Sapientiae christianae

Z e-ncyklopedia
Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.

Pap. Leon XIII - encyklika Sapientiae christianae

Leon XIII medal5.jpg

Encyklika pap. Leona XIII o obowiązkach katolików wobec Kościoła z 10 I 1890.

Mowa w niej o obowiązkach katolików wobec Kościoła. Miała za zadanie zachęcić katolików do walki o miejsce religii w życiu publicznym. Traktuje ona również o stosunkach między Kościołem a państwem.

Papież Leon XIII objął rządy w stolicy apostolskiej po Piusie IX w 1878 roku. Był to okres wszelkich ataków na Kościół, który przeciwstawiał się hasłom niesionym przez rewolucję francuską i założeniom Kulturkampfu. Wiele europejskich państw zbuntowało się przeciwko Kościołowi, panował wszechobecny antykatolicyzm, agnostycyzm i pragmatyzm. Nauczanie Kościoła w tym okresie obejmowało szereg spraw takich jak postępująca laicyzacja, materializm, hedonizm i modernizm. Papież Leon XIII w sposób jednoznaczny i zdecydowany musiał dać odpowiedź światu na dręczące go pytania.

Prawdziwym celem człowieka jest zjednoczenie z Bogiem i osiągnięcie zbawienia. Jesteśmy stworzeni na wzór Boga i nasza dusza zawsze będzie poszukiwać tego boskiego pierwiastka, a więc żadne przyjemności ziemskiego świata nie są w stanie dać nam szczęścia, jeżeli odtrącimy naszą duchową sferę i zaprzestaniemy poszukiwać prawdy. Celem społeczeństwa - jak wyjaśnia nam Leon XIII - jest pomóc jednostce w osiągnięciu tego zjednoczenia. Społeczeństwa, które nie przestrzegają praw Bożych ulegają zniszczeniu, chylą się ku upadkowi. Encyklika mówi nam, że nastały czasy, gdy religia stała się zbędna a nawet jest przyczyną zniewag i bluźnierstw. Jedynym wyjściem i ratunkiem dla dalszych pokoleń jest powrót jednostek do przestrzegania przykazań Bożych, co ma pociągnąć za sobą całe społeczeństwo. Dlatego też celem tej encykliki jest wskazanie obowiązków każdego katolika wobec Kościoła, co ma każdy robić a czego przestrzegać, aby uchronić siebie, swoją społeczność a dalej swój naród i całą ludzkość przed upadkiem i osiągnąć życie wieczne. Pierwszym podstawowym obowiązkiem chrześcijanina jest być wiernym i kochać Kościół Święty, bo dobra duchowe, które zapewnia Kościół są wyższe w hierarchii niż dobra cielesne. Ludzie powinni zawsze słuchać głosu Kościoła bo prawo Boskie jest wyższe od ludzkiego. I raczej powinni służyć Kościołowi niż władcom ziemskim. Powinniśmy miłować i być posłuszni naszej Ojczyźnie, a co za tym idzie jej władającym, ale tylko wtedy gdy nakazy nie sprzeciwiają się przykazaniom Bożym. Musimy być posłuszni prawom ludzkim i troszczyć się o ziemski byt, ale sprawy Boże powinny być zawsze na pierwszym miejscu. Dalej katolik musi nieustannie poznawać i badać prawdy wiary aby wzmocnić i móc skutecznie bronić swojej wiary przed wszelkimi atakami niewierzących. Należy także głosić wiarę, pouczać i ewangelizować innych ludzi. Głoszenie dobrej nowiny i natychmiastowe wyjaśnianie wszelkiej herezji jest obowiązkiem katolika. Aby mieć siłę sprostać tym zadaniom chrześcijanin jednoczy się z innymi wierzącymi w Kościele Świętym. To Kościół jako społeczeństwo Chrystusa zapewnia siły do walki, daje umocnienie. Winniśmy być posłuszni duchownym a zwłaszcza Papieżowi jako głowie stolicy Piotrowej. W encyklice napisano, że Kościół nie miesza się do spraw państwowych, do rządów i polityki, ale ma prawo wypowiadać się jeżeli chodzi o sprawy moralne danego państwa i bronić religii chrześcijańskiej. W Kościele panuje hierarchia - biskupi na czele z Papieżem. Im to chrześcijanie i inni duchowni powinni być posłuszni. Katolik musi prowadzić uporządkowane życie, przestrzegać przykazań, wyznawać prawdy wiary. Wierzący powinni pielęgnować w sobie miłość do bliźniego jako najważniejszą cnotę i przykazanie Boskie. Rodzina jest podstawową komórką społeczeństwa, dlatego od starannego chrześcijańskiego wychowania dzieci zależeć ma zbawienie narodów. Stąd Kościół uświadamia rodziców jaki na nich wielki spoczywa obowiązek.

Całość encykliki możemy streścić w kilku podstawowych punktach. Pierwszym z nich jest wymienienie obowiązków chrześcijan wobec Ojczyzny. Mowa tutaj o miłości do Ojczyzny (wyrażającej się czasami oddaniem życia, gdy zachodzi taka potrzeba w celu jej obrony), poszanowaniu prawa i władzy wynikającemu z sumienia każdego chrześcijanina. Ważna jest umiejętność oddzielenia miłości przyrodzonej do państwa od miłości nadprzyrodzonej do Boga i Kościoła, gdy prawa ustanowione przez państwo godzą w prawa Boże lub stoją w opozycji z nimi. Można tu podać za przykład uniemożliwianie wykonywania praktyk religijnych w krajach komunistycznych, łamanie praw człowieka itp. Dalej chrześcijanin ma za obowiązek przeciwstawiać się złej władzy wydającej prawa ludzkie sprzeczne z prawem Bożym.

Z kolei obowiązki chrześcijanina wobec Kościoła wymagają od wierzących odznaczania się kilkoma cechami. W encyklice padały takie wyrazy jak choćby odwaga, posłuszeństwo (współdziałanie z hierarchią Kościelną w celu szerzenia wiary), uległość (wobec rozporządzeń Urzędu Nauczycielskiego Kościoła), solidaryzm i dobroczynność (przejawiające się w niesieniu pomocy osobom pokrzywdzonym przez los, mające na celu dobro całego społeczeństwa). Katolik musi wykazywać troskę o jedność z Kościołem, musi kierować się przykazaniem miłości wobec bliźniego i wystrzegać się błędów. Wymieniono także konieczność kierowania się wartościami moralnymi całych społeczeństw. Prawdziwy chrześcijanin musi prowadzić życie według zasad wiary, ochraniać Kościół przed przywłaszczeniem jego przychylności w stosunku do jakiejś partii politycznej, co byłoby nadużyciem religii. Papież w swej encyklice kładzie nacisk na twierdzenie, że Kościół Święty może współpracować ze wszystkimi ustrojami politycznymi, które są zgodne z prawami natury, szanują wolność sumienia człowieka, uznają religię i nienaruszalność uprawnień Kościoła. Ostatnim ważnym punktem Sapientiae christianae jest uznanie rodziny za główną instytucję wychowawczą, która stanowi fundament życia i rozwoju społecznego każdego człowieka. Dom rodzinny kształtuje wartości moralne i przygotowuje do życia w społeczeństwie.

Tekst encykliki: Papież Leon XIII - encyklika Sapientiae christianae z 10 I 1890

Bibliografia

Opracowanie własne.