Alwernia
Alwernia
Konwent franciszkański od 1616 roku znajdujący się w prowincji polskiej, od 1637 roku - małopolskiej, od 1852 roku - galicyjskiej, od 1918 roku - polskiej. Fundatorem klasztoru był Krzysztof Koryciński, kasztelan wojnicki i starosta gniewkowski; właściciel pobliskiej Poręby Żegoty oraz kilku innych wsi. Konwent został zbudowany na wzór włoskiej pustelni La Verna w Toskanii, gdzie w 1224 roku św. Franciszek otrzymał dar stygmatów. W 1616 roku Koryciński podarował bernardynom zalesioną górę Podskale - powszechnie nazywaną Alwernią - i na jej południowo-zachodnim zboczu zbudował drewniany klasztor. Obok postawiono niewielki kościół pw. Stygmatów. Św. Franciszka.
W latach 1625-1656 na miejscu drewnianego postawiono kościół murowany, utrzymany w stylu barokowym. Jego architektura i wyposażenie były dosyć skromne. W ołtarzu głównym został umieszczony duży krucyfiks. Ponadto w kościele znajdowało się 6 ołtarzy bocznych. Po ostatniej restauracji dokonanej w latach 1949–1957 pozostały tylko dwa.
W latach 1703-1708 do kościoła dobudowano niedużą kaplicę. Umieszczono w niej słynący łaskami obraz Ecce Homo, w 1686 roku podarowany przez ks. Franciszka Michlajskiego, plebana z sąsiednich Babic i Lubowli na Spiszu. W 1897 roku ówczesny gwardian, Stefan Podworski; wykorzystując ofiary złożone przez Górnoślązaków pielgrzymujących do Alwerni; dobudował do kościoła wieżę o wysokości 1 m.
Klasztor w Alwerni uważano zawsze za ubogi. zakonnicy bowiem utrzymywali się z uprawy kilkunastu mórg ziemi u podnóża góry oraz dzięki ofiarności dobrodziejów. W 1939 roku do Alwerni przeniesiono na okres jednego roku studium filozofii ze Lwowa, a w latach 1948 - 54 urządzono nowicjat dla braci. W 1941 roku Niemcy wysiedlili zakonników i w klasztorze umieścili Feldgericht i więzienie. W latach 1954 - 57 znalazły tu pomieszczenie benedyktynki ze Staniątek. Po wschodniej stronie klasztoru powstało osiedle, od 1796 roku miasto, od 1918 roku wieś, nazywane od początku Alwernią. Nad ludnością tego miasteczka oraz pobliskiego Grójca i przysiółków bernardyni prowadzili duszpasterstwo w swoim kościele. Prowadzili Trzeci Zakon św. Franciszka i bractwa Niepokalanego Poczęcia NMP i św. Anny. Propagowali także kult obrazu P. Jezusa Ecce Homo. Pod koniec XIX wieku rozwinął się tam ruch pielgrzymkowy, głównie z Górnego Śląska.
Bibliografia
H.E. Wyczawski, Alwernia (hasło), Klasztory bernardyńskie w Polsce, Kalwaria Zebrzydowska, 1985, s. 17-18; S. Podworski, Krótka historia kościoła i klasztoru OO. Bernardynów na górze Alwerni w Galicji, Bytom 1899. Foto: [1]