Szopka bożonarodzeniowa w Panewnikach

Z e-ncyklopedia
Szopka w kościele Franciszkanów w Panewnikach, 2009

Jedną z największych i jednocześnie bardzo popularnych na Górnym Śląsku stajenek betlejemskich stawianych w kościołach w okresie Bożego Narodzenia jest szopka w bazylice oo. franciszkanów w Panewnikach. W krótkiej monografii nt. klasztoru panewnickiego Konstanty Prus twierdzi, że w 1913 roku franciszkanie w Panewnikach ustawili w kościele szopkę bożonarodzeniową. Pierwszym jej budowniczym był br. Ubald Miera. Następcą br. Ubalda był br. Fabian Frytz, a później budowniczym szopki został Franciszek Falkus. Od 1996 roku głównym budowniczym jest rzeźbiarz i artysta ludowy, Paweł Jałowiczor z Jaworzynki-Trzycatka. Od 2001 roku nad budową szopki czuwa o. Alan Rusek, obecny proboszcz parafii.

Najwcześniejsze żłobki były ustawiane po prawej stronie kościoła – w miejscu dzisiejszego ołtarza św. Antoniego. W 1926 roku szopka uległa pewnym zmianom. W tle szopki zawieszono kotarę z obrazem Jerozolima. W latach 30. doszły kolejne zmiany. Ze względu na nowo powstały w tych latach ołtarz św. Antoniego, stajenkę przeniesiono na lewą stronę kościoła. Dwa lata po wojnie przeniesiono szopkę do głównego ołtarza, a w 1981 roku przywieziono z Betlejem figurę Dzieciątka Jezus.

W tym archidiecezjalnym Betlejem od Bożego Narodzenia do 2 lutego każdego roku odbywają się adoracje stanowe, a modlitwom przewodniczą biskupi katowiccy.

W tradycji śląskiej XIX wiecznej popularne było oratorium ludowe ze śpiewami w 5 odsłonach (w części - na wzór pastorałek). Autorem tego utworu jest Piotr Kołodziej, amator, pisarz sztuk teatralnych. Ten utwór był grywany dosyć często przez amatorskie zespoły teatralne w śląskich parafiach, począwszy od 1893 roku.

Bibliografia

K. Prus, 25 lat panewnickiego klasztoru. Panewnik 1933; K. Prus, Piotr Kołodziej. Pisarz sztuk teatralnych, Mikołów 1938, s. 42; Gość Niedzielny - Adoracje stanowe.