Stowarzyszenie Świętej Rodziny

Z e-ncyklopedia
Święta Rodzina, Monachium,Pinakoteka
Z bazyliki w Nazarecie

Kult Świętej Rodziny, a co za tym idzie, zawiązywanie bractw jej poświęconych sięga XVII wieku, a kolejni papieże zatwierdzali stowarzyszenia mające jednak charakter lokalny. Taka praktyka trwała do drugiej połowy XIX wieku. Powstanie ogólnokościelnego stowarzyszenia związane było z pojawieniem się w świecie idei liberalnych, które podważały sakralność i nierozerwalność związku małżeńskiego. Dlatego papież Pius IX zatwierdził 5 stycznia 1870 lyońskie Stowarzyszenie Rodzin poświęconych Świętej Rodzinie z wymienionych powodów, chociaż nadal miało ono charakter lokalny.

Wielkim propagatorem tego stowarzyszenia był papież Leon XIII, który lansował w swych encyklikach model tradycyjnej rodziny, z której rozwija się cały organizm społeczny. W encyklice Arcanum divinae sapientiae (10 lutego 1880) podał katolicką doktrynę dotyczącą małżeństwa i społeczeństwa zaznaczając, iż dobro tego drugiego zależy od dobrych obyczajów wewnątrz rodziny. Zarówno w tym dokumencie jak i kolejnych zawsze podawał za wzór do naśladowania Świętą Rodzinę z Nazaretu. 18 lutego 1892 Leon XIII zatwierdził dekret Kongregacji Kultu Bożego aprobując statut dla jednego stowarzyszenia. Po opublikowaniu statutu 14 czerwca 1892 na mocy papieskiego brewe Neminem fugit powstało Stowarzyszenie Świętej Rodziny. W dokumencie tym obok statutu zamieszczono formułę poświęcenia rodzin chrześcijańskich oraz modlitwę do odmawiania przed obrazem Świętej Rodziny. Kilka dni później, 20 czerwca, dekretem Quum nuper przedstawiono odpusty i przywileje dla członków oraz dni świąteczne, którymi miały być wszystkie uroczystości Pańskie, maryjne i św. Józefa.

Potwierdził te poglądy w wielkopostnym liście pasterskim kard. Georg Kopp z 1894 roku, który przypomniał w nim teologiczną prawdę, że rodzina chrześcijańska ma stanowić mały Kościół domowy, jako doskonałe odwzorowanie miłości Chrystusa do Kościoła. Biskup wrocławski zalecił w liście pasterskim z 27 stycznia 1895, aby Stowarzyszenia Św. Rodziny zostało zaprowadzone we wszystkich parafiach diecezji. Dyrektorem Diecezjalnego Związku Św. Rodziny z parafialnymi stowarzyszeniami wchodzącymi w jego skład został mianowany ks. A. Schäde. Organem prasowym stowarzyszenia był „Posłaniec Niedzielny”, ukazujący się od 1895 roku. 13 grudnia 1905 ukazał się kolejny list pasterski poświęcony rodzinie katolickiej i stowarzyszeniu, w efekcie którego bp Kopp przeprowadził zmiany na stanowiskach kierowniczych. Nowym dyrektorem został ks. Nowak z Wrocławia rozporządzeniem z 15 lutego 1906. Stowarzyszenie przed I wojną światową należało do najliczniejszych i najbardziej popularnych na Śląsku. W tym czasie prowadziło swoją działalność w 66 parafiach.

W diecezji wrocławskiej stowarzyszenie założono w 291 parafiach, a w jego szeregach doliczono się ponad 40 tys. rodzin z 188 tys. członków. Jednymi z pierwszych parafii na Górnym Śląsku, w których powstały bractwa były Wola, Łąka oraz Łaziska. Stowarzyszenia utworzono tutaj w 1889 roku. Kolejne bractwa w odpowiedzi na listy pasterskie bpa Koppa powstały w 1894 roku w: Bojszowach, Bogucicach, Bytomiu (parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny), Bytomiu (parafia Świętej Trójcy), Ćwiklicach, Goczałkowicach, Miedźnej, Katowicach (parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny), Kochłowicach, Królewskiej Hucie (parafia św. Barbary), Reptach, Radzionkowie, Miasteczku, Wirku, Żyglinie, Lędzinach. W 1895 roku powstało 13 nowych stowarzyszeń, a w 1896 roku - 15. Zostały również również założone w Boronowie, Pogrzebieniu i Brennej.

Bibliografia

J. Myszor, Duszpasterstwo parafialne na Górnym Śląsku w latach 1821-1914, Katowice 1991; Podręczna Encyklopedya Kościelna, red. Z. Chełmicki, t. 39, Warszawa 1914; A.J. Sobczyk, Z historii kultu Świętej Rodziny w Kościele, „Studia Włocławskie” 2009, t. 11 ; H. Olszar, Duchowieństwo katolickie diecezji śląskiej (katowickiej) w Drugiej Rzeczypospolitej, Katowice 2000.