Sykstus IV (1414-1484), papież
Francesco della Rovere urodził się 21 lipca 1414, w miejscowości Celle Ligure we Włoszech, w liguryjskiej rodzinie szlacheckiej. W młodości został franciszkańskim zakonnikiem. Ukończył studia w Padwie i Bolonii, uzyskując tytuł profesora prawa kanonicznego. Po ukończeniu nauki, został prowincjałem w Ligurii, a następnie w 1464 roku wybrano go na generała zakonu. 18 września 1464 został mianowany kardynałem. Po śmierci Pawła II został 9 sierpnia 1471 wybrany papieżem. Przemienił papiestwo w świecką monarchię. Obdarowywał swoją rodzinę zaszczytami i dobrami z funduszy Kościoła. Kilku swoich krewnych mianował kardynałami m.in. swego bratanka Guliano della Rove, późniejszego papieża Juliusza II. Jednemu z bratanków chciał dać jedno z księstw, co stało się zarzewiem konfliktu między papieżem a władcami włoskimi. Zaangażował się w konflikt między rodami bankierów florenckich, rodami Paccich i Medyceuszy. Wziął udział w tzw. "spisku Paccich", wymierzonym w dwóch braci z rodu Medyceuszy, który sprawił że jeden z nich został zasztyletowany. W konsekwencji doprowadziło to do samosądów i wybuchu wojny z Florencją, przerwaną przez zagrożenie ze strony Turków. Po wojnach domowych dręczących Italię zawarł wieczysty pokój z Neapolem, Florencją oraz Mediolanem. Nałożył na Wenecję interdykt i ekskomunikował Radę Wenecką oraz dożów. Nie dotrzymał postanowień dotyczących zwołania soboru. W 1480 roku arcybiskup Granci, chorwacki dominikanin, dążył do zwołania ponownie soboru bazylejskiego, który doprowadziłby do zmiany papieża i reformy Kościoła. Został on pojmany, a papież udaremnił spisek. Sykstus IV zmienił Rzym w stolicę renesansowego przepychu. Zlecił budowę wielu kościołów i klasztorów, pałaców, dróg i mostów. Rozbudował Watykan, poprzez dobudowanie oratorium przy apartamentach papieskich, słynną Kaplicę Sykstyńską. Wspierał sztukę, sprowadził wielu wybitnych artystów do Rzymu m.in. Michała Anioła (który stworzył freski zdobiące Kaplicę Sykstyńską i wiele rzeźb np. Pietę) i Rafaela (który, ozdobił pałac watykański freskami np. Szkoła ateńska oraz namalował Madonnę Sykstyńską). 1 stycznia 1480 utworzył Gwardię Szwajcarską. Została ona ukonstytuowana przez papieża Juliusza II. Na prośbę Ferdynanda II Aragońskiego i Izabeli Kastylijskiej ustanowił inkwizycję hiszpańską. Za jego pontyfikatu nastąpiło zeświecczenie kurii rzymskiej. Zmarł 12 sierpnia 1484 w Rzymie i został pochowany w grotach watykańskich w Bazylice Świętego Piotra.
Bibliografia
K. Dopierała, Księga papieży, Poznań 1996, s. 284-286; R. Fischer-Wollpert, Leksykon papieży, Kraków 2000, s. 88-89.
