Siostry Opatrzności Bożej - Jedłownik

Z e-ncyklopedia
kaplica w pałacu

17 lutego 1931 Przedsiębiorstwo Osadnicze "Ślązak" z Katowic przekazało Zarządowi Kościelnemu parafii w Jedłowniku patronat nad miejscowym dworem oraz przyległym terenem. Początkowo planowano, aby budynek przebudować na kościół, ale inwestycja okazała się zbyt kosztowna. Nie przyjęto również propozycji wodzisławskiego lekarza Lucjana Mende, który planował tutaj urządzić sanatorium. W 1933 roku kuria biskupia przyjęła propozycję Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej ze Lwowa, które chciały tutaj prowadzić Dom dla Dziewcząt i Kobiet Zdemoralizowanych Moralnie. Jego patronem został św. Józef. Oferta najmu pomiędzy zgromadzeniem a parafią została podpisana 21 września 1933. Pierwszą przełożoną 6 listopada 1933 została s. Leonarda Gaszyńska. W październiku 1934 roku zastąpiła ją s. Maria Polaczek. Zakład obejmował opieką wychowanki w wieku od 14 do 21 lat. W chwili wybuchu II wojny światowej przebywało tutaj 50 dziewcząt i 5 sióstr.

12 maja 1936 - po przesłaniu przez kurię biskupią dekretu erekcyjnego - na terenie zakładu została otwarta własna, domowa kaplica. Odbywały się tutaj Msze św., nabożeństwa, rekolekcje, w których uczestniczyły zarówno siostry, jak i wychowanki zakładu. Kapelanem został ks. Bieżanowski. By poszerzyć bazę lokalową zakładu w 1938 roku dobudowano budynek gospodarczy.

Po rozpoczęciu działań wojennych wychowanki opuściły budynek. Część z nich została przeniesiona do Domu Dziecka w Przemyślu. Jedłownik opuściły również siostry oraz kapelan. Zakład oficjalnie został zlikwidowany przez władze okupacyjne 23 września 1940. Początkowo w jego zabudowaniach urządzono szpital polowy, potem zaś punkt dla przesiedleńców. Budynek nie został uszkodzony w wyniku działań wojennych i siostry na nowo przejęły go już 23 sierpnia 1946. Przez rok trwała adaptacja pomieszczeń. Przełożoną zakładu została s. Bolesława Wróblewska. W czerwcu 1947 roku Kuratorium Oświaty w Katowicach podjęło decyzję o urządzeniu na terenie pałacu kolonii letnich (w lipcu i sierpniu przebywało tu 120 dzieci), a następnie zaś o kontynuowaniu przedwojennej działalności sióstr. W listopadzie 1947 roku skierowano tutaj 3 kobiety; w lutym 1948 roku kolejne 21. W 1951 roku kuratorium zmieniło profil zakładu kierując do niego dzieci upośledzone umysłowo. We wrześniu 1951 roku został uruchomiony Zakład Specjalny dla Dzieci Niedorozwiniętych Umysłowo. Pierwszych 40 wychowanków w wieku od 4 do 13 lat trafiło do Jedłownika 24 września 1951.

1 lipca 1991 zakład "Caritas" w Jedłowniku - odtąd Dom Pomocy Społecznej - został przejęty przez Wojewódzki Wydział Pomocy Społecznej w Katowicach. W marcu 1996 roku stał się własnością Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej. Od stycznia 1999 roku funkcjonuje jako jednostka starostwa powiatowego w Wodzisławiu Śląskim pod kierunkiem Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. Nadal znaczącą część personelu stanowią siostry zakonne.

Bibliografia

Kronika Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej w Jedłowniku; L. Musioł, Jedłownik, gmina i parafia. Monografia historyczna, mps. 1961, s. 22 i 35; D. Białek, Dzieje parafii w Jedłowniku. Parafia Rzymskokatolicka M.B. Wszechpośredniczki Łask i św. Antoniego z Padwy, Wodzisław Śl. Jedłownik 2002, s. 44.