Tekst źródłowy strony Sanktuarium Matki Bożej Objawiającej Cudowny Medalik w Zakopanem-Olczy

Historia powstania Sanktuarium Matki Bożej Objawiającej Cudowny Medalik w Zakopanem-Olczy sięga pierwszych lat XX wieku. [[Zgromadzenie Księży Misjonarzy - historia|Zgromadzenie Księży św. Wincentego a' Paulo]] podjęło starania o wybudowanie w okolicach Zakopanego Domu Zdrowia dla księży zagrożonych gruźlicą. Ówczesny wójt Zakopanego, dr Andrzej Chramiec zaproponował im  Olczę. Natomiast zakopiański proboszcz ks. Kazimierz Kaszlewski zabiegał o to, aby wraz z osiedlaniem się misjonarzy na Olczy utworzyć osobną parafię.  W 1912 roku Zgromadzenie Księży Misjonarzy podjęło decyzję o utworzeniu zakopiańskiego domu zakonnego, wyrażając także zgodę na rozpoczęcie wstępnych prac przy budowie kościoła i domu dla księży na Olczy. Nad pracami czuwał pierwszy osiadły w Zakopanem misjonarz ks. Ludwik Pawełek Pawliński. Od połowy 1913 roku kontynuował je ks. Zygmunt Truszkowski, który zamieszkał na Olczy w domu ofiarowanym przez Teresę Walkosz-Kletę i Wiktorię Jagodę. Od czerwca 1913 roku codziennie odprawiano msze św. w urządzonej tam kaplicy. Jednocześnie rozpoczęto budowę Domu Wypoczynkowego dla księży z kaplicą. Na ten cel wybrano osadę Piszczory. Projekt wykonał Adam Czunko z Krakowa. Kamień węgielny wmurowano 3 sierpnia 1913. 27 kwietnia 1914 kuria krakowska podjęła decyzję o utworzeniu na Olczy samodzielnej parafii. Funkcję parafii przejęła kaplica w Domu Wypoczynkowym, którą poświęcono 27 listopada 1919. Kaplica była murowana, a wystrój wnętrza zdobiony z drzewa modrzewiowego nawiązywał do sztuki ludowej. 

W roku 1976 ks. Jan Kowalik rozpoczął budowę kościoła na Piszczorach. Projekt kościoła wykonał prof. arch. Tadeusz Gawłowski. 1 lipca 1980 wojewoda nowosądecki wydał zezwolenie na budowę kościoła. W sierpniu 1981 roku wykonano wykopy pod fundamenty. Wmurowania kamienia węgielnego - fragmentu skały pochodzącego z Tatr i poświęconego przez [[Jan Paweł II|papieża Jana Pawła II]] dokonał 11 sierpnia 1985 [[Macharski Franciszek|kard. Franciszek Macharski]].

Kościół, podobnie jak wcześniej kaplica przy Domu Zgromadzenia, został wzniesiony pod opieką i wezwaniem Matki Bożej Niepokalanej Objawiającej [[Cudowny Medalik]]. Konsekracja nowego kościoła odbyła się 30 lipca 1988. Kościół poświęcił metropolita krakowski kard. F. Macharski.

Kościół dzieli się funkcjonalnie na kościół górny, gdzie odprawia się msze św. i kościół dolny, przeznaczony dla życia społecznego parafii. Kościół górny może pomieścić 1500 wiernych. Do wnętrza kościoła prowadzą stylowe dębowe drzwi, które wykonał Stanisław Walkosz Jambor. Po prawej stronie kruchty znajdują się oryginalne, ponad stuletnie odrzwia góralskie, które stanowią tło dla piety rzeźbionej przez Zygmunta Piekacza i Wojciecha Obrochtę. Pierwszy segment kościoła tworzy [[prezbiterium]] ze stallami. Tylna ściana z drewna modrzewiowego zawiera stylizowane drzwi góralskie, które po otwarciu umożliwiają obejście ołtarza dookoła. Nad nimi znajdują się płaskorzeźby przedstawiające sceny z życia Maryi, autorstwa Zygmunta Piekacza. Tabernakulum zdobi odlana w brązie płaskorzeźba przedstawiająca Ostatnią Wieczerzę, zaprojektowana przez Karola Badynę. On także zaprojektował chrzcielnicę i krzyż ołtarzowy. Okno w prezbiterium zdobi witraż, projektowany przez Tadeusza Brzozowskiego, jedno z ostatnich dzieł tego artysty. Na tle witraża widzimy figurę patronki kościoła, Matki Bożej Objawiającej Cudowny Medalik, wykonaną przez Jana Sieka, a poświęconą 8 XII 2003 przez bpa Albina Małysiaka. Pozostałe witraże zaprojektował Maciej Kauczyński. W drugim segmencie witraże w oknach z lewej strony, patrząc w kierunku ołtarza, przedstawiają historię objawień Matki Bożej [[Św. Katarzyna Laboure|Katarzynie Laboure]]. Fundatorem jest ks. Henryk Sawicki CM. Witraż w oknie z prawej strony, fundacji rodziny Gicewiczów, przedstawia osoby związane z kultem NMP Cudownego Medalika: [[Św. Maksymilian Maria Kolbe|św. Maksymiliana Kolbe]], papieża Jan Pawła II, [[Bł. Edmund Bojanowski|bł. Edmunda Bojanowskiego]], założyciela Zgromadzenia Sióstr Służebniczek. Powyżej tych dwóch okien witraż przedstawia sceny ewangeliczne z życia i działalności Jezusa Chrystusa. Witraże z prawej strony w trzecim segmencie przedstawiają sceny z życia Kościoła: Matka Boska adorowana przez [[Św. Wojciech|świętych Wojciecha]] i [[Św. Stanisław ze Szczepanowa|Stanisława]], [[Św. Kazimierz Królewicz|św. Kazimierz]] z Matką Boską Ostrobramską, [[św. Jacek]], bł. Jakub Strzemię i katedra lwowska, [[św. Stanisław Kostka]], [[św. Jadwiga Śląska]], [[św. Brat Albert]] i Bazylika Mariacka w Krakowie. 

Nowe witraże wykonał zespół pod kierunkiem mgr. inż. Krzysztofa Króla. Okna na styku starej i nowej kompozycji zawierają przedstawienia wydarzeń z nieodległej przeszłości lub współczesnych. Poświęcenia witraży w [[Boże Ciało]] 2008 roku dokonał wizytator Polskiej Prowincji Zgromadzenia Misji ks. dr Arkadiusz Zakręta.
Na wysokości 3 metrów ponad posadzką umieszczono fryz z drewna, zawierający płaskorzeźby stacji [[Droga Krzyżowa|Drogi Krzyżowej]]. W poszczególnych segmentach, na drewnianych ekranach, znajdujemy płaskorzeźby, ukazujące sceny z życia górali. Autorem wszystkich płaskorzeźb jest Zygmunt Piekacz.
Organy do kościoła zostały wykonane w firmie Włodzimierza Truszczyńskiego pod kierunkiem prof. Jan Jargonia. i nadzorem ks. prof. Karola Mrowca CM. Mają one 36 głosów i 2495 piszczałek.
Dzwonnica ma cztery dzwony o imionach: ''Maria'', ''św. Wincenty a' Paulo'', ''Józef'', ''Cudowny Medalik''. 29 września 1979 dzwony konsekrował kard. F. Macharski.

Kościół dolny, o powierzchni użytkowej większej od górnego ma centralną, wielofunkcyjną salę parafialną oraz 6 mniejszych sal oraz bibliotekę. Pomieszczenia te są wykorzystywane przez grupy pielgrzymkowe, rekolekcyjne i wycieczkowe odwiedzające przez cały rok sanktuarium.

7 XII 2008 kard. Stanisław Dziwisz wydał Dekret ustanawiający diecezjalne Sanktuarium Matki Bożej Objawiającej Cudowny Medalik w Zakopanem-Olczy, w którym czytamy: ''Dla uczczenia Maryi Niepokalanej Objawiającej Cudowny Medalik, która w kościele parafialnym w Zakopanem-Olczy doznaje szczególnej czci wiernych, zgodnie z przepisami kan. 1230 Kodeksu Prawa Kanonicznego ustanawiam tamtejszą świątynię sanktuarium diecezjalnym''. 

Wiele grup parafialnych z [[Archidiecezja Katowicka|archidiecezji katowickiej]] nawiedza to  sanktuarium, wpisując go jako stałe miejsce na trasie pielgrzymowania do trzech podhalańskich sanktuariów maryjnych: [[Sanktuarium maryjne w Ludźmierzu|Ludźmierz]], [[Sanktuarium maryjne w Zakopanem-Krzeptówkach|Krzeptówki]], Olcza. 
==Bibliografia==
Sanktuarium Matki Bożej Objawiającej Cudowny Medalik Zakopane-Olcza, Wydawnictwo Kobus, Wrocław 2016.
[[Kategoria:Sanktuaria maryjne|Olcza]]
[[Kategoria:Kult maryjny]]