Sekty na Górnym Śląsku

Słowo „sekta” pochodzi od łacińskich słów „secare”, co oznacza „odcinać”, „odrąbywać”, oraz „sequi”, czyli „postępować za”, „iść za kimś”, „naśladować”. Termin „sekta” bywa dziś stosowany w dwóch znaczeniach: węższym i szerszym. W szerszym znaczeniu „sektą” nazywa się każdy zorganizowany zbiór ludzi, pozostający w opozycji do społeczności, w której istnieje. Tak rozumiana sekta jest zatem grupą społeczną, której najistotniejszą cechą jest ostra izolacja w stosunku do danej społeczności i innych grup, jakie w niej istnieją. Natomiast w węższym znaczeniu „sektą” nazywa się grupę ludzi połączonych wspólnym przeżywaniem stanów zachwytu i uniesień religijnych. Tego rodzaju grupy powstają najczęściej na skutek protestu jakiejś ilości członków danego związku religijnego wobec tego, co dzieje się w jego obrębie.

Pierwotnie pojęcia „sekta” używano na określenie odszczepieńczych grup wyznaniowych . Sekty spotykane były już w czasach starożytnej Grecji czy Rzymu. Także chrześcijaństwo w początkowym etapie było nazywane sektą w judaizmie .

Współcześnie sekty określane są jako grupy religijne, wyodrębnione z którejś z wielkich religii, lub związki wyznaniowe, które oderwały się od któregoś z Kościołów i przyjęły własne zasady organizacyjne. „Raport o sektach albo nowych ruchach religijnych” wydany przez Watykan, a opublikowany w L’Osservatore Romano w 1986 roku, przytacza definicję sekty jako „grupy religijnej, posiadającej własny, indywidualny światopogląd, wywiedziony z nauk jakiejś wielkiej religii światowej, lecz nie tożsamy z nimi”.

U źródeł powstawania sekt leży radykalny protest zbiorowy przeciw oficjalnej nauce danej religii czy Kościoła, lub przeciw panujących w nich obyczajom, formom kultu, strukturom organizacyjnym.

Sekty są zaliczane do zjawisk naruszających w pewnym stopniu zasady porządku społecznego i ładu kulturowego, dlatego zawsze budzą emocjonalne reakcje zarówno wśród uczestników, jak i obserwatorów procesu ich rozwoju . Większość sekt staje w opozycji do panującego porządku społecznego, w którym miejsce uprzywilejowane, dominujące, uzasadnione tradycją i instytucjonalnym statusem społecznym zajmują wielkie grupy wyznaniowe i tworzone przez nie Kościoły. Nowe związki wyznaniowe często ze swej strony odmawiają legalności organizacjom macierzystym.

Sekty i związki wyznaniowych na terenie województwa śląskiego

Powszechny spis ludności, który został przeprowadzony w 1931 roku wykazał, że na ogólną liczbę 1 295 027 mieszkańców województwa śląskiego 1 195 036 osób było wyznania rzymskokatolickiego i ormiańskokatolickiego, co daje 92,30 % ogółu społeczeństwa. Wyznania greckokatolickiego i obrządku wschodniego Kościoła katolickiego było 813 osób, czyli 0,06%, a 434 osoby, czyli 0.03 % było wyznania prawosławnego. Ewangelików wyznania augsburskiego było 45 412 osób, 21 278 wyznania ewangelickiego unijnego, 3331 – ewangelicko - reformowanego, 7248 wyznania ewangelickiego bez określenia przynależności, a 1421 innych wyznań chrześcijańskich, co daje 0,11% ogółu społeczeństwa w województwie. 18 938 osób było wyznania mojżeszowego, a 1115 osób było wyznania nieokreślonego, bez wyznania lub o wyznaniu nie podanym. W grupie osób, które nie określały swojej przynależności do konkretnej grupy religijnej byli adwentyści, baptyści, darbyści, herrenhuci, metodyści, starokatolicy, zielonoświątkowcy, Badacze Pisma Świętego i inni.

Bibliografia

Ewelina Janota, Sekty i związki wyznaniowe w województwie katowickim w latach 1945-1950, Katowice 2007, mps pr. mgr, Biblioteka WTL US, Katowice.