Szpital św. Juliusza w Rybniku
Znajdujący się w Rybniku szpital św. Juliusza zawdzięcza swoje powstanie doktorowi Juliuszowi Rogerowi (1819-1865). Niestety nie doczekał on jego otwarcia, ale mieszkańcy Rybnika upamiętnili jego postać nadając nowo powstałej lecznicy nazwę Julius-Krankenhaus. Plany utworzenia szpitala poparł książę raciborski Wiktor Amadeusz i założony w tym celu Komitet zbierający dobrowolne składki po domach prywatnych, władze powiatu i władze miejskie w Rybniku, które dostarczyły materiały budowlane oraz zapewniły robotników. Wybudowany szpital otrzymał decyzją władz pruskich z 4 stycznia 1868 prawa korporacji, dzięki czemu mógł przyjmować dotacje i darowizny. Sam dr Roger z różnych źródeł zdołał zebrać ok. 6 tys. talarów. Blisko 10 tys. talarów na rzecz szpitala wpłaciła fundacja Górnośląski Tyfus. Te kwoty jednak były zbyt małe i na placówce ciążył dług w wysokości ok. 3 tys. talarów. Uregulował go Związek Kawalerów Maltańskich z siedzibą we Wrocławiu, stając się równocześnie prawnym zarządcą szpitala. Oficjalne otwarcie lecznicy odbyło się 8 kwietnia 1868.
Szpital był kilkakrotnie przebudowywany i rozbudowywany - w 1894, 1900 i 1901 roku. W 1894 roku przy szpitalu powstała osobna kaplica. W ostatnich latach jego działalności znajdowały się w nim oddziały: chorób wewnętrznych, onkologiczny oraz dermatologiczny. Dużą wartość artystyczną posiada kaplica szpitalna pw. św. Juliusza. Budynki szpitala w 1991 roku zostały wpisane do rejestru zabytków. Ostatni pacjenci opuścili budynek w 2000 roku, kiedy to wszystkie oddziały szpitalne zostały przeniesione do szpitala w Orzepowicach. Szpital popada w ruinę.
16 kwietnia 2012 właściciel kaplicy - Zarząd Województwa Śląskiego - postanowił przekazać kaplicę Archidiecezji Katowickiej. Po przeprowadzeniu remontu będzie zarządzana przez jedną z rybnickich parafii.
Wśród dobrodziejów szpitala znaleźć można między innymi kapelana szpitala od 1872 roku – ks. Teodora Kremskiego. Przez 34 lata ks. Kremski służył chorym i biednym, zaś cały swój majątek rozdał potrzebującym. W radzie nadzorczej szpitala zasiadali rycerze maltańscy: hrabia Saurma-Jeltsch, hrabia Walenty Ballestrem, książę raciborski Wiktor, baron Hans de Reitzenstein.
Pierwotnie szpital posiadał w swoim wyposażeniu 80 łóżek; w okresie międzywojennym przygotowano w szpitalu już 220 łóżek. Pielęgnacją chorych zajmowały się siostry zakonne św. Franciszka z domu macierzyńskiego St. Mauritz pod Münster. Do 1893 roku placówką kierowała s. Teresa; do 1914 roku - s. Urbana. Następnie były to: s. Triphonia i od 1920 roku s. Demetria.
W latach 1945-1984 przy Szpitalu św. Juliusza funkcjonowała placówka zakonna sióstr boromeuszek. Siostry były zaangażowane w działalność szpitala.
Personel lekarski
- dr Fleischar (1869-1877)
- dr Ostmann, dr Siegl (1878-1905)
- dr Boretius, dr Modler (1905-1922)
- dr Palka (1922-1923)
- dr A. Miedniak (1923-?)
Kapelan szpitalny
- Ks. Teodor Kremski (1872-1906)
- Ks. Alfred Slossarczyk (1909-1920)
- Ks. Leon Pampuch (1920-1933)
- Ks. Józef Wojtynek (1933-1939)
Bibliografia
A. Trunkhardt, Dzieje Rybnika i dawniejszego państwa rybnickiego na Górnym Śląsku, Rybnik 1925, s. 152-153; G. Wawoczny, Rudy. Magiczne miejsce, Racibórz 1999, s. 81; B. Kubica, Arcybiskup Skworc: kaplica będzie służyć rybniczanom, "Dziennik Zachodni" 2012, nr 265 (20472), s. 8; J. Kolarczyk, Jak powstawał Juliusz, "Nowiny" 2014, nr 48 (2992), s. 14.