Schenk Wacław

Schenk Wacław (1913-1982), proboszcz z Bytomia, liturgista, historyk

Urodził się 27 września 1913 w Gliwicach w rodzinie cenionego murarza, specjalisty w zakresie budowy pieców martenowskich, Pawła i Pauliny z d. Rathner pochodzącej z Kotliny Kłodzkiej, będąc najmłodszym z pięciorga rodzeństwa. Po zdaniu matury w gliwickim gimnazjum w 1933 roku rozpoczął studia na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu Wrocławskiego i Fryburgu. Święcenia prezbiteratu przyjął z rąk ordynariusza wrocławskiego kard. Adolfa Bertrama 7 sierpnia 1938. Jako wikary pracował w Brzezince koło Gliwic, w latach 1940-1941 w Głogowie, a stamtąd został przeniesiony ponownie do Gliwic, gdzie do zakończenia wojny pełnił funkcję kapelana Sióstr Szkolnych de Notre Dame. Po zakończeniu wojny sugerowano mu wyjazd do Niemiec, czego nie uczynił, ale za to został kapłanem Administracji Apostolskiej dla Śląska Opolskiego. Kolejną placówką ks. Schenka była Piotrówka, gdzie był administratorem parafii w latach 1946-1949. Do 1950 pełnił tę samą funkcje w Krapkowicach. Dnia 28 września 1950 rozpoczął pracę w Wyższym Seminarium Duchownym dla Śląska Opolskiego w Nysie, gdzie był wicerektorem. Ale w 1952 roku władze komunistyczne nakazały usunąć go z uczelni, na co reakcją wikariusza kapitulnego ks. infułata Emila Kobierzyckiego było wysłanie ks. Schenka na studia specjalistyczne na KUL. Rezultatem była obrona pracy doktorskiej (23 czerwca 1955) pt. „Kult św. Stanisława Szczepanowskiego na Śląsku w świetle średniowiecznych rękopisów liturgicznych (XIII-XIV w.). Studium historyczno-liturgiczne” napisanej pod kierunkiem ks. prof. dra hab. M. Rechowicza. Kłopoty z władzami jednak nie zakończyły się. Nie zgodziły się one na jego powrót do seminarium w Nysie jak również na nominację proboszczowską w parafii Dębie koło Opola. Został zatem zatrudniony w Archiwum i Bibliotece Kurii w Opolu czemu też sprzeciwiło się Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu. Dopiero odwilż 1956 roku zakończyła pasmo sprzeciwów władz komunistycznych wobec ks. Schenka. Dnia 3 kwietnia 1957 został ustanowiony proboszczem najstarszej parafii bytomskiej pw. Najświętszej Maryi Panny, którą to funkcję pełnił do końca życia. Cieszył się opinią bardzo dobrego administratora. Uratował kościół parafialny od wyburzenia, którą to decyzję podjęły władze państwowe. Jego zdecydowana postawa doprowadziła do gruntownego remontu świątyni zniszczonego dzięki działaniom wojennym oraz szkodom górniczym. Jego talenty organizatorskie i doświadczenia budowlane były powodem powierzenia mu budowy nowego kościoła św. Anny w Bytomiu. Pomimo obowiązków duszpasterskich i administracyjnych pełnił wiele funkcji w diecezji oraz rozwijał swój dorobek naukowy. W 1959 roku został wybrany wicedziekanem dekanatu bytomskiego oraz duszpasterzem pracowników nauki Śląska Opolskiego. Następnie w 1967 został ustanowiony przewodniczącym Komisji do Spraw Liturgii i Muzyki Kościelnej. Był także członkiem Krajowej Komisji ds. Liturgii i Krajowej Komisji ds. Duszpasterstwa Ogólnego. W 1976 roku bp Franciszek Jop mianował go ojcem duchownym kapłanów Diecezji Opolskiej, a kolejny rządca bp Alfons Nossol powierzył mu w 1981 obowiązki administratora prosynodalnego, cenzora książek oraz członka Consilium a Vigilantia i konsultora diecezjalnego. W 1963 roku został uhonorowany tytułem radcy duchownego, a 1972 papież Paweł VI odznaczył go godnością prałata. Od 1956 do końca życia był pracownikiem KUL, gdzie utworzył Katedrę Liturgiki i przede wszystkim, wraz z biskupem prof. M. Rechowiczem, był inicjatorem i twórcą tzw. lubelskiej szkoły liturgiki. Jego dorobek naukowy jest bardzo duży i oryginalny. Dnia 3 maja 1970 roku Towarzystwo Przyjaciół KUL nadało mu tytuł członka założyciela. Uzyskana habilitacja w 1973 roku była pierwszą w Polsce pracą powstałą na temat liturgiki polskiej. Zapoczątkował m.in. inwentaryzację rękopisów liturgicznych. Był autorem lub współautorem 147 publikacji oraz promotorem 15 prac doktorskich nie licząc licencjackich i magisterskich z zakresu liturgiki, duszpasterstwa liturgiki oraz historii Kościoła. Pod jego kierunkiem prace doktorskie napisali kard. S. Dziwisz oraz abp katowicki D. Zimoń. Oprócz pracy naukowo-dydaktycznej na KUL, wykładał również od 1970 roku na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie, a na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu duszpasterstwo liturgiczne. Od 1976 r. prowadził wykłady z liturgiki w Wyższym Seminarium Duchownym Śląska Opolskiego w Nysie i Instytucie Pastoralnym w Opolu będącym zamiejscową filią KUL. Dnia 28 października 1982 w drodze na budowę kościoła św. Anny uległ wypadkowi, a w wyniku odniesionych ran zmarł następnego dnia. Pogrzeb odbył się 2 listopada, a ciało ks. Schenka pochowano na cmentarzu przy ul. Powstańców Śląskich w Bytomiu.

Bibliografia

I. Celary, Profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i duszpasterz z Bytomia ks. Wacław Schenk,w: Studia Diecezji Radomskiej 5 (2003), s. 235-243; www.ggn.kuria.gliwice.pl.