Skwara Jerzy

Skwara Jerzy (1932-), dziennikarz, publicysta, wydawca

Urodził się 12 maja 1932 w Łazach pow. Zawiercie jako syn Bronisława i Stefanii z d. Kurek ze wsi Wysoka. We wrześniu 1939 roku ojciec jako ppor. artylerii został wzięty do niewoli przez Sowietów. Udało mu się zbiec, wrócił do Grodna, a poszukiwany przez NKWD z całą rodziną przeszedł w listopadzie 1939 roku przez „zieloną granicę” do Generalnej Guberni. Zamieszkali w Warszawie na Żoliborzu. Tam uczył się w Polskiej Prywatnej Szkole Powszechnej nr 27 Sióstr Zmartwychwstanek.

Brał udział w Powstaniu Warszawskim jako kolporter prasy i goniec. Po kapitulacji Powstania i wyjściu z Warszawy został osadzony wraz z pozostałymi członkami rodziny w obozie przejściowym w Ursusie. W 1945 roku rodzina osiadła na stałe w Katowicach. W latach 1946- 1950 był uczniem Prywatnego Katolickiego Gimnazjum i Liceum im. św. Jacka w Katowicach. Od 1945 roku należał do ZHP. Po odebraniu Liceum św. Jacka uprawnień szkoły publicznej w 1950 roku zdał egzamin maturalny eksternistycznie.

Podjął studia w Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Katowicach, którą ukończył w Stalinogrodzie. 1 września 1950 (do 31 III 1957) został dziennikarzem w redakcji „Słowa Powszechnego” w oddziale w Katowicach. W 1952 roku został członkiem zespołu Stowarzyszenia Pax. Współorganizator, sekretarz redakcji i autor wielu tekstów w dodatku tygodniowym „Słowo na Śląsku” w Katowicach, którego naczelnym był Zbyszko Bednorz i współorganizator tygodnika „Katolik” w Opolu. W okresie 1954-XII 1955 był sekretarzem wojewódzkim Komisji Duchownych i Świeckich Działaczy Katolickich w Opolu. Od 1954 roku jest członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.

Po powrocie do Katowic w 1956 roku został sekretarzem redakcji tygodnika „Gość Niedzielny”, w tym czasie redagowanego przez Pax. W latach 1954-1957 był z rekomendacji Pax-u radnym Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach, w której kierował Komisją Finansów, Budżetu i Planu WRN. Później przez 3 lata pełnił fukcję sekretarza redakcji „Zeszytów Problemowych” Rady Naukowej WRN w Katowicach. W październiku 1956 wystąpił z Zespołu Stowarzyszenia Pax solidaryzując się z „Frondą”, która pod kierunkiem Janusza Zabłockiego i Tadeusza Mazowieckiego opuściła Pax.

W latach 1956-1976 był członkiem warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej. W latach 1958-1974 należał do zespołu miesięcznika „Więź” i jego kolegium redakcyjnego (1958-1969). W 1958 był prezesem koła Miejskiego Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich w Katowicach. Od czerwca 1961 pracował w Centrali Wytwórczo-Usługowej „Libella” w Warszawie, 1963-1966 członek i prezes rady nadzorczej, 1966-1970 członek jej zarządu; zabiegał m.in. o zabezpieczenie finansowania przez Libellę redakcji miesięczników „Więź” i „Chrześcijanin w Świecie” w ODiSS, ich wydawnictw książkowych oraz klubów inteligencji katolickiej w Warszawie, Lublinie i Poznaniu.

Od 1967 roku współdziałał przy powoływaniu do życia Ośrodka Dokumentacji i Studiów Społecznych (ODiSS). Od 1969 roku sekretarz redakcji, od 1973 roku zastępca redaktora naczelnego, od 1981 do do 1984 roku redaktor naczelny miesięcznika „Chrześcijanin w Świecie”. W latach 1969-1984 i od 1991 roku redaktor naczelny Wydawnictwa ODiSS. W 1980 roku został laureatem Nagrody ODiSS „za wybitną rolę w powstaniu i rozwoju miesięcznika i wydawnictwa ODiSS”.

Członek Polskiego Klubu Inteligencji Katolickiej 1976-1981, członek pierwszego zarządu Polskiego Związku Katolicko-Społecznego od jego powstania w 1981 roku; pierwszy prezes oddziału wojewódzkiego PZKS w Katowicach.

Od września 1980 roku współdziałał ściśle – z poręki bpa Herberta Bednorza - z MKS i MKR „Solidarność” w Jastrzębiu Zdroju. W Jastrzębiu Zdroju (22 XI 1980) i Bielsku-Białej zorganizował sympozja o związkach zawodowych w świetle katolickiej nauki społecznej, z uczestnictwem licznych przedstawicieli „Solidarności” z południowej Polski. W latach 1980-1981 był współorganizatorem i redaktorem naczelnym biuletynu informacyjnego „Nasza Solidarność Jastrzębie” wydawanego od 12 października 1981 poza cenzurą przez Międzyzakładową Komisję Robotniczą Komitetu Założycielskiego NSZZ w Jastrzębiu Zdroju. Od stycznia 1981 roku rozpoczął współorganizowanie tygodnika „Solidarność Jastrzębie”, którego od początku był redaktorem naczelnym, przez cały czas ukazywania się - do 13 grudnia 1981. W maju 1987 roku został redaktorem naczelnym odzyskanego przez ODiSS Katolickiego Tygodnika Społecznego „Ład”. Od 1989 roku członek-założyciel odrodzonego po wojnie Stronnictwa Pracy.

Od 1989 roku założyciel i redaktor naczelny wydawnictwa „Unia” w Katowicach, które wydaje głównie książki z zakresu najnowszej historii społecznej i politycznej Polski. Od 1989 roku członek Międzynarodowej Katolickiej Unii Prasy w Genewie (UCIP). Od 1977 do 1989 roku był członkiem ZBoWiD jako uczestnik Powstania Warszawskiego. W 1989 roku - członek pierwszego zarządu okręgu w Katowicach Stowarzyszenia Żołnierzy AK, później przekształconego w ŚZŻAK. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Armii Krajowej, Warszawskim Krzyżem Powstańczym.