Stowarzyszenie Wzajemnej Pomocy Robotników na Górnym Śląsku

Stowarzyszenie zostało utworzone w 1874 roku przy współudziale i inspiracji Karola Miarki i jego współpracowników z redakcji „Katolika”. Była to pierwsza tego typu organizacja na Górnym Śląsku działająca wśród polskojęzycznych robotników, chociaż, z punktu widzenia współczesnego definiowania związków zawodowych, nie było to zrzeszenie mieszczące się w tych ramach. Praca w organizacji była skupiona wokół idei działań samopomocowych i zrzeszania się robotników, co wyraźnie podkreślała nazwa Stowarzyszenia. Stąd program związku nie zakładał radykalnych form walki o prawa pracownicze, czy wręcz klasowe. Przeciwnie, akceptował on porządek społeczny oparty na pracodawcach dzierżących środki produkcji i robotnikach będących siłą najemną. Relacje między tymi dwoma podmiotami miały być oparte na wzajemnej współpracy, która miała prowadzić do poprawy bytu robotników. Te szczytne idee mogły być zrealizowane w dobie dobrej koniunktury gospodarczej, która zakończyła się już w 1875 roku. Zauważalna wówczas recesja w przemyśle górniczym, a wraz z nią wzrost bezrobocia sprawiły, iż program Stowarzyszenia tracił na popularności, a do głosu zaczęły dochodzić hasła radykalne. Dlatego po kilku miesiącach działalność Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy Robotników na Górnym Śląsku została przerwana.

Bibliografia

L. Krzyżanowski, Chrześcijańskie związki zawodowe w XIX i XX w. na Górnym Śląsku – zadania i ich realizacja, SSHT 2002, t. 35, z. 2, s. 392-393.