Szajca Roch

Szajca (Scheitza) Roch SVD (1880-1959), redaktor i publicysta

Urodził się 7 maja 1880 w Dobrzeniu Wielkim, w wielodzietnej rodzinie ubogiego chałupnika Andrzeja i Joanny z Adamców. Śladem jednego ze starszych braci, który został salezjaninem obrał stan duchowny. Po ukończeniu prowadzonego przez werbistów Niższego Seminarium Duchownego w Nysie, skierowany został do Domu Misyjnego w Mödling koło Wiednia. 24 lutego 1905 przyjął święcenia kapłańskie. Studiował także na Uniwersytecie Jagiellońskim język i literaturę polską. W okresie plebiscytowym, werbiści założyli placówkę w Bytomiu. Na pierwszego dyrektora wybrano o. Rocha Szajcę. Przybył do Bytomia 24 stycznia 1920 wraz z o. Stanisławem Drobnym.

Wraz ze współbraćmi, werbiści w Bytomiu rozwinęli działalność wydawniczą. Z inicjatywy i pod kierownictwem Sz. w Bytomiu zaczęły się ukazywać: Kalendarz Królowej Apostołów i Skarb Rodzinny. W 1921 roku zaczęto wydawać Dzwonek Maryi - czasopismo dla górnośląskich Sodalicji Mariańskich. W pracy wydawniczej pomagał o. Stanisław Drobny. Wydawnictwo bytomskie zlikwidowano w 1924 roku, a o. Szajca po podziale Śląska w 1924 roku wrócił do Nysy. Po opuszczeniu Bytomia pełnił rozmaite funkcje duszpasterskie w macierzystym domu w Nysie; był kapelanem sierocińca zakonnego w Czarnowąsach i ponownie w Nysie.

W latach 1922-1939 wydawał "Posłańca Niedzielnego". Pod koniec życia osiadł jako kapelan w domu sióstr elżbietanek w Nysie. Tam prawdopodobnie powstał Pagórek świętej Małgorzaty - pozostała do dziś jedynie w rękopisie praca poświęcona dziejom kościoła pw. św. Małgorzaty w Bytomiu. Po zakończeniu II wojny światowej, o. Szajca pozostał po stronie polskiej. W latach 1946/1947 kierował Domem Misyjnym w Nysie. Zmarł 19 czerwca 1959. Spoczywa na cmentarzu werbistów w Nysie.

Bibliografia

J. Myszor, Scheitza (Szajca) Roch (hasło), [w:] Polski Słownik Biograficzny, Kraków 1994, t. XXXV, s. 439-440; L. Smołka, Roch Szajca (hasło), [w:] Słownik duchowieństwa, s. 411-413; R. Szołtysek, Ksiądz Roch Szajca (Scheitza) SVD (1880–1959) - historyk i redaktor polskich czasopism religijnych na Śląsku Opolskim, "Śląsk Opolski" 2007, nr 3, s. 72–73; M. Droń, www.zyciebytomskie.pl (tam fotografia); Werbiści w Polsce, red. R. Malek, Pieniężno 1982, s. 75-76; Bytomski Słownik Biograficzny, red. J. Drabina, Bytom 2004, s. 259-260; J. Arlik, Szajca [Scheitza] Roch (1880-1959), SPTK, t. 7, Warszawa 1983, s. 210-211; T. Lewicki, Nie damy pogrześć mowy... Polscy salezjanie wśród rodaków w Ameryce Południowej, Warszawa 1986, s. 54.