Stroba Jerzy

Stroba Jerzy (1919-1999), metropolita poznański

Urodził się 17 grudnia 1919 w Świętochłowicach w rodzinie robotniczej. Od 1929 roku uczęszczał do Gimnazjum im. Odrowążów w Chorzowie i uzyskał w 1937 roku świadectwo maturalne. Studia filozoficzno-teologiczne odbył na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego (1937-1939) i w seminarium duchownym w Widnawie (1940-1943). Święcenia kapłańskie przyjął 19 grudnia 1942 z rąk kard. Adolfa Bertrama. Po święceniach był wikariuszem w parafii św. Marii Magdaleny w Chorzowie, a następnie Imienia NMP i św. Bartłomieja w Piekarach. Po zakończeniu działań wojennych został katechetą szkół licealnych w Nowej Wsi, Pszczynie i Katowicach. Jako katecheta kontynuował studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie w 1952 roku uzyskał doktorat z teologii dogmatycznej, pisząc pracę pod kierunkiem ks. prof. Ignacego Różyckiego. W 1atach 1949-1952 pełnił obowiązki redaktora "Gościa Niedzielnego", a w 1atach 1950-1955 jako rektor prowadził duszpasterstwo przy kościele sióstr wizytek w Siemianowicach Śląskich. W latach 1952-1958 wykładał teologię dogmatyczną w franciszkańskim seminarium duchownym w Panewnikach. W latach 1955-1958 był rektorem śląskiego seminarium duchownego w Krakowie i był jego wykładowcą. W Katowicach należał do Komisji Artystycznej Budownictwa Sakralnego. Był cenzorem i sędzią prosynodalnym. W 1958 roku pełnił obowiązki proboszcza w Katowicach-Załężu.

4 lipca 1958 otrzymał prekonizację na biskupa tytularnego Aradus z obowiązkiem posługiwania w Gorzowie Wlkp., gdzie był wikariuszem generalnym, przewodniczącym Wydziału Nauki Kościelnej, Komisji Liturgicznej i Komisji Sztuki Kościelnej oraz wykładowcą w seminarium duchownym w Gościkowie-Paradyżu. Uczestniczył w IV sesji Soboru Watykańskiego II. Odegrał znaczącą rolę w przywracaniu polskiej administracji kościelnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych. Był m. in., pomysłodawcą słynnego „listu bpów polskich do bpów niemieckich z 1965 ”. W 1972 roku przeniesiony został do diecezji szczecińsko-kamieńskiej, gdzie po papieskiej nominacji (28 czerwca) objął rządy (7 lipca) jako biskup ordynariusz. Następnie był arcybiskupem metropolitą poznańskim (21 wrzesień 1978-1996 rok). Objął kanonicznie rządy w Archidiecezji 7 października 1978. Ingres do Katedry poznańskiej odbył się 12 listopada 1978.

Uczestniczył w synodach biskupów: na temat katechizacji w 1977 roku w nadzwyczajnym Synodzie z okazji 20 rocznicy zakończenia Soboru Watykańskiego II, w 1991 roku, w Synodzie Bpów Europy. Pełnił w Kościele polskim wiele odpowiedzialnych funkcji: Przewodniczący Komisji Katechetycznej od 1958 roku; członek Rady Głównej Konferencji Episkopatu Polski od 1974 roku; członek Synodu Bpów w 1977 roku na temat katechizacji; członek Synodu Bpów w 1985 roku okazji 20 rocznicy zakończenia Soboru Watykańskiego II; Członek Synodu Biskupów Europy w 1991 roku; członek Papieskiej Komisji ds. Katechizmu w latach 1987-1992; współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu RP i Episkopatu od 1992 roku; członek Komisji Stolicy Apostolskiej ds. Konkordatu w latach 1992-1993. W stan spoczynku przeszedł 12 kwietnia 1996. Zmarł w Poznaniu, 12 maja 1999. Pogrzeb odbył się 15 maja w Bazylice archikatedralnej pod wezwaniem św. Apostołów Piotra i Pawła w Poznaniu.

Bibliografia

J. Dziwoki, Arcybiskup Jerzy Stroba (1919-1999), „Rocznik Świętochłowicki” 2000, t. 3, s. 165-175; Grajewski, Wygnanie, s. 117-118, 121, 164, 170, 175; J. Mandziuk, K. Nawrot, Stroba Jerzy (hasło), SPTK, t. 9, s. 632-641 (tam bibliografia); P. Mikołajczyk, Teodor Kubina i Jerzy Stroba. Biskupi ze Świętochłowic, „Z tej ziemi. Śląski kalendarz katolicki na rok 2007”, s. 153-158; Olszar, Rektorzy, s. 111-120; G. Polak, Kto jest kim w Kościele, Warszawa 1999, s. 347-348; Represje wobec duchowieństwa, s. 8, 192, 240; Żebrok, NPrz 44 (1975), s. 115; A. Grajewski, Twój Gość, s. 51 i nn; J. Żurek, Ruch "księży patriotów" w województwie katowickim w latach 1949-1956, Warszawa-Katowice 2009, s.259, 260.