Siwek Wiktor

Siwek Wiktor (1884-1941), działacz społeczny i narodowy, więzień obozu koncentracyjnego w Dachau

Urodził się 5 listopada 1884 w Janowie (dzielnica Katowic), w rodzinie Marcina i Zofii z d. Jadwiszczok. Szkołę elementarną ukończył w Janowie. Naukę kontynuował w gimnazjum katowickim i mysłowickim, a następnie w Zakładzie Księży Werbistów w Nysie, gdzie otrzymał świadectwo maturalne. Po śmierci ojca podjął pracę zarobkową. Część zarobionych pieniędzy przeznaczył na studia teologiczne, które rozpoczął w Mödling pod Wiedniem. 4 lipca 1915 otrzymał w Pradze święcenia kapłańskie. Prymicje i trzymiesięczny staż duszpasterski odbył w Janowie.

Następnie został skierowany do Szczecina w charakterze wojskowego kapelana szpitalnego II armii pruskiej, gdzie opiekował się jeńcami – Polakami. W 1919 roku został wikariuszem parafii w Karlovych Varach, gdzie żywo interesował się sytuacją Polaków na Górnym Śląsku. Po wybuchu I powstania śląskiego, 16 sierpnia 1919 wrócił na Śląsk, do parafii w Janowie. Po upadku powstania, na znak protestu przeciwko dalszej ekspansji niemieckiej na Śląsku, razem z ks. Janem Śliwką zawiesił polską flagę na szybie wyciągowym kopali św. Wojciecha (dziś „Wieczorek”). Potem przez krótki czas był wikariuszem parafii w Mariańskich Łaźniach, jednak w 1920 roku na własne żądanie został zwolniony.

Od czerwca 1920 roku ks. Siwek był bardzo aktywny w propolskiej pracy propagandowej (udzielał także pomocy materialnej powstańcom). W latach 1921-1922 w szkole powszechnej w Janowie uczył wszystkich przedmiotów. Razem z ks. Śliwką założył w Janowie Towarzystwo Oświaty im. św. Jacka, przez co na krótki czas został przeniesiony do Chorzowa, a w 1923 roku do Wodzisławia. Po powrocie do Janowa założył Miejskie Polskie Gimnazjum Komunalne w Szopienicach, gdzie początkowo był nauczycielem, a w latach 1926-1935 dyrektorem. Po likwidacji gimnazjum zamieszkał z rodziną siostry, a stypendia mszalne w całości przeznaczał dla bezrobotnych.

Od 1926 roku należał do różnych organizacji religijno-narodowych w Szopienicach i Janowie. Był członkiem: Narodowo - Chrześcijańskiego Zjednoczenia Pracy, Związku Rezerwistów, Związku Obrony Kresów Zachodnich, Ligii Morskiej i Kolonialnej, Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, Związku Powstańców Śląskich i Związku Podoficerów Rezerwy. Po wybuchu drugiej wojny światowej ks. Siwek opuścił Janów, a następnie w Będzinie został aresztowany i poddany przesłuchaniom. Następnie powrócił do Szopienic, gdzie zorganizował ruch oporu. 7 października 1941 został ponownie aresztowany przebywając w więzieniach w Katowicach i Mysłowicach. 13 grudnia tegoż roku został przeniesiony do obozu w Dachau (nr obozowy 28882) i tam zginął 29 grudnia 1941.

Ks. Siwek posiadał liczne odznaczenia, m.in.: Krzyż na Śląskiej wstędze Waleczności i Zasługi (1927), Złoty Krzyż Zasługi (1928), Medal X-lecia Odzyskania Niepodległości (1929), Medal Niepodległości (1933), Order Virtuti Militari, Dyplom Uznania Wojskowej Straży Kolejowej (1927).

Bibliografia

J. Wycisło, Siwek Wiktor, [w:] Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku, red. M. Pater, Katowice 1996, s. 376-377.