Zamek w Legnicy

Zamek książęcy położony w północnej części miasta, na niewielkim wzgórzu, nad brzegiem Kaczawy, w miejscu dawnego grodu istniejącego zapewne jeszcze przed 1000 rokiem. W 1149 roku wymieniono kaplicę zamkową pw. św. Benedykta, a w 1202 roku pojawiła się wzmianka o grodzie kasztelańskim, zapewne dwuczłonowym o konstrukcji drewniano-ziemnej. W I ćwierci XIII wieku z inicjatywy księcia Henryka I Brodatego rozpoczęto wznoszenie murowanych umocnień zamku. W obrębie wałów wzniesiono dwie kamienne, cylindryczne wieże, broniące wjazdu. Od strony zachodniej stanęła wieża św. Jadwigi, we wschodniej części czterokondygnacyjna wieża św. Piotra. Południowe skrzydło zajęło wielkie, trzykondygnacyjne, książęce pallatium o wymiarach 61,5 m x 16,2 m. W części północnej znajdowała się ceglana, czworoboczna Wieża Lubińska. Tak obwarowany zamek był oblegany przez Mongołów w 1241 roku. W tym czasie pełnił funkcję głównej siedziby książąt legnickich. Na początku XV wieku za panowania księcia Ludwika II warownię przebudowano; m.in. z 1415 roku pochodzi informacja, iż przebudową wieży kierował francuski mistrz z podparyskiego Saint Denis. Kolejne rozbudowy miały miejsce w latach 1453–1488 oraz 1530–1533. Zamek otrzymał wówczas nowożytne fortyfikacje w systemie bastejowym, a z roku 1532 pochodzi renesansowa brama wjazdowa wykonana według projektu Jerzego z Ambergu. W XVII wieku książę legnicki Jerzy Rudolf przeprowadził przebudowę skrzydła wschodniego i południowego. Wzniesiono wówczas Wieżę Zegarową (1621), a ok. 1660 roku stanęła nowa Wieża Lubińska, wzmocniona przedbramiem i basteją. W 1835 roku zamek strawił pożar, a odbudowa kierowana przez Karla Fryderyka Schinkla nadała mu formy budowli historyzującej. Ponownie zamek spłonął w 1945 roku. Odbudowany, został przeznaczony na cele szkolne. W latach 1958–1964 na zamku prowadzono badania pod kierunkiem prof. Jerzego Rozpędowskiego z Katedry Historii Architektury Polskiej Politechniki Wrocławskiej.

Bibliografia

Za: Wrocławia i Dolnego Śląska opisy krajoznawcze z XIX wieku, Wybrał, wstępem i przypisami opatrzył oraz do druku podał Tomasz Gałwiaczek, Wrocław 2014.