Szpital w Chełmie Wielkim

Z wypowiedzi ks. Franciszka Gacha wynika, że w Chełmie powstał szpital, którego twórcą był ks. proboszcz Śmietański. Usytuowano go na polu leżącym naprzeciw kościoła, gdzie w tej chwili stoi klasztor sióstr służebniczek. Mieścił się w jednym domu z trzema izbami. Przebywało w nim zwykle kilka starszych osób. W 1792 roku mieszkało w nim „dwóch dziadów i 3 babki”, wszyscy w jednej izbie. W zamian za utrzymanie i dach nad głową mieli obowiązek troski o porządek i czystość w kościele. Szpital nie posiadał jednak stałych dochodów, dlatego osoby w nim przebywające utrzymywały się tylko z darowizn parafian i proboszcza.

Szpital przeżywał nieustanne kłopoty finansowe; w 1801 roku szpital wprawdzie nadal istniał, ale był już zamknięty. W 1804 roku w szpitalu zamieszkiwało łącznie 12 osób: Joannes Wadas grabarz (lat 40), jego żona Magdalena (lat 35) oraz ich dzieci: Andreas (lat 9), Catharina (lat 12), Teresa (lat 1), a także Jacobus Kuminek (lat 60), jego żona Helena (lat 58) oraz córka Marianna (lat 18), Jacobus Skowronski (lat 40) z żoną Anną (lat 30), synem Stanisławem (lat 18) i babką Brygidą (lat 60).

Kilkadziesiąt lat później, w 1857 roku ks. Gach stwierdził, że przy drodze publicznej znajduje się budynek poszpitalny i służy jako mieszkanie grabarza. Na wezwanie policji grabarz wyprowadził się z niego w 1859 roku. Budynek był już wówczas w ruinie. Ks. proboszcz Gach usiłował go sprzedać (pismo ks. Gacha z 20 lutego 1857 do wikariatu generalnego). Kuria wrocławska jednak nie wyraziła na to zgody, ponieważ, jak zauważono, podstawy materialne szpitala bazowały na umowie zawartej między gminą chełmską a proboszczem, dlatego szpital miał pozostać przytułkiem dla biednych. Ostatnia wzmianka na temat budynku szpitalnego pochodzi z 1866 roku. Ks. Gach zwrócił się wtedy z prośbą do parafian o pomoc w remoncie budynku. Jego apel nie odniósł skutku. Na miejscu, na którym stał szpital, kilkadziesiąt lat później zbudowano klasztor sióstr służebniczek.

Bibliografia

Monografia gminy i parafii Chełm Śląski, Chełm Śląski 2004, s. 373-374.