Szpitale - historia
| lp | miejscowość | rok założenia |
|---|---|---|
| 1 | Bieruń Stary | ? |
| 2 | Chełm Wielki | ? |
| 3 | Chorzów | 1299 |
| 4 | Królewska Huta | ? |
| 5 | Lędziny | ? |
| 6 | Lubliniec | ok. 1404 r. |
| 7 | Miasteczko | 1561 |
| 8 | Mikołów | po 1564 r. |
| 9 | Mysłowice | przed 1598 |
| 10 | Rybnik | ? |
| 11 | Wodzisław | ? |
| 12 | Woźniki | 1663 |
| 13 | Żory |
Historia szpitali, a właściwie tzw. hospicjum dla ubogich ma długą tradycję. Szpitale dla ubogich powstawały już w pierwszych wiekach Kościoła. W Polsce chrześcijańskiej prowadziły je zakony lub bractwa szpitalne. W tzw. dekanatach polskich, do których zaliczamy dekanaty pszczyński i bytomski, wizytacja z 1719 roku, przeprowadzona na polecenie biskupa krakowskiego, udokumentowała istnienie wiejskich szpitali w następujących parafiach:
Bieruń Stary; Chełm Śląski; Chorzów; Królewska Huta; Lędziny; Lubliniec; Miasteczko; Mikołów; Mysłowice; Rybnik; Tarnowskie Góry; Wodzisław; Woźniki; Żory; Pszczyna (dwa szpitale, jeden fundowany przez biskupa wrocławskiego Baltazara von Promnitz i drugi poza miastem).
W sumie, na terenie tzw. dekanatów polskich znajdowało się 15 szpitali. Podobnie rzecz przedstawiała się w dekanatach zachodnich Górnego Śląska. Prawie wszystkie wymienione hospicja, z wyjątkiem szpitala pszczyńskiego, chełmskiego, chorzowskiego i mysłowickiego, były fundacjami osób prywatnych, a nadzór nad nimi sprawowały samorządy lokalne. Miejscowy proboszcz miał wgląd do kasy szpitala i wchodził w skład rady nadzorczej.
W połowie XIX wieku wszystkie hospicja dla ubogich przeżywały kryzys i tylko niektóre - po zmianach założeń statutowych i kierunków działania - przetrwały do początku XX wieku. Do nich zaliczają się szpitale w Woźnikach, Lędzinach, Miasteczku, Chorzowie i Bieruniu Starym. Pozostałe albo uległy całkowitej przebudowie i reorganizacji, albo uległy likwidacji i popadły w ruinę.
Bibliografia
Opracowanie własne, JM