Stryja Karol

Stryja Karol (1915-1998), dyrygent

Urodził się 2 lutego 1915 w Cieszynie. Był synem krawca. W Cieszynie ukończył kolejno szkołę podstawową, gimnazjum i Seminarium Nauczycielskie. Od 1934 roku pracował jako nauczyciel i jednocześnie studiował w Śląskim Konserwatorium Muzycznym w Katowicach. W 1939 roku ukończył tejże uczelni Wydział Pedagogiczny, a w 1951 roku studia w zakresie dyrygentury w klasie Grzegorza Fitelberga. W 1984 roku przyznano mu tytuł profesora nadzwyczajnego.

Pierwszym chórem, który pod jego batutą zdobył uznanie za granicą, był chór mieszany Liceum Muzycznego w Katowicach. W latach 1945-1948 był dyrygentem chóru mieszanego „Echo” w Łaziskach Górnych, a w latach 1946-1954 chóru mieszanego Towarzystwa Oratoryjnego „Ogniwo” w Katowicach. Przez wiele lat pracował w Filharmonii Śląskiej w Katowicach początkowo jako drugi dyrygent, a od 1953 roku objął funkcję kierownika artystycznego i dyrektora. Pod jego kierownictwem Filharmonia Śląska zyskała uznanie w świecie. Zainicjował m.in. w 1979 roku Międzynarodowy Konkurs Dyrygencki im. Grzegorza Fitelberga w Katowicach dzięki czemu najzdolniejsi dyrygenci z całego świata zdobywają promocje artystyczne w Katowicach. Prowadził jego wszystkie edycje, aż do śmierci. W latach 1968-1983 Karol Stryja zajmował ponadto stanowisko Dyrektora Artystycznego Orkiestry Symfonicznej w Odense (Dania), gdzie zapoczątkował w 1980 roku Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Carala Augusta Nielsena .

Był laureatem wielu nagród muzycznych. W uznaniu jego zasług Zarząd Okręgu Śląskiego Polskiego Związku Chórów i Orkiestr nadał mu godność honorowego członka Związku. W lutym 1990 roku, na Jubileuszowym Koncercie z okazji 75-lecia urodzin, dyrygował Orkiestrą Filharmonii Śląskiej, która wykonała między innymi IX Symfonię Ludwiga van Bethoveena z Odą do Radości.

Występował na licznych międzynarodowych festiwalach muzycznych, takich jak: Warszawska Jesień, Praska Wiosna, Wratislavia Cantans, a także festiwalach w Anglii, Belgii, Bułgarii, Rosji, Szwajcarii oraz Szwecji. W ich trakcie prowadził prawykonania wielu utworów polskiej muzyki współczesnej.

Karol Stryja był laureatem licznych nagród, w tym Krzyża Wielkiego Orderu Polonia Restituta z Gwiazdą, Nagrody Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków "Złoty Orfeusz", Nagrody Związku Kompozytorów Polskich, Nagrody Ministra Kultury i Sztuki, Nagrody Prezydenta Miasta Katowic, czy też bułgarskiego Orderu Cyryla i Metodego I klasy (niezmiernie rzadko przyznawanego obcokrajowcom). Zmarł 31 stycznia 1998 w Katowicach. Spoczął na cmentarzu ewangelickim w Cieszynie.

Bibliografia

R. Hanke, Śląsk śpiewa. Dzieje polskiego śpiewactwa Górnego Śląska, Katowice 1991.