Stabik Antoni

Stabik Antoni (1807-1887), proboszcz w Michałkowicach

grób ks. Stabika w Michałkowicach

Urodził się 13 czerwca 1807 w Mikołowie w rodzinie szewca, Augusta i Katarzyny z Drozdów. W latach 1822-1829 uczęszczał do gimnazjum w Gliwicach. Po zdaniu matury rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. 12 maja 1833 przyjął święcenia kapłańskie z rąk biskupa sufragana J. Schuberta. Przez kilka miesięcy był wikarym w Pilchowicach, a następnie, do 1842 roku, w rodzinnym Mikołowie.

Od początku swojej działalności był znany z oryginalnie głoszonych kazań zarówno od strony formy jak i treści. W kwietniu 1842 roku został administratorem parafii w Łące koło Pszczyny; w grudniu 1843 roku został przeniesiony do Michałkowic, gdzie pełnił początkowo funkcję administratora, a od grudnia 1846 roku aż do śmierci w 1887 roku - proboszcza. W latach 1857-1858 powiększył kościół w Michałkowicach.

Współpracował z ks. Janem Alojzym Fickiem w propagowaniu trzeźwości. Z prywatnej biblioteki ks. Antoniego Stabika korzystali znani twórcy ludowi – Piotr Kołodziej i Daniel Szendzielorz. Przed śmiercią przekazał część swojego księgozbioru michałkowickiej czytelni ludowej. W 1844 roku poświęcił pierwszą szkołę ludową w Laurahucie; przyczynił się do powstania nowej szkoły ludowej w Siemianowicach. W latach 1844-1868 był inspektorem szkolnym w Michałkowicach, a od 1860 roku do 1864 roku pełnił funkcję inspektora szkolnego na powiat bytomski. Przyczynił się do powstania parafii w Siemianowicach, wybudowany w 1867 roku kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Bolesnej do 1873 roku był kościołem filialnym michałkowickiej parafii. Jego lokalistą, następnie pierwszym proboszczem w Siemianowicach został jego bratanek - ks. Hugon Stabik.

Oprócz działalności duszpasterskiej zajmował się twórczością literacką i dziennikarską. W 1845 roku opracował i wydał Kalendarz Katolicki dla Ludu Górnoszląskiego na Rok Pański 1846 . Napisał kilka książek religijnych (część z nich to tłumaczenia z języka niemieckiego). W latach 1864-1865 odbył dwie podróże do Włoch, które opisał w książce Wspomnienia z podróży do Włoch Górnych i Dolnych (1867), a w 1870 roku przebywał w bawarskim Oberammergau, gdzie od XVII wieku odbywają się słynne misteria pasyjne. Relację z tej podróży zamieścił w książce Żywe wyobrażenie Męki Pańskiej w Oberammergau z własnego widzenia . Publikował w „Tygodniku Katolickim” ,”Tygodniku Mariańskim” , „Zwiastunie Górnośląskim” , „Katoliku”, „Schlesisches Kirchenblatt” . Zmarł 3 września 1887 w Michałkowicach i tam spoczął na przykościelnym cmentarzu.

Bibliografia

J. Kudera, Ksiądz Antoni Stabik. Kartka pamiątkowa w 25 rocznicę śmierci, Bytom 1912; J. Wycisło, Stabik Antoni (hasło), [w:] Słownik biograficzny duchowieństwa śląskiego, s. 394-395; W. Ogrodziński, Dzieje piśmiennictwa śląskiego, Katowice-Wrocław 1946, s. 185; J. Górecki, Anegdoty z koloratką, Katowice 2003, s. 351-353; A. Halor, Kalendarze księdza Antoniego Stabika, Siemianowice 2005; A. Halor, Żarty-nieżarty księdza Antoniego Stabika, Siemianowice 1999; Szkice monograficzne z dziejów Łąki, praca zbiorowa, Łąka 2002, s. 91; Pisarze Śląscy XIX i XX wieku, pr. zbiorowa pod red. Z. Hierowskiego, s. 149-153; J. Kudera, Najpopularniejszy kapłan Górnego Śląska ks. Antoni Stabik, wyd. 2, Katowice 1937; F. Maroń, Tematy górnośląskich konwentów dekanalnych w latach między kulturkampfem a pierwszą wojną światową (szkic faktograficzny), ŚSHT X (1977), s. 222; W. Musialik, Stabik Antoni (hasło), [w:] Słownik biograficzny ziemi pszczyńskiej, s. 271-272.