Towarzystwo św. Karola Boromeusza
Towarzystwo św. Karola Boromeusza (Borromäusverei) zostało założone w 1845 roku w Bonn przez profesorów tamtejszego Katolickiego Wydziału Teologicznego Franciszka Ksawerego Dieringera, Augusta Reichenspergera i Freiherra von Maxa Leo. Idea przyświecająca założycielom stawiała sobie za cel propagowanie czytelnictwa książek religijnych oraz wszelakiej budującej i wartościowej literatury, gdyż jak twierdzili "[…] W słowach zbyt mocno rządzi tandeta i brud. Niejednokrotnie sam obraz wywołuje szkodliwe następstwa w duszach ludu". Jednocześnie członkowie Towarzystwa mieli zabiegać o zakładanie i zaopatrywanie bibliotek już istniejących przy biednych szkołach katolickich i parafiach w podręczniki, beletrystykę i wydawnictwa religijne. Aprobatę episkopatu Niemiec nowe zrzeszenie miało od samego początku. Wśród hierarchów, którzy szczególnie poparli jego cele wyróżnili się kard. Johannes von Geissel, kard. Krementz oraz abp Simar. Zapewne poparcie biskupów przyczyniło się do szybkiego rozprzestrzenienia się Towarzystwa i zakładania kolejnych oddziałów. Kilka lat od powstania, w 1850 roku, liczyło w Niemczech 266 oddziałów z 12350 członkami. W 1907 roku ta sama statystyka mówi już o 3247 oddziałach lokalnych i 145250 osób należących do Towarzystwa. W tym czasie istniały już 73 oddziały poza granicami Niemiec w takich państwach jak: Belgia, Francja, Holandia, Włochy, Luksemburg, Austria, Szwajcaria. Główną siedzibą Towarzystwa było Bonn, a pierwszym prezesem w latach 1846-1871 był F.K. Dieringer.
Do diecezji wrocławskiej Towarzystwo dotarło w 1850 roku. Pomimo tak rozległego terytorium, cztery lata później, działało zaledwie 20 oddziałów. Jednak liczba ich wciąż wzrastała i w 1902 roku osiągnęła poziom 177 oddziałów. Aby dojść do tej liczby potrzebne były pewne zabiegi ponaglające duchowieństwo w dbałości o stan czytelnictwa. Już w 1861 roku kuria diecezjalna przypomniała cel i konieczność zakładania oddziałów Towarzystwa, a wizytatorzy dekanalni mieli za zadanie badanie m.in. stanu bibliotek parafialnych. Zwolennikiem Towarzystwa był ordynariusz wrocławski bp Georg Kopp, który kilkakrotnie w listach pasterskich wyraził troskę zarówno o czytelnictwo dobrej literatury i tworzenie bibliotek dostępnych dla parafian. Stąd dzięki jego pomocy księgozbiory diecezji wrocławskiej posiadały w 1919 roku 73 828 tomów. Pieniądze na zakup nowych książek Towarzystwo czerpało ze składek członków, którzy wpłacali na ten cel kwotę 3 marek rocznie.
Bibliografia
J. Lins, Society of ST. Charles Borromeo (hasło), [w:] Catholic Encyclopedia, vol. II, s. 688; J. Wróblewski, Polskie biblioteki ludowe w zaborze pruskim i na terenie Rzeszy Niemieckiej w latach 1843-1939, Olsztyn 1975, s. 86; "Posłaniec Niedzielny" 1911, nr 7, s. 56; M. Kogut, Duszpasterstwo parafialne w archiprezbiteracie Kąty Wrocławskie w latach 1738-1945, Wrocław 2006, s. 404-405.