Towarzystwo Polskich Górnoślązaków

Z e-ncyklopedia
Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.

Zostało zawiązane w 1863 roku przez Górnoślązaków studiujących teologię na Uniwersytecie Wrocławskim. Inicjatorem powstania Towarzystwa był Józef Matischok, późniejszy proboszcz w Rokiczach koło Leśnicy. Inicjatywa zrodziła się podczas spotkań przyszłych księży w restauracji Schmidta organizowanych celem śpiewania polskich pieśni i pielęgnowania języka polskiego. Towarzystwo nigdy nie doczekało się oficjalnego zatwierdzenia przez biskupa wrocławskiego np. jako korporacji studenckiej, stąd miało charakter prywatny. Nazywano go także Związkiem Utrakwistów. 10 listopada 1866 zatwierdzono Statut organizacji. W ciągu wszystkich lat funkcjonowania do Towarzystwa należało oficjalnie 136 alumnów. Rozwiązanie organizacji przypadło w czasach Kulturkampfu. Zawieszenie działalności, bo tak to traktowano, było spowodowane polityką władz pruskich i rozproszeniem byłych członków po innych uczelniach niemieckich. W maju 1876 roku prezes Towarzystwa Jan Rogula zawiesił jego działalność, a ostatni zapisek na jego temat widnieje pod datą 26 lipca 1877.

Towarzystwo Polskich Górnoślązaków miało szczęście do tworzących go osobowości. Prawdopodobnie już w 1865 roku, zaraz po wstąpieniu na Wydział Teologiczny, do organizacji wstąpił K. Damrot zostając wkrótce jego prezesem. Funkcję tę sprawował przez trzy semestry, w czasie których nadał grupie kierunek samokształceniowy. Przed święceniami kapłańskimi odszedł z Towarzystwa, a na jego czele stanął Jan Studziński. Jednak najbardziej barwną postacią ruchu, z uwagi na talenty artystyczne i organizacyjne oraz naturalne cechy przywódcze, był Rudolf Lubecki, który jako kapłan był działaczem polskim i współpracownikiem Karola Miarki. Wśród członków Towarzystwa byli również Józef Konieczko (Koniecko, Konietzko) oraz Franciszek Kirchniawy.

Bibliografia

A. Młotek, Teologia katolicka na Uniwersytecie Wrocławskim ze szczególnym uwzględnieniem dziejów teologii moralnej, Wrocław 1998, s. 55–56; E. Szramek, Początki pierwszego Towarzystwa Polskich Górnoślązaków przy Uniwersytecie Wrocławskim (1863-1876), „Śląska Myśl Akademicka” 1932, nr 1, s. 23-33.