego w Świętochłowicach, jednak już 23 marca 1935 został przez władze diecezjalne przeniesiony do Chorzowa także w charakterze wikarego parafii św. Barbary, gdzie przebywał w latach 1935-1938. Obok pracy duszpasterskiej kontynuował działalność naukową uczestnicząc w seminarium historii Kościoła ks. Tadeusza Glemmy i przygotowując pracę doktorską. W 1937 roku na podstawie pracy: Dekanat pszczyński w czasie reformacji protestanckiej i odrodzenia katolickiego na tle stosunków kościelnych Śląska otrzymał stopień doktora teologii. Rezultatem dalszych zainteresowań naukowych, była wydana w 1938 roku praca pt. Księga protokołów konwentów pastorskich Ziemi Pszczyńskiej (1588-1628). Ks. J. Bańka był także współredaktorem czasopisma "Hejnał" oraz "Wiadomości Parafialnych Kościoła św. Barbary w Królewskiej Hucie", uczestniczył w zebraniach i pracach Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku.
W 1938 roku został przeniesiony w charakterze wikarego do parafii Opatrzności Bożej w Katowicach, w której przebywał kilka miesięcy, bowiem już w marcu 1939 roku otrzymał dekret na wikarego do Brzezinki. Jednak ze względu na zły stan zdrowia był tam zaledwie kilka dni, po czym za zgodą Kurii powrócił ponownie do Katowic. W sierpniu 1939 roku miał objąć stanowisko nauczyciela religii w Państwowym Gimnazjum w Katowicach, jednak nie zdołał rozpocząć pracy z powodu wybuchu II wojny światowej. Przed wybuchem wojny pracował także krótko w parafii św. Józefa w Józefowcu. W maju 1940 roku został mianowany administratorem parafii Ćwiklice, przebywał tam do października 1942 roku porządkując m.in. archiwa parafialne w dekanacie pszczyńskim, prowadząc tajne nauczanie i organizując pomoc dla więźniów w Auschwitz. Podczas pobytu w Ćwiklicach rozpoczął studia na fakultecie filozoficznym Uniwersytetu Wrocławskiego, jednak po drugim pobycie we Wrocławiu władze niemieckie odmówiły mu dalszych studiów. 19 sierpnia 1942 zmarł w Katowicach ks. Antoni Lindner i ks. J. Bańka został od września 1942 roku administratorem parafii Opatrzności Bożej w Zawodziu, a od 1948 roku jej proboszczem pozostając na tej placówce do 1979 roku.
Po zakończeniu wojny, obok pracy duszpasterskiej rozwijał dalej swoje zainteresowania naukowe przygotowując pracę habilitacyjną obronioną w 1947 roku w Krakowie, której tematem były Zagadnienia historiografii kościelnej diecezji katowickiej. Prowadził także działalność dydaktyczną ucząc w liceum żeńskim przy pl. Wolności w Katowicach oraz liceum hutniczym obok huty "Ferrum" także w Katowicach. Był profesorem Śląskiego Seminarium Duchownego, najpierw na kursie wstępnym w Tarnowskich Górach (1953-1958), potem w Krakowie (1959-1967). W latach 1947-1957 pełnił obowiązki kapelana akademickiego, na plebanii urządzał spotkania naukowe, których tematem była m.in. historia Kościoła na Śląsku.
W 1961 roku rozpoczął ks. J. Bańka ścisłą współpracę z "Naszą Przeszłością", wydając w latach 1962-1972 aż 59 różnego rodzaju publikacji zazwyczaj na łamach tego pisma. Bibliografia prac ks. J. Bańki obejmuje ok. 150 artykułów i rozpraw naukowych oraz liczne przyczynki, natomiast w związku z jubileuszem 35-lecia pracy naukowej i 30-lecia pracy duszpasterskiej przygotowano z inicjatywy ks. A. Schletza Księgę pamiątkową stanowiącą tom 38 "Naszej Przeszłości". Ks. J. Bańka był konsultantem "Gościa Niedzielnego" w zakresie historii, a w 1975 roku został członkiem Komisji Redakcyjnej I Synodu Diecezji Katowickiej. Z dniem 21 sierpnia 1979 ks. J. Bańka opuścił parafię Opatrzności Bożej w Katowicach-Zawodziu i udał się do Pawłowic Śląskich na emeryturę. Zmarł 28 lipca 1983 w szpitalu w Jastrzębiu Zdroju. Pochowany został na cmentarzu w Pawłowicach Śląskich.
Bibliografia
AAKat, Akta personalne ks. Józefa Bańki; Schematyzm (1936- 1986); I. Antonów-Nitsche, Bańka Józef (hasło), Słownik biograficzny, s. 17-18; J. Helik, Ks. dr Józef Bańka duszpasterz i naukowiec, „Katolik” 1983, nr 35, s. 2; J. Helik, A. Kornecki, Ks. dr Józef Bańka, „Z tej ziemi. Śląski kalendarz katolicki na rok 1994”, s. 141-142; J. Kiedos, Ks. Józef Bańka, SSHT 18 (1985), s. 279-286; J. Kiedos, Ks. Józef Bańka (w pierwszą rocznicę śmierci), WD 1984, nr 9, s. 276-281; Olszar, Duchowieństwo, s. 572; Puchała, Duszpasterstwo akademickie, s. 57 i nn.; A. Schletz, Ks. Józef Bańka. Szkic biograficzny i bibliografia prac, NPrz 38 (1972), s. 5-22; Województwo śląskie, s. 464; J. Żurek, Ruch "księży patriotów" w województwie katowickim w latach 1949-1956, Warszawa-Katowice 2009, s. 199, 255, 322; J. Mandziuk, Bańka Józef (hasło), SPTK, t. 8, Warszawa 1995, s. 33-35.
| |||||