Św. Hieronim

Z e-ncyklopedia

Św. Hieronim (345-420), doktor Kościoła

Hieronim2.jpeg
Hieronim1.jpg

Sofronius Eusebius Hierynymus urodził się około roku 345 w zamożnej katolickiej rodzinie w Strydonie (dzisiejsza Istria lud Idrija) w Dalmacji, w mieście położonym na zachód od aktualnej stolicy Słowenii, zniszczonym pod koniec IV wieku przez Gotów. Z uwagi na miejsce pochodzenia, Hieronim uważany jest przez niektórych za pierwszego świętego pochodzącego z krajów słowiańskich. Zgodnie z ówczesnym zwyczajem, rodzice wysłali Hieronima na naukę do Rzymu, gdzie uczył się retoryki i zapoznawał się z bogatą literaturą łacińską pod kierunkiem sławnego gramatyka Donata. Hieronim, jak inni młodzieńcy, prowadził w tym czasie lekkie i swobodne życie. Gdy się ustatkował przyjął chrzest z rąk papieża Liberiusza.

Ukończywszy pomyślnie naukę, udał się na życzenie rodziny do ówczesnej stolicy cesarstwa Trewiru i tam oddał się karierze urzędniczej. Zwiedził Galię i Germanię, po czym dotarł w rodzinne strony do Akwilei, gdzie przez pewien czas pozostawał we wspólnocie duchowej, której przewodniczył miejscowy biskup św. Chromacjusz. Następnie udał się do Antiochii z zamiarem bliższego poznania miejsc świętych, jednakże kierując się pragnieniem wewnętrznego oczyszczenia i pokuty zmienił plan, i przez cztery lata pozostawał na pustyni w pobliżu Aleppo w Syrii. Tam też zapoznał się bliżej z językiem hebrajskim dla lepszego rozumienia Pisma Świętego. Wyczerpany postem i trudami pustelniczego życia powrócił do Antiochii i w 377 roku przyjął święcenia kapłańskie. Następnie udał się do Konstantynopola, gdzie słuchał kazań ówczesnego patriarchy św. Grzegorza z Nazjanzu. W 382 roku wyruszył do Rzymu, towarzysząc biskupowi Paulinowi z Antiochii i św. Epifaniuszowi z Salaminy na Cyprze udającym się na synod. W Rzymie mieszkał na Akwentynie, w domu rzymskiej matrony św. Marceli, a jego erudycja ściągała doń elitę intelektualną i religijną świętego miasta. Zaprzyjaźnił się z papieżem Damazym i z Augustynem (późniejszym Świętym). Po śmierci papieża, Hieronim opuścił Rzym i udał się najpierw do Egiptu, gdzie zapoznał się ze sławnymi osadami pustelniczymi w Nitrii. W końcu osiadł w Betlejem, gdzie dzięki zamożnym protektorkom wybudował klasztor - pustelnię, którym kierowała św. Paula. Dzięki obecności Hieronima Betlejem stało się ostoją walki z szerzącymi się na Wschodzie błędami i herezjami. Najostrzejsza była polemika z Pelagiuszem, która zakończyła się zniszczeniem klasztoru i chwilową ucieczką Hieronima, który dokonał w Betlejem kresu swego pracowitego życia w 420 roku.

Relikwie sprowadzono później do Rzymu i umieszczono w głównym ołtarzu Bazyliki Santa Maria Maggiore. Dziełem Hieronima był przekład Pisma Świętego na język łaciński, dokonany na prośbę papieża Damazego. Kościół usankcjonował to tłumaczenie, nadając mu na Soborze Trydenckim miano Wulgaty (tłumaczenie powszechnie przyjęte), w której znalazły się teksty w całości przełożone przez Hieronima z języka hebrajskiego lub greckiego oraz teksty poprawionego przezeń starołacińskiego tłumaczenia zwanego Italą. Św. Hieronim zaliczany jest do czterech wielkich doktorów i Ojców Kościoła Zachodniego (św. Ambroży, św. Augustyn, św. Grzegorz Wielki i św. Hieronim). Jest patronem egzegetów i studiujących Pismo Święte, a także księgarzy.

  • Wspomnienie liturgiczne przypada 30 września.

Bibliografia

Święci w kulturze duchowości dawnej i współczesnej Europy, red. W. Stępniak-Minczewa, Z.J. Kijas, Kraków 1999; W. Zaleski, Święci na każdy dzień, Warszawa 2008; K.M. Radoński, Święci i błogosławieni Kościoła katolickiego. Encyklopedia hagiograficzna, Warszawa 1947.