Wilhelm II Hohenzollern

Wilhelm II (1851-1941), cesarz Niemiec, król Prus

Urodził się 27 stycznia 1859 w Berlinie w rodzinie Fryderyka III i Wiktorii Koburg. Komplikacje podczas porodu (uszkodzenie lewej ręki w stawie) sprawiły, iż był kaleką. Uczęszczał do elitarnego gimnazjum w Kassel – Wilhelmshöhe, a następnie, w 1877 roku, rozpoczął studia z zakresu nauk prawnych i społecznych w Bonn. Szczególnie interesowała go historia Niemiec, żeglarstwo i strzelectwo. Był dwukrotnie żonaty. Najpierw 27 lutego 1881 ożenił się w Berlinie z Augustą Wiktorią Oldenburg Schleswig – Holstein – Sonderburg – Augustenburg, a po jej śmierci w 1922 roku ożenił się z Herminą von Reuβ Greiz.

Po nagłej śmierci swojego ojca objął władzę 15 czerwca 1888 mając 29 lat. Początkowo relacje cesarza z kanclerzem Otto von Bismarckiem układały się pomyślnie. Jednak wkrótce nastąpił między nimi rozdźwięk na płaszczyźnie polityki zagranicznej. Bismarck był przychylny zbliżeniu z Rosją, a cesarz zamierzał uczynić z Niemiec potęgę kolonialną czym ochładzał w kolejnych latach stosunki z Anglią. Dlatego współpracował z adm. Alfredem von Tirpitzem, reformatorem wojennej floty niemieckiej. Jego posunięcia dyplomatyczne doprowadziły do zasadniczych zmian w układzie sojuszów europejskich. Przede wszystkim Rosja weszła w ściślejszą współpracę z Francją, a Prusy z Austro-Węgrami. Taki układ doprowadził w ciągu kilkunastu następnych lat do wybuchu I wojny światowej. Wilhelm II nie objął dowództwa nad armią, a nawet od 1916 roku przekazał faktyczną nad nią komendę gen. Paulowi von Hindenburgowi i gen. Erichowi von Ludendorffowi. Klęska Niemiec doprowadziła do abdykacji cesarza 9 listopada 1918 pod naciskiem Sztabu Generalnego. Akt podpisał w Holandii kilkanaście dni później, 28 listopada.

Pozostał w tym kraju zakupując posiadłość Doorn w prowincji Utrecht, w której mieszkał do swojej śmierci. Holandii zawdzięcza również uniknięcie procesu i ewentualnego wyroku skazującego, gdyż ta nie wyraziła zgody na jego ekstradycję i odpowiadanie przed trybunałem ds. zbrodni przeciw prawu i zwyczajom wojennym, do czego obligował traktat wersalski. Niepowodzenia w polityce zagranicznej zrekompensował poparciem rozwoju nauki, techniki i kultury. Założył i wyposażył biblioteki i muzea w Berlinie, a w 1911 roku utworzył Cesarskie Towarzystwo Naukowe (obecnie: Max-Planck-Gesellschaft). Zadbał również o los robotników wprowadzając w życie tzw. ustawy socjalne w 1890 i 1896 roku. Zmarł 4 czerwca 1941 w Doorn. Został pochowany w mauzoleum w Doorn.

Bibliografia

Encyklopedia – Historia, Warszawa 1997, s. 172; H. Adamczyk-Szczecińska i in., Słownik. Postacie historyczne, Warszawa 1994, s. 391-193.