Thurzo Jan: Różnice pomiędzy wersjami

Z e-ncyklopedia
(nowe, potrzebne ujednolicenie do wymogów Encyklopedii)
 
(dr)
Linia 12: Linia 12:
Pater J., Poczet biskupów wrocławskich, s. 65, Wrocław 2000 ; Mandziuk J., Historia Kościoła katolickiego na Śląsku t. 2, czasy reformacji protestanckiej, reformy katolickiej i kontrreformacji 1520 – 1742, s. 35, Warszawa 1992 ; Pater J., Z dziejów wrocławskiego Kościoła, s. 46-51, Wrocław 1997; Szewczyk A., Mecenat artystyczny biskupa wrocławskiego Jana V Thurzona (1506 - 1520), Wrocław 2009.
Pater J., Poczet biskupów wrocławskich, s. 65, Wrocław 2000 ; Mandziuk J., Historia Kościoła katolickiego na Śląsku t. 2, czasy reformacji protestanckiej, reformy katolickiej i kontrreformacji 1520 – 1742, s. 35, Warszawa 1992 ; Pater J., Z dziejów wrocławskiego Kościoła, s. 46-51, Wrocław 1997; Szewczyk A., Mecenat artystyczny biskupa wrocławskiego Jana V Thurzona (1506 - 1520), Wrocław 2009.


[[Kategoria:Biskupi]]
[[Kategoria:Biskupi - T]]
[[Kategoria:Biskupi wrocławscy]]
[[Kategoria:Biskupi wrocławscy]]
[[Kategoria:Biografie - T]]
[[Kategoria:Biografie - T]]

Wersja z 08:29, 26 cze 2019

Thurzo Jan (1464 – 1520)

Jan urodził się w 1464 roku w rodzinie węgierskich hrabiów mieszkających w Krakowie. Jego ojciec (również Jan) był burmistrzem Krakowa, a matka Urszula Bem pochodziła z rodu patrycjuszy krakowskich. Najpierw Jan studiował na Akademii Krakowskiej, gdzie uzyskał tytuł magistra, a później został doktorem obojga praw we Włoszech. Po ukończeniu studiów w latach 1498 – 1499 był rektorem Akademii Krakowskiej, a następnie kanonikiem i dziekanem kapituły katedralnej we Wrocławiu. W 1503 został mianowany przez papieża biskupem koadiutorem, ale sakrę biskupią przyjął dopiero 22 marca 1506 roku, czyli po śmierci swojego poprzednika biskupa Jana Rotha. Od swojej młodości Jan Thurzo był związany z krakowskimi kręgami humanistów, zawsze otwarty na nowe idee i prądy kulturowe, również w teologii. Miał kontakty z Erazmem z Rotterdamu, Marcinem Lutrem oraz Filipem Melanchtonem (reformatorów znał jeszcze przed ich wystąpieniem). Jan nigdy nie przeszedł na protestantyzm. Za swojego życia nie zakazał ukazujących się we Wrocławiu od 1518 roku kazań Lutra o odpustach i łasce, choć był do tego namawiany przez kapitułę katedralną. Zasłużył sobie nawet na to, że Luter i Melanchton nazwali go "najlepszym biskupem stulecia".

Jan Thurzo był miłośnikiem sztuki i nauki oraz mecenasem artystów – wielu młodych utalentowanych ludzi wysyłał na studia do nowego uniwersytetu w Wittenberdze. Kupował obrazy Albrechta Dürera i Lucasa Cranacha, zaopatrywał katedrę wrocławską w wiele dzieł jubilerskich, a jej dach pokrył blachą miedzianą. W 1509 roku z jego polecenia został wybudowany renesansowy zamek w Javorníku, który później stał się letnią rezydencją wrocławskich biskupów. Natomiast w 1520 roku ukończył budowę domu kapitulnego we Wrocławiu, w którym znajduje się Archiwum ze słynną szafą Jana Paszkowicza z 1455 roku oraz Biblioteka Kapitulna. Jan Thurzo był świadomy swoich uchybień pod względem gorliwości w wierze, co wyrzucała mu kapituła katedralna. Z tego powodu chciał podnieść poziom intelektualny i moralny duchowieństwa śląskiego przez ustawy podejmowane na synodach, które zwołał w 1509 i 1511 roku. Dbał również o kult świętej Anny w diecezji wrocławskiej, zabiegał o jednolite zasady w sprawach liturgicznych oraz o wierność przepisom kościelnym i tradycji.

Za jego czasów w diecezji wrocławskiej było około 1200 księży oraz nawet 1000 kleryków niższych święceń. Na terenie diecezji istniało 101 klasztorów: 88 męskich i 13 żeńskich, z piętnastu różnych zakonów. Zmarł 2 sierpnia 1520 roku w Nysie i został pochowany w zbudowanej przez siebie kaplicy katedralnej pod wezwaniem świętego Jana Chrzciciela, mieszczącej się w północno-wschodnim narożniku.

Bibliografia

Pater J., Poczet biskupów wrocławskich, s. 65, Wrocław 2000 ; Mandziuk J., Historia Kościoła katolickiego na Śląsku t. 2, czasy reformacji protestanckiej, reformy katolickiej i kontrreformacji 1520 – 1742, s. 35, Warszawa 1992 ; Pater J., Z dziejów wrocławskiego Kościoła, s. 46-51, Wrocław 1997; Szewczyk A., Mecenat artystyczny biskupa wrocławskiego Jana V Thurzona (1506 - 1520), Wrocław 2009.