Teichman Jan

Tejchman (Teichmann) Jan (1900-1958)

Urodził się 7 lipca 1900. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1925 roku z rąk abpa B. Twardowskiego we Lwowie. Od 1936 roku był proboszczem parafii w Magierowie (dekanat Żółkiew). W latach 1939-1941, z upoważnienia biskupa przemyskiego obrządku łacińskiego, był administratorem majątku w Brzozowie, należącego do dóbr stołowych biskupstwa. Gdy władze niemieckie w 1940 roku skonfiskowały majątek w Brzozowie, w 1941 roku wyjechał z lwowskiej archidiecezji na Śląsk. Tu został przyjęty do duszpasterstwa i był administratorem parafii w Czuchowie (od 1941 roku do 7 maja 1945), a od 8 maja 1945 do 1 października 1949 w Lyskach. Równocześnie podjął 21 października 1949 starania o przejście do Administracji Opolskiej Śląska Opolskiego, gdzie zamierzał objąć parafię w Browiańcu k. Głogówka. Biskup katowicki prośbę przyjął do wiadomości i obiecał pomoc w odejściu z diecezji. Od 13 grudnia 1949 został jednak administratorem parafii św. Cyryla i Metodego w Knurowie (1949-1954).

W czasie swojego duszpasterzowania w Knurowie okazał gościnność wobec współbrata z archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego ks. Stanisława Kozłowskiego. Ksiądz ten, jako rektor kościoła filialnego w Krzyżowej (powiat Żywiec), został przez Urząd Bezpieczeństwa aresztowany w 1948 roku i skazany na 5 lat więzienia. Po odbyciu kary w 1953 roku wrócił do Krzyżowej; tam już rezydował proboszcz przy erygowanej w 1948 parafii. Ks. Jan Tejchman przyjął ks. Kozłowskiego do pracy w parafii w Knurowie. W 1953 roku otrzymał, przedłużoną w 1954 roku jurysdykcję upoważniającą go do pracy na terenie diecezji katowickiej.

Ks. J. Tejchman, m.in. w związku z przyjęciem do pracy u siebie zwolnionego z więzienia kapłana, spotkał się z szykanami i zastraszaniem ze strony miejscowych władz państwowych i UB. Ówczesny wikariusz kapitulny diecezji, ks. J. Piskorz, nie poparł proboszcza, lecz na życzenie władz politycznych usunął go 15 listopada 1954 z parafii, oficjalnie przenosząc go na emeryturę. Jednocześnie musiał opuścić gościnną parafię ks. S. Kozłowskiego. Wprawdzie przyobiecano proboszczowi pensję 1000 zł, jednak pozostał bez zapewnionych środków do życia. Charakterystyczna była treść pisma przenoszącego go na emeryturę: „W związku z dostateczną liczbą księży w diecezji zwalniam wielebność waszą z pracy na terenie naszej diecezji jako kapłana obcej diecezji”. W jego miejsce został mianowany 29 listopada 1954 proboszczem w Knurowie ks. Ernest Werner, sekretarz wikariusza kapitulnego i ówczesny kanclerz kurii, który – po powrocie biskupów katowickich – został przeniesiony 17 stycznia 1957 na parafię do Maciejkowic.

Ks. J. Tejchman opuścił diecezję i zamieszkał u siostry we Wróblinie na terenie administracji apostolskiej w Opolu. Po powrocie biskupa katowickiego do diecezji, zwrócił się do niego 11 listopada 1956 o zapomogę, której niezwłocznie (6 września 1957) udzielono i uregulowano zaległe rachunki księdza. Ponadto biskup zaproponował mu (14 października 1957) pobyt w Panewnikach, bądź u sióstr boromeuszek w Lędzinach. Ksiądz czasowo zamieszkał w Lędzinach, lecz 11 listopada tegoż roku wrócił do Wróblina, gdzie zmarł 19 lutego 1958 i spoczął na miejscowym cmentarzu parafialnym.

Bibliografia

AAKat, Akta personalne ks. Jana Tejchmana; J. Krętosz, Duchowieństwo archidiecezji lwowskiej na terenie diecezji katowickiej po 1945 r., SSHT 2004, t. 37, z. 2, s. 212-213. opr. J. Krętosz; J. Krętosz, Katowice na drodze exodusu duchowieństwa lwowskiego na "Ziemie Zachodnie" w 1945 r., [w:] Vobis episcopus vobiscum christianus, Księga Jubileuszowa dedykowana Księdzu Arcybiskupowi Damianowi Zimoniowi, Katowice 2004, s. 57; Myszor, Historia diecezji, s. 444; A. Dziurok, Aparat bezpieczeństwa wobec biskupów i kurii katowickiej w latach 1945-1956, [w:] Aparat bezpieczeństwa wobec kurii biskupich w Polsce, Warszawa 2009, s. 62; WD 1958, nr 3, s. 62.