Sanktuarium maryjne w Lourdes
Lourdes położone jest w południowo-zachodniej Francji w regionie Środkowych Pirenejów. W połowie XIX wieku było miasteczkiem liczącym około 4000 mieszkańców. W osadzie leżącej nad rzeką Gave działało wiele młynów. W jednym z nich (Moulin de Boly), 7 stycznia 1844, w rodzinie Franciszka Soubirous i Luizy z d. Casterot urodziła się Bernadetta. 11 lutego 1858 w trakcie zbierania drewna na opał na brzegu rzeki Gave ujrzała w pobliskiej grocie Massabiele Matkę Bożą. W tym samym roku miało miejsce osiemnaście objawień, w czasie których Maryja wezwała ludzi do pokuty i nawrócenia (8 objawienie z 24 lutego). W czasie trzynastego objawienia (2 marca) Maryja prosiła, by zorganizowano procesję do groty. Jednak miejscowy proboszcz Dominique Peyramale uzależnił spełnienie prośby od uzyskania odpowiedzi o imię Pani z Groty. Podczas szesnastego objawienia (25 marca) Matka Boża przedstawiła się Bernadetcie jako: Jestem Niepokalane Poczęcie. Dla niego był to znak prawdziwości objawień, gdyż dopiero cztery lata wcześniej, w 1854 roku, papież Pius IX ogłosił dogmat o Niepokalanym Poczęciu NMP, o czym nie mogła wiedzieć prosta chłopska dziewczyna. Począwszy od czwartego objawienia (19 lutego) Bernadetta przychodziła na spotkania z Matką Bożą z zapaloną świecą co dało początek formie „Procesji Lourdzkiej”. Obecnie, co roku produkuje się w Lourdes ponad 700 ton świec. 25 lutego, w czasie dziewiątego objawienia córka Franciszka i Luizy odkryła w pobliżu groty źródło, które w niedługim czasie zyska sławę „cudownego”. Obecnie, co roku około 400 tysięcy pielgrzymów korzysta ze specjalnych basenów kąpielowych wypełnionych wodą z cudownego źródła.
Prócz Bernadetty do groty przybywają okoliczni mieszkańcy. W czasie siódmego objawienia (23 lutego) dziewczynie towarzyszyło 150 osób. Dwa dni później liczba ta podwoiła się. 28 lutego było już ponad tysiąc ludzi. Obecnie, co roku do Lourdes przybywa około 7 mln pielgrzymów, w tym kilkadziesiąt tysięcy obłożnie chorych. Pod względem miejsc hotelowych (ponad 300 hoteli) Lourdes jest trzecim pod względem wielkości (po Paryżu i Nicei) miastem turystycznym we Francji.
1 marca 1855 miało miejsce pierwsze cudowne uzdrowienie. Katarzyna Latapie, po obmyciu w źródełku, zauważyła, że jej ręka stała się na powrót sprawna. 16 lipca miało miejsce ostatnie objawienie. Do końca 2005 roku Kościół katolicki uznał 67 cudownych uzdrowień za przyczyną Matki Bożej z Lourdes.
18 stycznia 1862 objawienia z Lourdes zostały oficjalnie rozpoznane przez Kościół. W 1871 roku w pobliżu groty Massabielskiej wybudowano bazylikę pw. Niepokalanego Poczęcia NMP. Jednak, ze względu na stale powiększający się ruch pielgrzymkowy, rozpoczęto budowę drugiej bazyliki pw. Matki Bożej Różańcowej, którą poświęcono w 1887 roku. Natomiast z okazji 100. rocznicy objawień, wybudowano trzecią bazylikę pw. Piusa X, zdolną pomieścić 25 000 wiernych. Bernadetta Soubirous po objawieniach wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia w Nevers (środkowa Francja) gdzie zmarła 16 kwietnia 1879. Tam jej ciało złożono w szklanej trumnie. 8 grudnia 1933 została ogłoszona świętą przez Piusa XI.
Sanktuarium z Lourdes odegrało znaczącą rolę w dziejach polskiego ruchu pielgrzymkowego. Warto wspomnieć, że statuę Matki Bożej, umieszczoną następnie w Grocie Massabielskiej wyrzeźbił w 1864 roku Polak urodzony w Aix-en-Provance (miasto w południowo-wschodniej Francji) Jozef Fabisch. Do Lourdes pielgrzymowali Maksymilian Kolbe czy prymas Polski kard. August Hlond.
W dniach 19-21 maja 1866 odbyła się pierwsza pielgrzymka polskich emigrantów do Lourdes. Osiem lat później (1874) przybyła pierwsza oficjalna pielgrzymka z terenów zaborów. W 1912 roku przybyli pielgrzymi z Mysłowic. O odwiedzinach Polaków świadczą liczne pamiątki pozostawione w Lourdes m.in. sztandar z wizerunkiem Matki Bożej Częstochowskiej, pozostawiony przez pątników w 1874 roku. Animatorem polskiego ruchu pielgrzymkowego do Lourdes był zmartwychwstaniec ks. Aleksander Jełowiecki, założyciel w 1836 roku Polskiej Misji Katolickiej w Paryżu. Również kult Matki Bożej z Lourdes szybko rozprzestrzeniał się na ziemi polskiej. W 1866 roku do Krakowa przywieziono z Pirenejów jedną z pierwszych figur Maryi. Natomiast jedną z pierwszych grot „na wzór Lourdzki” wybudowano w Kochłowicach (1902). Wierną kopią jest także grota na panewnickiej kalwarii (uroczyście poświęcona wraz z odsłonięciem statuetki Maryi Panny 27 sierpnia 1905). Obecnie co roku do Lourdes przybywa około 10 000 Polaków.
Patrz również:
Bibliografia
R. Laurentin [red.], Les Apparitions, racontées par Bernadette, textes autographes, Paris, 1958; tegoż, Logia de Bernadette [Texte imprimé] : étude critique de ses paroles de 1866 à 1879, Paris 1971, t. 1-3; Ch.Touvet, Histoire des sanctuaires de Lourdes, Lourdes, 2007; A. Jackowski, I. Sołjan, Lourdes a polskie pielgrzymowanie, "Alma Mater" 2008, nr 100, s. 20-26; Lourdes, Królestwo Maryi, oprac. W. Ładzina, Londyn 1956; D. Barbé, Lourdes: hier, aujourd'hui, demain, Paris 1893; (artykuł dostępny również: ww.uj.edu.pl/alma/alma/100/04.pdf). Foto: Autor: Przondziono, Archiwum GN;